Minister zdrowia Izabela Leszczyna podsumowała rok prac w Ministerstwie Zdrowia. Skupiła się na najważniejszych obszarach systemu opieki zdrowotnej.

Pakiet „Świadoma, Bezpieczna Ja”

„Zaczęliśmy od programu „Świadoma, Bezpieczna Ja”. Poprawiliśmy jakość życia polskich kobiet” – podkreśliła minister Leszczyna. – „W ponad 1300 aptekach w 70% powiatach jest obecnie dostępna antykoncepcja awaryjna, a bezpłatny program in vitro to duma całego rządu” - wyliczała.

Dzięki programowi in vitro Polska awansowała w Europejskim Atlasie Polityk Leczenia Niepłodności z 42. miejsca w 2021 r. na 19. Mamy już ponad 6750 kobiet w ciąży, a 20 000 par, które marzą o dzieciach, przystąpiło do programu. Również dzięki programowi onkopłodność 429 pacjentów i pacjentek chorujących na raka zabezpieczyło już płodność.

Dzięki zniesieniu barier wiekowych na badania prenatalne w roku 2024 ponad 25% więcej kobiet w ciąży skorzystało z tej diagnostyki. To aż 180 tys. przyszłych mam!

Zabezpieczyliśmy też zdrowie kobiet w ciąży i ich dzieci w pierwszych tygodniach życia, udostępniając bezpłatne szczepienia przeciw krztuścowi. Szczepienie przysługuje między 27. a 36. tygodniem ciąży.  Z tego wsparcia skorzystało już 29 tys. kobiet.

Niebawem do konsultacji trafi rozporządzenie o nowych standardach opieki okołoporodowej, które wprowadzą m. in.: edukację przedporodową od momentu stwierdzenia ciąży, w tym o szczepieniach zalecanych, czy profilaktyce wtórnej raka piersi u kobiet w ciąży, a także szczegółowy plan porodu.

Opieka paliatywna i hospicyjna

Znieśliśmy limity w opiece paliatywnej i hospicyjnej oraz zwiększyliśmy wyceny świadczeń w tych zakresach o 213,07 mln zł. Planujemy także zmiany koszyka świadczeń gwarantowanych w zakresie kryteriów kwalifikacji pacjentów m.in. w perinatalnej opiece paliatywnej.

Podstawowa Opieka Zdrowotna

Aby ułatwić dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w małych miejscowościach, przekazujemy ponad 1 mld zł na inwestycje, które wesprą te placówki. Chcemy w ten sposób zapewnić dostęp do POZ na terenach, które są tzw. białymi plamami pod względem dostępu do świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

Podobny konkurs ogłosimy ponownie w styczniu 2025 dla ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS).

Bezpieczeństwo lekowe

Minister Izabela Leszczyna zwróciła uwagę, że jednym z priorytetów resortu jest bezpieczeństwo lekowe. „Przygotowaliśmy listę polskich leków, za które pacjenci zapłacą mniej (10 proc. lub 15 proc. -  jeśli zarówno substancja czynna, jak i lek są wytwarzane w Polsce). Powstał też projekt pierwszej Krajowej Listy Leków Krytycznych – jest to spis tych preparatów, których, zdaniem ekspertów, nie może zabraknąć w sytuacjach kryzysowych. Będziemy chcieli zaangażować UE do wsparcia finansowego produkcji takich leków” – zapowiedziała.

Bezpłatne leki 65+ i 18- i szczepienia w aptekach

Już wkrótce receptę na bezpłatne leki dla osób starszych i młodzieży (65+ i 18-) będzie mógł wystawić każdy lekarz POZ i specjalista w ramach umowy z NFZ albo prywatnie.

„Uważam, że poszerzenie kręgu lekarzy, którzy mogą wypisywać recepty na bezpłatne leki to sprawiedliwe i oczekiwane rozwiązanie” – powiedziała minister Izabela Leszczyna.

Sejm uchwalił już nowelizację ustawy w tej sprawie. Na mocy nowych przepisów farmaceuci będą mogli wystawiać recepty na wszystkie szczepienia refundowane dla dorosłych. Zmiany ułatwią dostęp m. in. do szczepień przeciw grypie i pneumokokom.

Receptomaty

W obliczu ryzyka potencjalnych uzależnień ograniczyliśmy dostęp do opioidów sprzedawanych w tzw. receptomatach i w ramach teleporad. Minister Izabela Leszczyna wyjaśniła, że obecnie osobista wizyta u lekarza jest obowiązkowa przed wystawieniem recepty na: fentanyl, morfinę, oksykodon, marihuanę oraz wyciągi i nalewki farmaceutyczne. Jest jeden wyjątek od tej zasady – gdy jest to kontynuacja leczenia, a receptę wystawia lekarz POZ.

