Trwają prace nad dokumentem – międzynarodowym porozumieniem w sprawie zapobiegania, przygotowania i odpowiedzi na zagrożenia pandemiczne, tzw. traktatem pandemicznym Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Państwa członkowskie WHO na 77. sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia (World Health Assembly, WHA) w maju br., przedłużyły mandat Międzynarodowego Ciała Negocjacyjnego ds. opracowania tzw. traktatu pandemicznego (Intergovernmental Negotiating Body, INB) do maja 2025 r. Ministerstwo Zdrowia szczegółowo informowało na ten temat w poprzednim komunikacie z czerwca br., dostępnym pod linkiem: https://www.gov.pl/web/zdrowie/postepy-w-pracach-nad-tzw-traktatem-pandemicznym-who-stan-na-czerwiec-2024-r2.

W okresie od czerwca do października br. odbyły się dwie kolejne sesje INB – 10. i 11. (począwszy od rozpoczęcia prac w lutym 2022 r.). 10. sesja INB miała miejsce w dn. 16-17 lipca i dotyczyła kwestii technicznych, w tym harmonogramu i metod pracy. Następnie, w dn. 9-20 września, miała miejsce 11. sesja INB, a w jej czasie państwa negocjowały tekst dokumentu.

Na forum INB zarysował się widoczny podział pomiędzy państwami rozwijającymi się a rozwiniętymi dotyczący szeregu kwestii natury równościowej. Zagadnieniami problematycznymi w negocjacjach pozostają:

• zasady dostępu do próbek materiału genetycznego czynników chorobotwórczych i podział korzyści z tym związanych (tzw. mechanizm Pathogen Access and Benefit-Sharing, PABS),
• ochrona praw własności intelektualnej dla produktów medycznych używanych w trakcie pandemii,
• dostęp do technologii związanej z diagnostyką, produkcją szczepionek i leków,
• gwarancje dostępności szczepionek, leków i materiałów ochronnych dla państw rozwijających się (w tym rozwój lokalnej produkcji) w czasie pandemii,
• dostęp do wyników badań naukowych,
• finansowanie i administrowanie.

Delegacja Polski od rozpoczęcia prac INB stoi na stanowisku, że przyszły tzw. traktat pandemiczny powinien mieć charakter zwięzły i operacyjny. Jako taki, ostateczny dokument powinien być  możliwy do przyjęcia i wdrożenia przez zdecydowaną większość państw członkowskich WHO. Uniwersalność i powszechność negocjowanego porozumienia w zakresie zapobiegania, przygotowania i odpowiedzi na pandemie znacząco wzmocniłyby światowe bezpieczeństwo zdrowotne.