Urugwaj
System gospodarczy
Urugwaj wyróżnia się w Ameryce Południowej wysokim PKB per capita oraz niskim poziomem nierówności społecznych i ubóstwa. Ma jedną z najliczniejszych klas średnich w regionie - do tej grupy zalicza się ok. ponad 60% populacji. Dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarczemu oraz charakteryzującym kolejne rządy solidnym pakietem socjalnym, Urugwaj ma nadzieję jeszcze bardziej ograniczyć ubóstwo wśród swoich obywateli. Historycznie polityka społeczna sprzyjająca inkluzywnemu rozwojowi społecznemu koncentrowała się na poszerzaniu kolejnych programów socjalnych (ok. 90% społeczeństwa w wieku powyżej 65 lat jest objęte systemem emerytalnym, co stanowi jeden z najwyższych wskaźników w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach). Dobre wyniki w wielu obszarach, takich jak zaufanie do rządu, niski poziom korupcji i podejście do polityki oparte na konsensusie, a także silne zaangażowanie we wzmacnianie rozwiązań instytucjonalnych, dają Urugwajowi solidną podstawę do dalszego rozwoju gospodarczego i społecznego i czynią go dobrym miejscem do polskich inwestycji i eksportu.
Urugwaj ma bardzo dobrze rozwinięty i nastawiony na eksport sektor rolny i chowu bydła. Kraj ma uprawy m.in. soi, pszenicy, kukurydzy, ryżu, ziemniaków, batatów, jęczmienia czy sorga. Jest znaczącym eksporterem mięsa wołowego. Wyróżnia się zastosowaniem nowoczesnych technologii i maszyn w rolnictwie. Duże znaczenie ma przemysł przetwórczy i spożywczy, a w ostatnich latach w szczególności produkcja celulozy. Kraj jest też ważnym regionalnym eksporterem usług i technologii IT, a także usług doradztwa profesjonalnego i prawnego.
W 2019 r. Urugwaj przyjął krajową strategię rozwoju do 2050 r. Najważniejsze sektory w niej wymienione to:
-Gospodarka leśna – drewno
-Energia Odnawialna
-Turystyka
-Sektor Kreatywny
-Sektor rolno- spożywczy
Urugwaj do 2050 roku planuje intensywny rozwój w dziedzinie zielonej energetyki (patrz niżej). Poza tym planowane są wysiłki w dziedzinie poprawy jakości usług ICT oraz infrastruktury cyfrowej, w tym rozpowszechnienie na terenie kraju szerokopasmowego Internetu. Urugwaj zapowiada też promowanie ekoturystyki i związanych z nią inwestycji w dziedzinie infrastruktury komunikacyjnej. Kraj ten stawia także nacisk, na działania w obrębie sektora finansowego, w tym digitalizacji i rozwoju technologii płatniczych, a także inwestycji w startupy i sektor fintech.
Urugwaj posiada zachęty inwestycyjne w postaci ulg podatkowych. Firmy mogą liczyć na liczne ulgi dot. podatku CIT oraz podatku majątkowego, zwolnienie z podatku VAT i podatku akcyzowego, zwrot podatku VAT od lokalnego nabycia towarów, przyspieszony system amortyzacji, zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych (IRAE) i podatku od majątku (IP) oraz ulgi w zakresie nabywania dóbr do produkcji, elektronicznego przetwarzania danych, ulepszeń w działalności przemysłowej i rolniczej, czy zakupu dóbr niematerialnych (znaki towarowe, patenty etc.) i importu technologii.
Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB
W 2022 r. sektor rolniczy wygenerował 7,3% PKB, przemysł 17,6%, zaś sektor usług 63,1%.
Źródło: World Bank
Polityka kursowa
Jednostką monetarną jest peso urugwajskie (1 peso UYU = 100 céntimos). W obiegu znajdują się monety: 1, 2, 5 i 10 peso oraz banknoty 20, 50, 100, 200, 500, 1000 i 2000 peso.
Peso urugwajskie jest stabilną walutą. W grudniu 2024 r. dolar amerykański wart był ok. 43,55 peso.
