Historia i teraźniejszość a wiedza o społeczeństwie 

Nowy przedmiot historia i teraźniejszość zastąpi przedmiot wiedza o społeczeństwie realizowany w liceum, technikum oraz szkołach branżowych w zakresie podstawowym. Wiedza o społeczeństwie w zakresie rozszerzonym dla uczniów technikum i liceum pozostaje bez zmian.  

Czego uczniowie będą się uczyć w ramach historii i teraźniejszości?

Treści przedmiotu historia i teraźniejszość będą obejmowały zagadnienia z obecnej podstawy programowej przedmiotu wiedza o społeczeństwie w zakresie podstawowym oraz zagadnienia z historii najnowszej – dzieje powojenne od 1945 r. do 2015 r., Polska i świat.

Można powiedzieć, że to uzupełniona i poszerzona kontynuacja kursu historii najnowszej i wiedzy o społeczeństwie realizowanego w klasie VIII szkoły podstawowej. Będzie też zapewniona korelacja z podstawą programową historii w szkołach ponadpodstawowych, tak aby treści z zakresu historii najnowszej powtarzały się jedynie na tyle, na ile jest to konieczne. 

Treści z dotychczasowego przedmiotu wiedza o społeczeństwie w zakresie podstawowym zostaną wkomponowane w kontekst historyczny, co umożliwi uczniom lepsze zrozumienie złożonych procesów historycznych oraz społeczno-politycznych. 

Dlaczego wprowadzamy HiT w szkołach? 

Celem wprowadzenia nowego przedmiotu jest zwiększenie zakresu zagadnień związanych z historią najnowszą w edukacji historycznej uczniów szkół ponadpodstawowych. Co istotne, zachowany zostanie obowiązkowy, regularny, chronologiczny, pełny kurs historii dla każdego ucznia szkoły ponadpodstawowej. Uczniowie  poznają także podstawowe i trwałe zasady życia społecznego, w tym fundamenty państwa i prawa. 

Edukacja historyczna w szkole powinna rozwijać nie tylko zainteresowanie przeszłością i dostarczać wiedzę na temat najważniejszych wydarzeń czy najwybitniejszych postaci z dziejów Polski i dziejów powszechnych. Jej zadaniem jest przede wszystkim wyposażanie uczniów w umiejętności kluczowe z punktu widzenia sprawnego funkcjonowania w świecie współczesnym, takie jak analizowanie, wnioskowanie i samodzielne ocenianie wydarzeń. 

Świadomość historyczna oraz umiejętności kształtowane i rozwijane na lekcjach historii umożliwiają młodym ludziom dostrzeganie związków między współczesnością a przeszłością, kształtowanie postaw patriotycznych, krytyczne i racjonalne ocenianie wydarzeń, jak również kształtowanie postawy tolerancji i szacunku wobec dorobku cywilizacyjnego innych kultur lub narodów. Z tych względów edukacja historyczna wymaga odpowiednich zmian, które będą sprzyjać osiąganiu tych celów. 

Zmiany są obecnie potrzebne w odniesieniu do historii najnowszej – powojennej. Jej realizacja w szkołach, w szczególności ponadpodstawowych, napotyka na różne trudności. Wynikają one m.in. z omawiania zagadnień historii najnowszej w ostatniej klasie, kiedy to uczniowie liceum i technikum skupiają się przede wszystkim na tych przedmiotach, z których przystępują do egzaminu maturalnego czy egzaminów zawodowych. 

Zmiany w podstawie programowej przedmiotu historia w liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia 

Podstawa programowa historii dla liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły I stopnia zostanie uzupełniona o treści nauczania – wymagania szczegółowe obejmujące wydarzenia z okresu po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej (od 2004 r. do 2015 r.). 

Treści zostaną zmienione w taki sposób, aby ich realizacja w zakresie podstawowym zakończyła się w I semestrze ostatniej klasy szkoły ponadpodstawowej. 

Liczba godzin HiT w szkole ponadpodstawowej

Nie zmieni się łączna liczba godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych przewidzianych w ramowych planach nauczania dla szkół ponadpodstawowych. 

Wymiar godzin przedmiotu historia i teraźniejszość będzie wynosił 3 godziny w cyklu kształcenia w liceum ogólnokształcącym i technikum zamiast obecnych 2 godzin przeznaczonych na przedmiot wiedza o społeczeństwie. Wymiar godzin historii w cyklu kształcenia w zakresie podstawowym zmieni się z obecnych 8 i będzie wynosił 7.

Zmiany w liczbie godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych będą polegać wyłącznie na przesunięciach między klasami. 

Zespół ekspertów pracujących nad opracowaniem podstawy programowej przedmiotu HiT

5 października br. Minister Edukacji i Nauki powołał Zespół ekspertów, który pracuje nad przygotowaniem projektu podstawy programowej nowego przedmiotu historia i teraźniejszość oraz propozycji zmian w podstawie programowej przedmiotów: historia (zakres podstawowy i rozszerzony) oraz wiedza o społeczeństwie (zakres rozszerzony) dla szkół ponadpodstawowych.

Zespół przedstawi Ministrowi Edukacji i Nauki efekty prac do 30 listopada br. W grudniu br. Minister Edukacji i Nauki skieruje do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych projekty nowelizacji rozporządzeń w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół ponadpodstawowych. 

Członkowie zespołu eksperckiego pracującego nad opracowaniem podstawy programowej przedmiotu HiT:

• prof. Grzegorz Kucharczyk
• dr Robert Derewenda
• Włodzimierz Krzysztof Kowalczyk
• dr Paweł Milcarek
• dr Wojciech Muszyński
• prof. Mieczysław Stanisław Ryba
• Małgorzata Żaryn

Ministerstwo Edukacji i Nauki