Uzdrowiskiem może zostać obszar, który:

• ma złoża naturalnych surowców leczniczych oraz klimat o potwierdzonych właściwościach leczniczych;
• spełnia wymagania w stosunku do środowiska określone w przepisach o ochronie środowiska;
• ma infrastrukturę techniczną w zakresie:
  • gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej;
  • transportu zbiorowego i prowadzi gospodarkę odpadami;
• ma zakłady lecznictwa uzdrowiskowego i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego przygotowane do prowadzenia lecznictwa.

Jeśli dany obszar spełnia powyższe warunki, lecz nie ma na zakładów oraz urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego, gmina może starać się o uzyskanie dla niego statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej.

Jak uzyskać status uzdrowiska albo obszaru ochrony uzdrowiskowej

O nadanie statusu uzdrowiska albo obszaru ochrony uzdrowiskowej występuje urząd gminy.

I. Potwierdzenie leczniczych właściwości surowców i klimatu

1. Gmina musi potwierdzić lecznicze właściwości naturalnych surowców i klimatu.
2. Gmina składa wniosek o wydanie odpowiedniego świadectwa do jednostki uprawnionej przez ministra zdrowia.
3. Właściwości lecznicze potwierdzić muszą udokumentowane badania, które wykluczają przy tym negatywne oddziaływanie na zdrowie człowieka.

II. Operat uzdrowiskowy

1. Gmina musi następnie sporządzić operat uzdrowiskowy, który określa możliwość prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na danym terenie.
2. Operat uzdrowiskowy dzieli się na:

• część opisową, która określa m.in. opis właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu;
• część graficzną, na której widnieją planowane strefy ochrony uzdrowiskowej. Nie może ona być mniejsza niż:
  • 1:5000 dla projektowanej strefy „A” ochrony uzdrowiskowej,
  • 1:10 000 wspólnie dla stref „A” i „B”,
  • 1:25 000 wspólnie dla stref „A”, „B” i „C”.

3. Gmina uzgadnia operat z komisją uzdrowiskową rady gminy. Operat musi też podpisać prezydent, burmistrz lub wójt.
4. Gmina przesyła operat uzdrowiskowy ministrowi zdrowia, aby potwierdzić możliwość prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego.

III. Decyzja ministra zdrowia

1. Jeśli warunki określone w ustawie zostały spełnione, minister wydaje decyzję o możliwości prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego.
2. Minister ustala kierunki lecznicze dla danego uzdrowiska na podstawie:

• świadectwa, które potwierdza lecznicze właściwości naturalnych surowców i klimatu;
• opinii konsultanta krajowego do spraw balneologii i medycyny fizykalnej;
• informacji o:
  • kwalifikacjach pracowników, udzielających świadczeń zdrowotnych;
  • rodzajach zakładów lecznictwa uzdrowiskowego w danym uzdrowisku.

3. Jeśli minister stwierdzi, że dany obszar spełnia niezbędne warunki, występuje do Rady Ministrów z wnioskiem o nadanie statusu uzdrowiska albo obszaru ochrony uzdrowiskowej.

IV. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji ministra

1. Gmina musi co najmniej raz na 10 lat przedstawić ministrowi zdrowia operat uzdrowiskowy, który potwierdzi, że obszar spełnia wymagania określone w ustawie.
2. Jeśli na podstawie złożonego operatu uzdrowiskowego minister zdrowia stwierdzi nieprawidłowości, wyznaczy czas na ich usunięcie (maksymalnie 5 lat).
3. Jeśli gmina nie usunie nieprawidłowości, minister wystąpi do Rady Ministrów o pozbawienie danego obszaru statusu uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej.
4. Gmina, która uzyska zgodę na prowadzenie lecznictwa uzdrowiskowego, sporządza i uchwala miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla strefy „A” ochrony uzdrowiskowej. Gmina ma na to 2 lata od otrzymania decyzji od ministra zdrowia.

Strefy ochrony uzdrowiskowej

Na obszarze uzdrowiska lub ochrony uzdrowiskowej wydzielone są trzy rodzaje stref ochrony uzdrowiskowej:

• strefa „A” – udział terenów zieleni wynosi co najmniej 65%. Jest to obszar, na którym znajdują się zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego.
• strefa „B”– udział terenów biologicznie czynnych wynosi tu co najmniej 50%. Jest to obszar przeznaczony m.in. dla obiektów usługowych, turystycznych (w tym hoteli) czy budownictwa mieszkaniowego.
• strefa „C” – udział terenów biologicznie czynnych wynosi tu co najmniej 45%. Jest to obszar, który wpływa na zachowanie walorów krajobrazowych, klimatycznych i ochronę złóż naturalnych surowców leczniczych.