Surowce i technologie krytyczne
Urugwaj nie posiada złóż mineralnych o znaczeniu przemysłowym, jakkolwiek w kraju występują rudy żelaza i uranu, kwarce, granity, wapienie. Najważniejszym bogactwem naturalnym Urugwaju jest drewno. Z racji istotnej pozycji sektora leśnego, planowane są inwestycje w proces transformacji mechanicznej w obrębie obróbki drewna i produkcji papieru. Jako istotny komponent przedstawiany jest też rozwój technologii chemicznych kluczowych z punktu widzenia produkcji celulozy, papieru czy włókien.
Kraj ma bardzo dobre warunki do produkcji zielonej energii. 94% energii wykorzystywanej w kraju pochodzi ze źródeł odnawialnych (42% hydroenergia, 32% energia wiatrowa, 17% biomasa, 6% energia termiczna, 3% fotowoltaika). Największą hydroelektrownią jest Rincón del Bonete na rzece Negro. Urugwajski rząd wspiera rozwój sektora zielonego wodoru. Zgodnie mapą drogową przyjętą przez rząd do 2040 roku wartość eksportu tego sektora ma wynieść 1,9 mld USD.
Plany urugwajskiego rządu obejmują też budowę nowych farm wiatrowych i fotowoltaicznych. Planowany jest także rozwój technologii służącej prognozowaniu efektywności, produkcji energii fotowoltaicznej i wiatrowej. Kraj zamierza tez kontynuować rozwój produkcji biopaliw, szczególnie z rzepaku i soi. Jest to część szerszej strategii mającej na celu zmniejszenie uzależnienia od paliw kopalnych oraz obniżenie emisji CO2. Ze strategią tą związana jest także planowana budowa nowoczesnych biorafinerii.
W związku z prognozowanym wzrostem mobilności elektrycznej, Urugwaj w najbliższej przyszłości przewiduje inwestycje infrastrukturę służącą do ładowania elektrycznych samochodów i maszyn oraz elektryfikacje transportu publicznego (głównie w Montevideo)
W 2023 r. UE podpisała z urugwajskim rządem MoU w sprawie współpracy w zakresie energii odnawialnej i ekologicznego wodoru, co stwarza możliwości dla polskich firm.
Stan infrastruktury
W Urugwaju istnieje 18 przejść granicznych, 56 lotnisk, z czego 9 o utwardzonych pasach startowych, 3 porty międzynarodowe (stolica, Maldonado i Colonia del Sacramento). Połączenia lotnicze z Buenos Aires obsługują linie Aerolineas Argentinas oraz prom Buquebus. Wygodnym transportem z Argentyny są również promy pomiędzy Buenos Aires a Montevideo oraz Buenos Aires a Colonią del Sacramento.
Wszystkie główne szlaki drogowe i kolejowe rozchodzą się z Montevideo. Sieć dróg i kolei jest dobrze rozwinięta, szczególnie w południowej części kraju i liczy 8 880 km.
Głównym portem morskim jest Montevideo, gdzie oprócz wymiany handlowej i przeładunku towarów istotne znaczenie ma żegluga pasażerska między portami położonymi po obu brzegach ujścia La Platy. Połączenia pasażerskie obsługuje także port w Colonia del Sacramento
Dla Urugwaju istotne znaczenie ma również żegluga śródlądowa. Ważne porty rzeczne - Salto, Paysandú oraz Fray Bentos są zlokalizowane przy głównym szlaku wodnym, jakim jest rzeka Urugwaj.
Kalendarz dni wolnych od pracy w roku 2025:
1 stycznia: Nowy Rok.
1 maja - Święto Pracy.
18 lipca: Święto Konstytucji.
25 sierpnia: Święto Niepodległości.
25 grudnia: Boże Narodzenie.
