W dniu 6 września została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 2021 r. (poz. 1630) ustawa z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, która wchodzi w życie z dniem 21 września 2021 r.

Nowelizacja ww. ustaw ma na celu z jednej strony umożliwienie uczelniom publicznym i niepublicznym (posiadającym status uczelni zawodowej), spełniającym łącznie określone w ustawie warunki, używania w swojej nazwie wyrazów „akademia nauk stosowanych”, a z drugiej strony określenie zasad prowadzenia studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela bez konieczności posiadania porozumienia o współpracy przy prowadzeniu tych studiów zawartego z uczelnią posiadającą osiągnięcia w działalności naukowej.

Zgodnie z ustawą, uczelnia zawodowa, będzie mogła używać w swojej nazwie wyrazów „akademia nauk stosowanych”, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) funkcjonuje co najmniej 10 lat;

2) liczba studentów kształcących się w uczelni wynosi co najmniej 250, z czego co najmniej 100 studentów kształci się na studiach stacjonarnych;

3) co najmniej 50% nauczycieli akademickich jest zatrudnionych w tej uczelni jako podstawowym miejscu pracy;

4) prowadzi studia pierwszego lub drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na co najmniej 5 kierunkach;

5) prowadzi kształcenie na co najmniej 1 kierunku studiów przygotowujących do wykonywania zawodów, o których mowa w art. 68 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, lub kierunku studiów kończących się uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera lub magistra inżyniera;

6) żaden kierunek studiów prowadzonych przez uczelnię nie został oceniony negatywnie
w wyniku przeprowadzonej przez Polską Komisję Akredytacyjną oceny jakości kształcenia.

Zmiana nazwy niepublicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić po uzyskaniu zgody ministra wydanej w drodze decyzji administracyjnej, na wniosek uczelni lub założyciela, jeżeli uczelnia spełnia łącznie warunki, o których mowa powyżej, na dzień złożenia wniosku, o tę zmianę oraz spełniała je w okresie 2 lat akademickich poprzedzających rok akademicki, w którym złożono wniosek – w odniesieniu do warunków 2–5 powyżej, natomiast w odniesieniu do warunku 6 w okresie 3 lat akademickich poprzedzających rok akademicki, w którym złożono wniosek.

Zmiana nazwy publicznej uczelni zawodowej na nazwę zawierającą wyrazy „akademia nauk stosowanych” może nastąpić, jeżeli rektor poinformuje ministra o spełnianiu przez uczelnię wskazanych warunków, oraz jeżeli uczelnia spełnia łącznie powyższe warunki na dzień przekazania informacji o zmianie nazwy oraz spełniała je w okresie 2 lat akademickich poprzedzających rok akademicki, w którym przekazano informację – w odniesieniu do warunków 2–5 powyżej, natomiast w odniesieniu do warunku 6 w okresie 3 lat akademickich poprzedzających rok akademicki, w którym przekazano informację o zmianie nazwy.

Weryfikacja spełniania przez uczelnię zawodową ww. warunków będzie przeprowadzana na podstawie danych zawartych w Systemie POL-on, na zasadach określonych w ustawie.

W przypadku uczelni zawodowych, które spełnią określone w ustawie warunki, tożsame z warunkami przewidzianymi dla zmiany nazwy uczelni na „akademia nauk stosowanych”, będzie możliwe uzyskanie pozwolenia na utworzenie studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela z pominięciem wymogu zawarcia porozumienia
o współpracy z uczelnią akademicką, która posiada określoną kategorię naukową, a do czasu wyników pierwszej ewaluacji jakości działalności naukowej tj. w okresie przejściowym trwającym do 31 grudnia 2022 r., która posiada uprawnienie do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie tożsamej z kierunkiem studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela.

Ponadto, w przypadku spełniających ww. warunki uczelni zawodowych, które obecnie prowadzą studia nauczycielskie, możliwa będzie kontynuacja przyjęć na te studia na lata akademickie następujące po roku akademickim 2022/2023, a także będzie możliwe zrezygnowanie z utrzymywania zawartego porozumienia - po wypełnieniu wymagań określonych w ustawie.

Zwolnienie z wymogu posiadania przez uczelnię zawodową porozumienia nie będzie wymagało zmiany jej nazwy na „akademia nauk stosowanych”, gdyż są to rozwiązania od siebie niezależne.

Ustawa wchodzi w życie w dniu 21 września 2021 r. i od tego dnia uczelnie będą mogły informować Ministra o spełnianiu kryteriów do prowadzenia studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela, jak również, w przypadku spełnienia wskazanych w ustawie kryteriów, występować z wnioskami o zmianę nazwy poprzez zawarcie w nazwie uczelni wyrazów „akademia nauk stosowanych”.