Od początku istnienia Światowej Organizacji Zdrowia wizja „Zdrowie dla wszystkich” nakreślała kierunki jej działań. Podczas tego jubileuszu WHO wzywa do zapewnienia każdemu dostępu do opieki zdrowotnej na niezbędnym poziomie – niezależnie od miejsca i zasobności portfela.

Zdrowie publiczne w Polsce

W Polsce do działań ograniczających nierówności w zdrowiu przywiązuje się coraz więcej wagi. Świadczy o tym przyjęcie ustawy o zdrowiu publicznym oraz Narodowego Programu Zdrowia 2016-2020.

Dzięki ustawie o zdrowiu publicznym Polska dołączyła do grona państw posiadających wyraźną podstawę prawną do realizacji międzysektorowej polityki na rzecz zdrowia. Jest to początek porządkowania systemu zdrowia publicznego, który jednocześnie musi na bieżąco dostosowywać się do zmieniających się potrzeb i uwarunkowań zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych.

Do zmian sytuacji zdrowotnej populacji przyczynia się wiele czynników nieobjętych zakresem działania ministra zdrowia. Czynniki środowiskowe – zarówno społeczno-ekonomiczne, jak i te w miejscu pracy, nauki, zamieszkania i rekreacji – determinują bardzo istotnie poziom ryzyka powstania wielu chorób.

Świadomość wyzwań demograficznych i epidemiologicznych wpłynęła na to, jaki kształt przyjął cel strategiczny  NPZ. Uwzględnia on ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu, przejawiających się różnym poziomem zdrowia w grupach społecznych o różnym statusie społeczno-ekonomicznym (uwarunkowanych również miejscem zamieszkania). Są to szczególnie istotne zmienne z punktu widzenia realizacji wielu interwencji zdrowia publicznego: nie można realizować programów w sposób, który pogłębiałby te nierówności – przykładowo poprzez koncentrowanie się na dostępności do świadczeń profilaktycznych dla mieszkańców dużych miast, czy konstruowaniu inicjatyw wykluczających swoim charakterem udział grup zagrożonych marginalizacją społeczną.

Realizacja tego celu jest możliwa nie tylko dzięki NPZ, lecz także poprzez realizację ustawy o zdrowiu publicznym jako całości, która wprowadza zasadę współpracy przy realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego. Każdy z podmiotów publicznych, podejmujących zadania mające wpływ na zdrowie obywateli, powinien współpracować w tym zakresie m.in. z organizacjami pozarządowymi – których znaczenie dla zdrowia publicznego jest bardzo istotne.

Przyjęte w Polsce mechanizmy stanowią realizację postulatów WHO. Podkreślają one, że każdy ma do odegrania pewną rolę we wsparciu dialogu ku polepszeniu osiągania i utrzymania powszechnej opieki zdrowotnej w kraju.