Podstawowe dane makroekonomiczne |
|||
|
2023 |
2024 (prognoza) |
2025 (prognoza) |
PKB nominalne (USD ceny bieżące)[1] |
77,24 mld USD |
82,248 mld USD |
86,42 mld USD |
PKB (PPP)[2] |
116,64 mld USD |
123,22 mld USD |
129,25 mld USD |
Stopa wzrostu PKB (realna)[3] |
0,4% |
3,2% |
3% |
PKB per capita (nominalne)[4] |
21 660 USD |
23 050 USD |
24 080 USD |
PKB per capita (PPP)[5] |
32 700 USD |
34 440 |
36 010 |
Stopa inflacji (CPI)[6] |
5,9% |
4,9% |
5,4% |
Stopa bezrobocia[7] |
8,3% |
8,4% |
8% |
Deficyt i nadwyżki budżetowe[8] |
-2,91% |
-2,26% |
-2,21% |
Dług publiczny (% PKB)[9] |
64,5% |
64,7% |
65% |
Rating kredytowy Fitch / Moody's / S&P[10] |
Fitch: BBB Moody's: Baa1 S&P: BBB+ |
Źródła: MFW
[10] https://deuda.mef.gub.uy/432/12/areas/credit-ratings.html
Dane demograficzne |
|
Liczba ludności (w mln.)[1] |
3,578 mln |
Siła robocza (dane krajowe)[2] |
1,7 mln |
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln)[3] |
2,15 mln |
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa)[4] |
10,1% |
40,6 |
|
0,830 |
Handel zagraniczny i inwestycje
W 2023 r. wartość urugwajskiego eksportu wyniosła 11, 518 mld USD[1], co oznaczało spadek o 13% w porównaniu z rekordowym 2022 r. Głównym czynnikiem, który na to wpłynął była bezprecedensowa klęska suszy, która znacząco zmniejszyła produkcję rolną. Import towarów, z wyłączeniem ropy naftowej, pochodnych i energii, wyniósł w 2023 r. 10,614 mld USD ( spadek o 2% w porównaniu z 2022 r.).
Najważniejsi partnerzy handlowi
Głównym odbiorcą urugwajskiego eksportu[2] w 2023 r. były Chiny (22% całości), tuż za nimi uplasowała się Brazylia, której udział wyniósł 19%, a na trzecim miejscu znalazła się Unia Europejska z 16% całkowitego eksportu. Stany Zjednoczone i Argentyna odpowiadały odpowiednio za 8% i 5%. Następne pozycje zajęły Turcja (4%), Meksyk (3%) i Chile (3%).
Import pochodził głównie z Brazylii (2,557 mld USD i 24% całości), Chin (2,371 mld USD i 22% cąłości), UE (1,58 mld USD) i Argentyny (1,342 mld USD i 6% całości)
[1] https://www.uruguayxxi.gub.uy/es/centro-informacion/articulo/informe-anual-de-comercio-exterior-de-uruguay-2023/
[2] https://www.uruguayxxi.gub.uy/es/centro-informacion/articulo/informe-anual-de-comercio-exterior-de-uruguay-2023/
Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe
Głównymi produktami eksportowanymi w 2023 r. były wołowina (2,08 mld USD), celuloza (2,02 mld USD), produkty mleczne (0,818 mld USD) koncentraty napojowe (0,737 mld USD) i ryż (0,616 mld USD).
Bardzo dużą część eksportu stanowiły usługi (6,074 mld USD), w tym turystyczne (2,4 mld USD), konsultingowe (1,295 mld USD), informatyczne (1,036 mld USD), transportowe (513 mln USD) i finansowe (310 mln USD)
W imporcie najważniejsze pozycje zajęły materiały przemysłowe (28%), samochody i części samochodowe (17%), artykuły spożywcze (14%), artykuły konsumpcyjne (14%) praz maszyny (13%).
Główni inwestorzy
Łączna wartość inwestycji zagranicznych w kraju wynosi ok. 33 mld USD[1].
UE jest najważniejszym inwestorem w Urugwaju. W ostatnich latach kilka ważnych inwestycji unijnych w sektorze leśnictwa i produkcji papieru miało istotny wpływ na ogólny poziom zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Urugwaju. Do innych ważnych inwestorów zagranicznych należą Argentyna, Szwajcaria, Singapur, Chile i Brazylia.
