Prawo w Polsce pozwala przerwać ciążę, jeśli jest wynikiem przestępstwa lub zagraża życiu i zdrowiu kobiety. Państwo, gwarantując taką możliwość, powinno zapewnić dostęp do tych zabiegów.  Zadbaliśmy, aby były one rzeczywiście dostępne i wykonywane.

Prawo ma być w Polsce przestrzegane, a zarówno kobieta, jak i lekarz – który ratuje jej zdrowie i życie – muszą być bezpieczni.

Wytyczne w sprawie obowiązujących przepisów prawnych dotyczących dostępu do procedury przerwania ciąży

Nowelizacja rozporządzenia zapewnia realną możliwość zakończenia ciąży – zgodnie z umową zawartą z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Zmiany gwarantują, że obowiązujące przepisy będą realizowane, prawa pacjentek – respektowane, a obowiązki szpitali – egzekwowane.

Szpitale, które mają umowę z NFZ na leczenie szpitalne w zakresie położnictwa i ginekologii, muszą wykonywać świadczenia zakończenia ciąży wskazane jako gwarantowane. Muszą organizować pracę tak, aby przynajmniej jeden z lekarzy mógł wykonać zabieg, który ratuje życie lub zdrowie kobiety. 

Jeśli lekarz powoła się na klauzulę sumienia, dyrektor placówki musi zapewnić innego, który wykona zabieg zgodnie z umową.

Szpitale, które nie będą wywiązywały się z realizacji tych świadczeń gwarantowanych, mogą otrzymać karę - do 2% kwoty zobowiązania wynikającego z umowy. NFZ może również rozwiązać z nimi umowę (w części albo w całości) – bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Sankcje zależą od stopnia naruszenia umowy. Szpital straci kontakt z NFZ w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie położnictwa i ginekologii, jeśli bez wyraźnego uzasadnienia odmówi terminacji ciąży i sprowadzi przez to zagrożenie na zdrowie i życie kobiety. 

Realizację umów na udzielanie świadczeń zdrowotnych monitoruje Narodowy Fundusz Zdrowia. Będzie reagował, jeśli nie będą one realizowane zgodnie z prawem.

Nie będziemy wszczynać kontroli  za każdym razem, gdy lekarz złoży klauzulę sumienia.  

Lekarz może z niej skorzystać, ale z zastrzeżeniem. Ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej zawsze, gdy zwłoka mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.

Klauzula sumienia nie może być stosowana, gdy życie kobiety ciężarnej jest zagrożone – niezależnie od zaawansowania (wieku) ciąży.

W pozostałych przypadkach klauzula sumienia może być stosowana – pod warunkiem, że zwłoka nie spowoduje pogorszenia stanu zdrowia kobiety ciężarnej.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 maja 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 730)