W 2024 roku na nasze zlecenie wykonane zostało badanie ewaluacyjne pn. Ocena systemu wyboru projektów oraz postępu wdrażania Priorytetu VI FEnIKS 2021-2027.

Przeprowadzone badanie stanowi realizację wymagania przeprowadzenia ewaluacji bieżącej kryteriów i systemu wyboru projektów nałożonego przez Krajową Jednostkę Ewaluacji w Wytycznych dotyczących ewaluacji polityki spójności na lata 2021-2027. Ponadto, wzorem poprzedniej pespektywy finansowej, a także zgodnie z rekomendacją Instytucji Zarządzającej ewaluacja ta miała na celu również ocenę wspomagającą przegląd śródokresowy (uwzględniającą postęp w osiąganiu celów pośrednich, ewentualne istotne trudności napotkane podczas wdrażania Priorytetu VI Programu FEnIKS i potencjalne nowe wyzwania).

Wyniki ewaluacji pokazały, że kryteria wyboru projektów w Działaniu 6.1 System ochrony zdrowia Priorytet VI  Zdrowie Programu FEnIKS 2021-2027 zostały trafnie dobrane pod względem celu szczegółowego 4.5 Zapewnianie równego dostępu do opieki zdrowotnej i wspieranie odporności systemów opieki zdrowotnej, w tym podstawowej opieki zdrowotnej, oraz wspieranie przechodzenia od opieki instytucjonalnej do opieki rodzinnej i środowiskowej. W sposób odpowiedni uwzględnione zostały cel działania, wskaźniki jego pomiaru, przedmiot projektów oraz specyfika obszaru wsparcia i charakterystyka beneficjentów.

Jednocześnie kryteria wyboru projektów zostały wysoko ocenione pod kątem jasności i zrozumiałości, jednoznaczności i precyzyjności, poprawności merytorycznej, mierzalności, weryfikowalności i obiektywności. W przypadku zaledwie 5 kryteriów wskazane zostały możliwości ich ulepszeń i usprawnień. W przypadku 4 kryteriów, możliwość ulepszeń i usprawnień dotyczy obiektywności i możliwości zweryfikowania. Analiza pozwoliła ustalić również, że zastosowane kryteria dają możliwość wyboru projektów, które w największym stopniu przyczyniają się do realizacji celów Programu. Zapewnione zostało to zarówno poprzez odpowiednie dobranie i zdefiniowanie kryteriów, przyporządkowanie ich do określonych typów oraz dobór odpowiednich wag. Zdaniem Wykonawcy badania kryteria wyboru projektów dbają jednocześnie w wystarczający sposób o jakość powstałych efektów interwencji.

Analiza objęła również kwestię możliwości osiągnięcia założonych celów pośrednich i końcowych. Ogłoszenie naborów wniosków o dofinansowanie – z uwagi na obiektywne czynniki - okazało się zbyt późne, aby osiągnąć cele pośrednie w obszarze systemu ochrony zdrowia. Jednocześnie jednak realizacje zaplanowanych inwestycji powinny zakończyć się do końca 2029 roku. Tym samym osiągnięcie celów końcowych ram wykonania jest wykonalne.

Na obecnym etapie wdrażania interwencji nie można jednoznacznie ocenić wpływu projektów na realizację celu szczegółowego Priorytetu VI, jednak ich potencjał jest zauważalny. Większość badanych pozytywnie ocenia wkład wsparcia w zapewnianie równego dostępu do opieki zdrowotnej oraz poprawę odporności systemu opieki zdrowotnej, choć wskazano na potrzebę rozszerzenia kryteriów o aspekt weryfikujący wykorzystywanie zasad projektowania uniwersalnego.

Jak podkreślono w wywiadach, program FEnIKS ruszył z opóźnieniem, co wpłynęło na procesy przygotowawcze takie jak ogłaszanie naborów, przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej, a także podpisywanie umów o dofinansowanie. Kwestia opóźnień w dużej mierze wynikała z uzgodnień zakresów poszczególnych interwencji, w tym z uwzględnieniem innych źródeł wsparcia. Co istotne, instytucje były również mocno zaangażowane w finalizację projektów z poprzedniej perspektywy (2014-2020), w tym dodatkowego wsparcia uruchomionego w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom pandemii COVID-19, co opóźniło prace nad nowym programem.

Przeprowadzona analiza wykazała ponadto, że alokacja przypadająca na Priorytet VI jest wystarczająca do osiągnięcia założonych rezultatów, co znajduje potwierdzenie w wynikach badań.

Pobierz dokument:

Raport końcowy - ewaluacja Priorytetu VI FEnIKS_11.12.2024

#FunduszeEuropejskie #FunduszeUE