Wykonywanie zawodu farmaceuty ma na celu ochronę zdrowia pacjenta  oraz ochronę zdrowia publicznego  i polega na:

1)  sprawowaniu opieki farmaceutycznej;

2)  udzielaniu usług farmaceutycznych;

3)  wykonywaniu zadań zawodowych i czynności określonych w ustawie z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty.

W ramach opieki farmaceutycznej, farmaceuta udziela świadczeń zdrowotnych i współpracuje z pacjentem i lekarzem prowadzącym leczenie pacjenta, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych oraz czuwa nad prawidłowym przebiegiem indywidualnej farmakoterapii. Świadczenia zdrowotne obejmują:

• prowadzenie konsultacji farmaceutycznych - w celu zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta w związku ze stosowaniem produktów leczniczych, wyrobów medycznych lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego;
• wykonywanie przeglądów lekowych wraz z oceną farmakoterapii, z uwzględnieniem problemów lekowych pacjenta - w celu wykrywania i rozwiązywania problemów lekowych oraz zapewnienia bezpieczeństwa w procesie farmakoterapii;
• opracowywanie indywidualnego planu opieki farmaceutycznej, z uwzględnieniem problemów lekowych pacjenta - w celu określenia celów terapeutycznych możliwych do osiągnięcia przez pacjenta stosującego farmakoterapię oraz wskazania sposobów rozwiązywania wykrytych problemów lekowych, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji zdrowotnej, promocji zdrowia i zdrowego trybu życia oraz profilaktyki zdrowotnej;
• wykonywanie badań diagnostycznych określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7 - w celu oceny skuteczności i bezpieczeństwa stosowanej przez pacjenta farmakoterapii oraz analizy problemów lekowych występujących u pacjenta, oraz proponowania metod i badań diagnostycznych;
• wystawianie recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego.

Farmaceuta, w ramach zadań zawodowych i czynności określonych w ustawie z dnia 10 grudnia 2020 r o zawodzie farmaceuty:

• uczestniczy w racjonalizacji farmakoterapii, w tym bierze udział w pracach komitetu terapeutycznego oraz innych zespołów powołanych przez podmioty wykonujące działalność leczniczą;
• uczestniczy w badaniach klinicznych, w tym w badaniach prowadzonych w szpitalu jako członek zespołu badawczego;
• przyjmuje do hurtowni farmaceutycznej produkty, wyroby medyczne lub środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, od uprawnionych podmiotów, wydaje je uprawnionym podmiotom z hurtowni farmaceutycznej, sprawuje nadzór nad przestrzeganiem w hurtowni farmaceutycznej wymagań Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej;
• kieruje apteką, punktem aptecznym, działem farmacji szpitalnej, zespołem farmacji klinicznej lub hurtownią farmaceutyczną;
• sprawuje nadzór nad gospodarką produktami leczniczymi oraz wyrobami medycznymi w podmiocie wykonującym działalność leczniczą;
• zarządza produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi w oddziale szpitalnym;
• organizuje w podmiotach leczniczych zaopatrzenia w produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne obejmujące materiały opatrunkowe, jednorazowe jałowe i niejałowe wyroby medyczne do implantacji wraz z jednorazowym jałowym i niejałowym oprzyrządowaniem do ich implantacji, jednorazowe jałowe wyroby medyczne do przygotowania i podawania produktów leczniczych, preparatów krwiopochodnych oraz płynów dializacyjnych  - połączone z uczestniczeniem w prowadzonej w tych podmiotach gospodarce tymi materiałami i wyrobami;
• sprawuje nadzór nad czynnościami wykonywanymi w aptece przez studenta kierunku farmacja albo przez technika farmaceutycznego w zakresie czynności, których technik nie może wykonywać samodzielnie;
• sprawuje nadzór nad przyjmowaniem, przechowywaniem i wydawaniem produktów leczniczych i wyrobów medycznych;
• monitoruje warunki zapewniające jakość i bezpieczeństwo stosowania znajdujących się w obrocie produktów lub wyrobów medycznych, oraz ich zabezpieczanie w procedurach wycofywania i wstrzymywania;
• sprawuje nadzór nad jakością i bezpieczeństwem stosowania produktów leczniczych lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub użytkowania wyrobów medycznych, w tym nadzoru nad rezerwami strategicznymi oraz zapasami medycznymi gromadzonymi w celu zabezpieczenia potrzeb mobilizacyjnych i wojennych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
• uczestniczy w wytwarzaniu i badaniu produktów leczniczych;
• zgłasza właściwym organom działań niepożądanych produktów leczniczych, incydentów medycznych, niepożądanych odczynów poszczepiennych, ciężkich działań niepożądanych produktów kosmetycznych oraz podejrzenia lub stwierdzenia zatrucia produktem biobójczym;
• prowadzi działalność profilaktyczną, edukacyjną oraz działalność na rzecz promocji zdrowia;
• przeprowadza analizę farmakoekonomiczną;
• prowadzi terapię monitorowania stężeniami leków;
• prowadzi aptekę ogólnodostępną lub punkt apteczny w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej lub jako wspólnik spółki jawnej lub wspólnik (partner) spółki partnerskiej, której przedmiotem działalności jest prowadzenie aptek,
• prowadzi działalność dydaktyczną w uczelniach prowadzących studia na kierunku farmacja oraz badań naukowych i prac rozwojowych w dyscyplinie naukowej - nauki farmaceutyczne;
• pełni funkcję z wyboru w samorządzie zawodowym.