W 2023 r. ogłoszono 33 nowe inwestycje oraz 14 fuzji i przejęć. Łączna wartość BIZ w tym roku wyniosła 1,33 mld USD[2], a głównymi inwestorami były USA (26%), Japonia (12%), Chiny (10%), Szwajcaria (7%), Hong Kong (7%), Niemcy (7%), Kanada (6%), Francja (5%), Singapur (4%) i Szwecja (3%).
Główne kierunki inwestycji zagranicznych
Nie odnotowano napływu urugwajskich inwestycji bezpośrednich do Polski. Polskie inwestycje w Urugwaju również nie są wielkie.
[1] https://www.uruguayxxi.gub.uy/es/noticias/articulo/uruguay-avanza-con-confianza-en-el-sector-financiero-y-la-gestion-de-inversiones/
[2] https://www.uruguayxxi.gub.uy/uploads/informacion/92e8b10ff2b8d5d4a88d7d32940396f359007a2e.pdf
Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym
WTO: Od 01.01.1995 r. Urugwaj jest członkiem Światowej Organizacji Handlu.
UNCTAD: Urugwaj jest członkiem Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju i korzysta z szeregu programów o charakterze gospodarczym i społecznym.
FAO: Urugwaj jest członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa.
IADB: Urugwaj jest członkiem-pożyczkobiorcą Międzyamerykańskiego Banku Rozwoju
ILO: Urugwaj jest członkiem Międzynarodowej Organizacji Pracy.
IMF: Urugwaj jest członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
WIPO: Urugwaj jest krajem członkowskim Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.
BID: Urugwaj jest jednym z krajów założycielskich Międzyamerykańskiego Banku Rozwoju.
FLAR: Od 30.05.2008 r. Urugwaj jest członkiem Latynoamerykańskiego Funduszu Rezerw.
MERCOSUR: Urugwaj jest jednym z krajów założycielskich MERCOSUR - Wspólnego Rynku Południa.
BANK POŁUDNIA: W 2007 r. podpisany został w Buenos Aires akt utworzenia Banku Południa (Banco del Sur) przez Argentynę, Boliwię, Brazylię, Ekwador, Paragwaj, Urugwaj i Wenezuelę. Akt założycielski ustala, jako główny cel Banku Południa „finansowanie rozwoju gospodarczego i społecznego" narodów.
TIAR: po wycofaniu się z UNASUR Urugwaj wrócił z powrotem do Międzyamerykańskiego Traktatu o Pomocy Wzajemnej
URUPABOL: Wraz z Paragwajem i Boliwią, Urugwaj jest sygnatariuszem tego porozumienia integracyjnego z 1963 r. Działalność grupy została wznowiona w 2009 r. W 2010 r. prezydenci postanowili wspólnie wybudować gazociąg z Boliwii do Urugwaju (przez Paragwaj).
Pozycja Urugwaju w rankingach |
||
|
pkt |
pozycja |
Corruption Perception Index (Transparency International) |
73/100 |
16/180 |
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) |
29,1 |
62/133 |
Economic Freedom Index (Heritage Foundation) |
69,8 |
27/184 |
Relacje dwustronne między Urugwajem a Polską
Wymiana handlowa między Polską a Urugwajem nie ma w chwili obecnej wielkiej skali. Najważniejsze pozycje w polskim eksporcie w 2023 r. stanowiły produkty dentystyczne, maszyny (w tym portowe, rolnicze, wózki widłowe), żarówki. Zdecydowanie najważniejszym produktem eksportowanym do Polski była masa celulozowa, a kolejne miejsca zajęły wełna, kleje, drewno, skóry i ryż.
W Montevideo działa Urugwajsko-Polska Izba Handlowa, której zadaniem jest m.in. wspieranie polskich inwestorów poprzez tworzenie sieci kontaktów.
Obiecujące dla przedsiębiorców z naszego kraju są sektory zielonego wodoru, usług finałowych i profesjonalnych, nawozów mineralnych, części samochodowych, płyt podłogowych, alkoholu, zielonych technologii, sprzętu rolniczego, prefabrykowanych systemów budowlanych, technologii przetwórstwa roślin (w tym konopi przemysłowych), produktów medycznych. Dzięki pewności prawa i dobrej jakości instytucji, Urugwaj jest dobrym krajem dla polskich przedsiębiorców jeśli chodzi o rozpoczęcie ekspansji w innych krajach Mercosur.
