Nowa telewizja cyfrowa (DVB-T2)

Obecnym standardem telewizji naziemnej w Polsce jest telewizja cyfrowa DVB-T (ang. Digital Video Broadcasting – Terrestrial) z kodowaniem obrazu MPEG- 4 (H.264/ AVC) i kodowaniem dźwięku Dolby Digital Plus (E-AC-3). Telewizor pracujący w tym systemie (lub telewizor z odbiorem analogowym wyposażony w odbiornik „przystawkę STB” – tuner DVB-T) jest w stanie poprawnie odtwarzać obraz znacznie lepszej jakości niż obraz telewizji analogowej, w tym nawet obraz wysokiej rozdzielczości (HD), a także dźwięk wielokanałowy.

Nowy standard naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T2 ma na celu uzyskanie możliwości odbioru programów telewizyjnych o lepszej jakości niż dotychczas, przy oszczędniejszym wykorzystaniu dostępnych zasobów częstotliwości prowadzącym do pozyskania większej liczby programów telewizyjnych.

Podstawą zmian systemu telewizji naziemnej na nowy standard DVB-T2 HEVC (H.265/MPEG-H) jest Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 17 maja 2017 r. w sprawie wykorzystania zakresu częstotliwości 470-790 MHz w Unii Europejskiej (zwana Decyzją o zmianie przeznaczenia), na mocy której Państwa Członkowskie UE zostały zobowiązane do  odostępnienia pasma 700 MHz (zakres 694-790 MHz) na potrzeby usług szerokopasmowych do 30 czerwca 2020 r., lub w uzasadnionych przypadkach najpóźniej do 30 czerwca 2022 r.

W decyzji tej wprowadzono wyjątek dotyczący obszarów, na których nie udało się zakończyć koordynacji transgranicznej z krajami znajdującymi się poza Unią Europejską. Na podstawie tej decyzji Ministerstwo Cyfryzacji, przy współpracy Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego,  opracowało w 2018 r. (aktualizacja 2019 r.) Krajowy Plan Działań zmiany przeznaczenia pasma 700 MHz w Polsce.

Zmiana sposobu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej poprzez zamianę dotychczasowego systemu DVB-T na bardziej efektywny DVB-T2 z kodekiem HEVC, ma miejsce w całej Europie. W Polsce zmiana nastąpi w 2022 r., w czterech etapach na poszczególnych obszarach:

• Etap I - 28 marca – południowo-zachodnia część kraju (województwa: lubuskie, dolnośląskie)
• Etap II - 25 kwietnia – północno-zachodnia część kraju (województwa: zachodniopomorskie, pomorskie, wielkopolskie i kujawsko-pomorskie)
• Etap III – 23 maja – południowy-wschodnia część kraju (województwa: łódzkie, świętokrzyskie, śląskie, opolskie, małopolskie i podkarpackie)
• Etap IV – 27 czerwca – północno-wschodnia część kraju (województwa: warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie i lubelskie)

Zmianą zgodnie z powyższym harmonogramem zostaną objęte multipleksy MUX 1, 2, 4. 

Multipleks MUX 3, w który wchodzą wyłącznie kanały nadawcy publicznego TVP, decyzją UKE z dnia 24 marca 2022 r., Telewizja Polska będzie mogła zmienić standard nadawania MUX-3 z DVB-T na DVB-T2 w dowolnie wybranym przez siebie terminie do 31 grudnia 2023 r., po wcześniejszym uzyskaniu nowych pozwoleń radiowych. Decyzja została podjęta z uwagi na zbrojną napaścią Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy oraz eskalacją działań dezinformacyjnych o zasięgu międzynarodowym, niosących zagrożenia dla obronności i bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także mając na uwadze istotną rolę telewizji publicznej w ochronie polskiej racji stanu, komunikowania stanowiska naczelnych organów państwa oraz funkcjonowaniu Regionalnego Systemu Ostrzegania.

Programy telewizyjne przesyłane są w „paczkach” zwanych multipleksami. Multipleks (MUX) zajmuje przestrzeń jednej grupy częstotliwości zwanej kanałem telewizyjnym. W przeszłości, w ramach jednego kanału telewizyjnego mógł być transmitowany tylko jeden analogowy program telewizyjny. Z nadejściem ery telewizji cyfrowej w ramach tego samego kanału telewizyjnego przesyłany jest jednocześnie pakiet kilku programów telewizyjnych oraz pakiet usług dodatkowych takich jak ścieżki dźwiękowe, telegazeta, audiodeskrypcja dla osób niedowidzących, podpisy dla osób niedosłyszących elektroniczny przewodnik po programach, napisy ekranowe, automatyczne wyszukiwanie programów, ustawianie godziny włączenia i wyłączenia programu i wiele innych.

Obecnie w Polsce dostępne są programy telewizyjne zawarte w 5 multipleksach o numerach 1, 2, 3, 4 i 8, przy czym programy w multipleksie 4 są kodowane i dostępne za dodatkową opłatą po wyposażeniu odbiorników w odpowiedni dekoder zakupiony w autoryzowanym punkcie sprzedaży.

• Multipleks 1 to TTV, Polo TV, Eska TV, ATM Rozrywka, TV Trwam, TVP ABC, Fokus TV, Stopklatka TV.
• Multipleks 2 to Polsat, Super Polsat, TVN, TVN7, TV Puls, TV Puls 2, TV4, TV6.
• Multipleks 3: TVP 1 HD, TVP 2 HD, TVP Info HD, TVP3 (Regionalna), TVP Historia, TVP Sport HD.
• Multipleks 4: Płatna oferta kanałów TV.
• Multipleks 8: TVP Kultura HD, TVP Rozrywka, Metro, Zoom TV, Nowa TV, Telewizja WP.

Przejściem na system DVB-T2 obecnie objęte są trzy z tych ogólnopolskich mulipleksów (1, 2, 4), które nadawane są w paśmie UHF (zakres 470 – 790 MHz). Na razie nieokreślony jest termin dostosowania do standardu DVB-T2 transmisji programów nadawanych w MUX 8 w paśmie VHF (zakres 174 – 230 MHz).

Równolegle ze zmianą standardu nastąpi częściowa zmiana zakresu częstotliwości telewizyjnych dla MUX 1, 2, 4, mianowicie zwolnienie użytkowanych dotychczas częstotliwości w paśmie 700 MHz (zakres 694 – 790 MHz) i ograniczenie się do transmisji telewizyjnej w zakresie 470 – 694 MHz. Możliwe to będzie dzięki zmianie standardu kodowania sygnału telewizyjnego na bardziej oszczędny częstotliwościowo.