Farmaceuta  podlega przepisom dotyczącym wykonywania zawodu farmaceuty oraz zasadom etyki i deontologii zawodowej, regulującym kwestie bezpośrednio powiązane z kwalifikacjami zawodowymi, a także podlega odpowiedzialności zawodowej przed sądami aptekarskimi za postępowanie sprzeczne z tymi przepisami lub zasadami.

Błąd farmaceuty

Jeśli farmaceuta postępuje sprzecznie z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz przepisami prawnymi dotyczącymi wykonywania zawodu farmaceuty, możesz wystąpić o wszczęcie postępowania przeciwko niemu. Prowadzą je organy samorządu aptekarskiego:

• okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej lub naczelny rzecznik
  odpowiedzialności zawodowej,
• okręgowy sąd aptekarski.

Skarga na farmaceutę

Jeżeli chcesz złożyć skargę na farmaceutę, wyślij zgłoszenie do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Zbada on Twoją sprawę i podejmie decyzję, czy powinna zostać skierowana do sądu aptekarskiego.

Odwołanie od orzeczenia okręgowego sądu aptekarskiego

Możesz odwołać się od orzeczenia okręgowego sądu aptekarskiego do Naczelnego Sądu Aptekarskiego. Od prawomocnego orzeczenia Naczelnego Sądu Aptekarskiego możesz złożyć kasację do Sądu Najwyższego.  

Sąd aptekarski może orzec następujące kary:

• upomnienie;
• naganę;
• zawieszenie prawa wykonywania zawodu farmaceuty na okres od trzech miesięcy do trzech lat;
• pozbawienie prawa wykonywania zawodu farmaceuty.

Doniesienie do prokuratury oraz odszkodowania

Jeżeli złożyłeś skargę na farmaceutę do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej, możesz jednocześnie złożyć doniesienie do Prokuratury. Równocześnie, w postępowaniu cywilnym możesz domagać się odszkodowania lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub szkodę.

Podstawa prawna

Kodeks Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej, rozdział 5 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2021 r. poz. 1850)

Do samorządu aptekarskiego należą farmaceuci, którzy posiadają  prawo wykonywania zawodu i są wpisani do rejestru farmaceutów prowadzonego przez okręgową radę aptekarską.  

Skład samorządu aptekarskiego

Samorząd aptekarski składa się z:

• Naczelnej Izby Aptekarskiej,
• 20 okręgowych izb aptekarskich.

Zadania samorządu aptekarskiego:

• dba o to, żeby farmaceuci należycie wykonywali swój zawód,
• reprezentuje zawód aptekarza,
• integruje środowisko zawodowe,
• współpracuje z innymi instytucjami w doskonaleniu zawodowym farmaceutów.

Czym zajmuje się samorząd aptekarski:

• ustala zasady etyki zawodowej i postępowania moralnego (deontologii),
• zajmuje się doskonaleniem zawodowym farmaceutów,
• opiniuje projekty aktów prawnych, które dotyczą produktów leczniczych, aptek i wykonywania zawodu,
• wydaje opinie w sprawach uzyskania zezwolenia bądź jego cofnięcia na prowadzenie apteki lub hurtowni,
• prowadzi postępowanie przeciwko farmaceucie, który naruszył zasady etyki i deontologii zawodowej,
• może zawiesić lub pozbawić prawa wykonywania zawodu,
• prowadzi badania dotyczące służb farmaceutycznych i wykonywania zawodu farmaceuty,
• prowadzi rejestr farmaceutów.