Onkologia - profilaktyka i edukacja są niezbędne
12.02.2024
Podczas konferencji „Wiedza, Świadomość, Życie”, która odbyła się 12 lutego w Sejmie RP eksperci oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych rozmawiali jak zmniejszyć zachorowalność na nowotwory i śmiertelność.
Konferencja została zorganizowana przez wicemarszałek Sejmu Monikę Wielichowską, minister zdrowia Izabelę Leszczynę oraz minister edukacji narodowej Barbarę Nowacką.
Skuteczna edukacja, zwiększanie świadomości, zmiana złych nawyków, badania profilaktyczne, przesiewowe i samobadania – to działania, które wpływają na zmniejszenie ryzyka zachorowania.
Otwierając konferencję wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska stwierdziła: „Trzeba zrobić wszystko, aby profilaktyka i wczesna wykrywalność była na jak najwyższym poziomie. Kiedy brakuje odpowiedniej edukacji, nie ma też odpowiedniej profilaktyki. Wiemy jak wyjść poza ten schemat. Dzisiejsza konferencja przełamie ten impas.”
„Mamy świetnych lekarzy, naukowców i dostęp do nowoczesnych technologii, a niestety ludzie ciągle umierają na nowotwory. Tak być nie może. Dlatego jednym z podjętych przez ministerstwo zdrowia kroków jest program „Bezpieczna, świadoma ja”, w którym znalazły się m. in. edukacja zdrowotna, szczepienia przeciw HPV i onkopłodność” – wyjaśniła minister zdrowia Izabela Leszczyna.
Prof. Mariusz Bidziński stwierdził, że dzisiaj zarządzamy chorobą, a nie zdrowiem. Przekonywał, że profilaktyka to jest inwestycja – jest tańsza niż leczenie.
Dr Artur Prusaczyk uznał, że trzeba przywrócić system zaproszeń na badania oraz wykorzystać e-rejestrację do promocji badań profilaktycznych. Dodał też, że trzeba wrócić do rozszerzonych badań profilaktycznych w medycynie pracy.
Dorota Korycińska z Ogólnopolskiej Federacji Onkologicznej wyjaśniła: „Mamy epidemię raka. Prognozy nie są optymistyczne. Możemy jednak wpłynąć na ten stan – spowolnić go i zmniejszyć skutki. Uzyskamy to jeśli wypracujemy zdrowe nawyki, w tym regularne badania oraz jeśli młode pokolenie wejdzie w życie z wiedzą, jak o siebie dbać. ”.
Również Anna Kupiecka z Fundacji Onkocafe mówiła o konieczności systemowych rozwiązań. Zaproponowała możliwość wprowadzenia do IKP zaproszeń dla nowej grupy wiekowej objętej programem badań mammograficznych wraz z możliwością zapisania się na nie, albo z informacją, gdzie może je w swoim regionie zrealizować.
Tomasz Szczepiński poruszył temat wczesnego wykrywania nowotworów u dzieci. „W tym przypadku nie możemy mówić o profilaktyce. Trzeba kłaść duży nacisk na wczesne rozpoznawanie. A to w dużej mierze jest rola rodziców, aby obserwowali dzieci".
Przedstawiciele organizacji pozarządowych podkreślali również znaczenie kampanii edukacyjno-informacyjnych w podnoszeniu świadomości społecznej. Uczestnicy konferencji przyznali też, że profilaktyka i uczenie o zdrowym trybie życia to działanie długofalowe. Ważna jest przy tym współpraca i monitorowanie.
Ewa Daros z fundacji Oliedu mówiła o onkopłodności. Leczenie onkologiczne może wpłynąć na bezpłodność, ale są możliwości by pomimo choroby zostać rodzicem.
Barbara Pepka z Fundacji Gwiazda Nadziei przedstawiła program fundacji - lekcje w szkołach na temat profilaktyki różnych rodzajów raka. Zajęcia prowadzą pracownicy z inspekcji sanitarnych. Wzięło w nich udział do tej pory kilkaset tysięcy uczniów.
Dr Paweł Koczkodaj stwierdził, że choć stale rośnie zachorowalność nowotworowa, to są czynniki zewnętrzne, na które mamy wpływ. Jest 12 prostych zaleceń potwierdzonych naukowo. W przypadku przestrzegania wszystkich z nich, można zredukować o 50% liczbę zgonów nowotworowych. Warto popularyzować te zasady i wykorzystać przy tym dostępne zasoby jak choćby IKP, czy korespondencję ZUS.
Podsumowując konferencję minister Izabela Leszczyna jeszcze raz podkreśliła jak wiele jest do zrobienia w szerzeniu świadomości prozdrowotnej. „Musimy w różny sposób docierać do wszystkich grup społecznych. Musimy edukować dzieci, ale też trafić z przekazem do e-wykluczonych”.
Minister edukacji narodowej Barbara Nowacka dodała, że minister zdrowia w ciągu pierwszych dwóch miesięcy pracy zajęła się już m. in. promocją w szkołach szczepień przeciw HPV, przywróceniem infolinii dla dzieci i młodzieży, a od 1 czerwca wystartuje refundacja in vitro, w której uwzględnieni będą onkopacjenci. Dodała, że wspólnie pracują nad programem edukacji zdrowotnej.