Psychiatria

Przyszłość psychiatrii to model opieki środowiskowej. Dlatego przeznaczyliśmy na jej rozwój 1,2 mld zł. Kolejne 3 mld zł trafi do szpitali psychiatrycznych z całodobową opieką stacjonarną. Środki te zostaną przeznaczone na cele, które stworzą pacjentom w kryzysie psychicznym odpowiednie warunki leczenia. Obecnie w wielu przypadkach nie zabezpieczają koniecznego i oczekiwanego przez pacjentów poziomu komfortu i intymności. Konkurs dla tych placówek przedłużyliśmy do końca stycznia 2025 r.

Minister Leszczyna wyjaśniła, że pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego został przedłużony do połowy przyszłego roku: „Jutro odbędzie się pierwsze spotkanie  zespołu ds. zmian systemowych w tych placówkach. Powołałam ten zespół, abyśmy razem z przedstawicielami środowiska CZP wypracowali jak najlepsze rozwiązanie, które pozwoli rozszerzyć działalność Centrów Zdrowia Psychicznego na cały kraj”.

Przypomniała również, że przywrócone zostało działanie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży (116 111). „Pamiętajmy o tym telefonie” – podkreśliła. – „Dziecko i rodzic dziecka w kryzysie zdrowia psychicznego mogą zwrócić się o pomoc w każdej chwili. Telefon działa 7 dni w tygodniu przez 24/h. Zawsze jest tam dostępny specjalista, który wesprze nie tylko rozmową, ale też skieruje, gdzie się udać po dodatkową pomoc”. 

Centralna e-rejestracja

Minister Leszczyna zaznaczyła, że jednym z kluczowych zadań Ministerstwa Zdrowia jest stworzenie centralnej e-rejestracji. „Jest ona niezbędna, aby skrócić kolejki i lepiej gospodarować zasobami w ochronie zdrowia. Nieskuteczne próby jej stworzenia podejmowali już nasi poprzednicy. My stanęliśmy przed tym wyzwaniem i mamy już pierwsze efekty! Do pilotażu centralnej e-rejestracji zgłosiło się już 150 podmiotów, które realizują świadczenia kardiologiczne lub wykonują badania profilaktyczne – mammografię i cytologię. Spośród nich 39 podmiotów zintegrowało już systemy informatyczne z systemem P1” - mówiła.

Państwowe Ratownictwo Medyczne

W 2024 r. nakłady na zespoły ratownictwa medycznego były o 15% wyższe niż w 2023 r. W tym czasie wzrosły też nakłady na szpitalne oddziały ratunkowe – o 29%. „W tym roku podjęliśmy szereg inicjatyw dofinansowujących ratownictwo medyczne, m. in. SOR” – wskazała minister Leszczyna.

Zapowiedziała też nowelizację ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym (PRM), która usprawni pracę ratowników medycznych.

Rozwój kadr medycznych

Przeznaczamy 200 mln zł na rozwój kadr medycznych m. in. dla lekarzy, kadry opieki długoterminowej, fizjoterapeutów i farmaceutów w celu poszerzania ich kompetencji. Łączymy też Centra Kształcenia w jedno Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego.

Reforma szpitalnictwa

Minister Izabela Leszczyna zapewniła, że prace nad reformą szpitalnictwa będą kontynuowane. „Chcemy dostosować struktury oddziałów szpitalnych do potrzeb pacjentów. Osiągniemy to dzięki nowej sieci szpitali” - podkreśliła i wskazała, że w tej reformie bardzo ważna jest też racjonalizacja zarządzania kadrami medycznymi, aby szpitale były uszyte na miarę potrzeb mieszkańców i nie musiały rywalizować o lekarzy. „Będziemy restrukturyzować nierentowne szpitale” – zapowiedziała. – „Wiem, że samorządy rozumieją potrzebę tych zmian i chcą je wdrażać”.

Krajowy Plan Odbudowy

O pracach związanych z Krajowym Planem Odbudowy opowiedziała wiceminister Katarzyna Kacperczyk. Ze środków KPO na zdrowie zostanie przeznaczonych blisko 18 mld zł.

„Mamy do zrealizowania 45 kamieni milowych, w tym 19 w roku 2024 r. Zrealizowaliśmy i rozliczyliśmy 17 z nich” – podsumowała wiceminister. – „Na modernizację szpitali przeznaczymy 9,2 mld zł, w szczególności: na modernizację podmiotów w Krajowej Sieci Onkologicznej (5,2 mld zł) i szpitale powiatowe (1,3 mld zł). Wydamy też 2,7 mld zł na modernizację ośrodków w Krajowej Sieci Kardiologicznej i rozwój szpitali ogólnych. Na transformację cyfrową do szpitali i Centrum e-Zdrowia popłynie łącznie 4,3 mld zł, natomiast na zwiększenie liczby kadr medycznych – 3,1 mld zł. Ostatni obszar to inwestycje w naukę, na które zaplanowano 1,1 mld zł” – wyliczała min. Kacperczyk.

Kolejne nabory w poszczególnych obszarach są planowane na 2025 r. Wszystkie reformy i inwestycje w ramach Krajowego Planu Odbudowy powinny się zakończyć 30 czerwca 2026 r.