Wartość obrotów handlowych między Polską a Paragwajem: (mln EUR)
|
2021 |
2022 |
2023 |
Obroty |
71,7 |
83,9 |
90,2 |
Eksport |
21,6 |
22,1 |
21,1 |
Import |
50,1 |
61,8 |
69,1 |
Saldo |
-29 |
-40 |
-48 |
źródła: SWAiD STAT GUS
Relacje z UE
Stosunki między UE i Urugwajem reguluje Ramowa Umowa o Współpracy z 1992 r. Począwszy od tego czasu wzajemne relacje zostały znacząco pogłębione, w tym również w dziedzinie ekonomicznej (Unia Europejska jest największym inwestorem w Urugwaju).
W następstwie wspomnianego Porozumienia co 2 lata organizowane są regularne spotkania urugwajsko-unijnej Wspólnej Komisji. Jako członek Mercosur, Urugwaj jest także stroną Międzyregionalnego Ramowego Porozumienia o Współpracy UE-Mercosur, podpisanego w 1995 r., które zawiera zapisy dotyczące współpracy handlowej. W grudniu 2024 r. UE i kraje Mercosur zakończyły negocjacje nad treścią Umowy Stowarzyszeniowej między blokami. Rozmowy na ten temat trwały od 1999 r. (z przerwą w latach 2004 – 2010).
13 sierpnia 2024 r. Izba Deputowanych Urugwaju jednogłośnie zatwierdziła umowę ramową z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. Traktat został pierwotnie podpisany w 1995 r., ale do parlamentu trafił dopiero w sierpniu 2023 r. Decyzję Urugwaju łączy się z chęcią uzyskania finansowania EIB w ramach programu Global Gateway, szczególnie dla inwestycji w produkcję zielonego wodoru. Tym samym umowa zwiększa możliwości inwestycyjne dla europejskich firm.
Przedsiębiorcy z krajów unijnych inwestują w sektorze energetycznym, produkcji baterii litowych, zielonego wodoru, energii fotowoltaicznej i energii wiatrowej.
UE jest obecnie trzecim partnerem handlowym Urugwaju po Chinach i Brazylii. Najważniejsze pozycje eksportowe firm unijnych to:
- produkty motoryzacyjne (części samochodowe, części i sprzęt do pojazdów szynowych) – 7,2 %
- Żywność (czekolada, tytoń, alkohol) – 8,3%
- Benzyna i produkty pochodne (plastik, opakowania, guma, polimery, celuloza, sylikon, plastikowe mareriały budowlane) – 10,7%
- Produkty Farmaceutyczne (leki, szczepionki, kultury bakterii)– 16,4%
- Maszyny elektryczne i nieelektryczne (maszyny do obróbki drewna i produkcji papieru, tablice sterownicze/rozdzielnice, wirówki, silniki elektryczne, maszyny rolnicze, kable i elektryka, maszyny dźwigowe) – 17,4%.
Baza traktatowa (między krajem opisywanym a Polską i UE)
1. Umowa między Rządem PRL a Rządem Wschodniej Republiki Urugwaju o współpracy kulturalnej, naukowej i oświatowej.
Data podpisania: 23-03-1989
Data wejścia w życie: 29-11-1997
2. Umowa między Rządem RP a Rządem Wschodniej Republiki Urugwaju w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji.
Data podpisania: 02-08-1991
Data wejścia w życie: 21-10-1994
3. Porozumienie zawarte w formie wymiany not dotyczące zniesienia wiz w paszportach dyplomatycznych, oficjalnych, służbowych i zwykłych obywateli RP i Urugwaju.
Data podpisania: 02-08-1991
Data wejścia w życie: 02-09-1991
4. Program Wykonawczy do Umowy między Rządem PRL a Rządem Wschodniej Republiki Urugwaju o współpracy kulturalnej, naukowej i oświatowej na lata 2005 - 2008.
Data podpisania: 21-09-2005
Data wejścia w życie: 21-09-2005
Data aktualizacji: grudzień 2024 r.