Forum Regionu Trójmorza

Pomysłodawcą idei Forum jest Prezydent RP Andrzej Duda. Celem spotkania jest wzmocnienie spójności regionów Unii Europejskiej poprzez zacieśnienie współpracy społeczno-gospodarczej i naukowej samorządów 12 państw członkowskich Inicjatywy Trójmorza, tj. Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. W dwudniowym wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej oraz eksperci sektora nauki i biznesu.

Nauka i gospodarka

W ramach Forum odbył się panel poświęcony zacieśnianiu współpracy nauki i biznesu, w którym uczestniczył minister Przemysław Czarnek. „Globalna konkurencja wymaga wciąż nowych pomysłów na produkty i usługi, a ich źródłem powinna być nauka. To dzięki niej znajdujemy rozwiązania najważniejszych wyzwań społeczno-gospodarczych ‒ tych związanych z ochroną środowiska, zmianami klimatycznymi, zagrożeniami epidemicznymi czy starzeniem się społeczeństwa” ‒ podkreślił minister.

Współpraca międzyregionalna

Uczestnicy Forum szukali rozwiązań, które pozwolą na zdynamizowanie rozwoju gospodarczego poprzez współpracę międzyregionalną. Ze względu na duże podobieństwo wyzwań środowiskowych, demograficznych czy infrastrukturalnych, przed jakimi stoją państwa z naszej części Europy, ważne jest, by wspólnie, w gronie regionów o podobnym poziomie rozwoju, opracowywać rozwiązania kluczowych problemów.

Wzrost nakładów na B+R

W Polsce od 2016 r. obserwujemy intensywny wzrost nakładów na B+R, który jest głównie zasługą przedsiębiorców. Udział nakładów na B+R w odniesieniu do PKB, wzrósł w latach 2016–2019 z 0,96 proc. PKB do 1,32 proc. PKB i to w warunkach szybkiego wzrostu gospodarczego. W wymiarze pieniężnym wzrosły one z prawie 18 do ponad 30 mld zł, zaś liczba innowacyjnych podmiotów zwiększyła się z 4871 do 5860. Do tego sukcesu przyczyniły się zarówno nowe regulacje w obszarze polityki fiskalnej, jak i regulacje dotyczące podmiotów nauki i szkolnictwa wyższego, działania regionów oraz finansowane ze środków Unii Europejskiej.

Doktorat wdrożeniowy

Wzmacnianie współpracy na linii nauka‒gospodarka to jeden z priorytetów podejmowanych przez nas działań. Wśród prowadzonych przez MEiN programów naukowych jest m.in. program Doktorat wdrożeniowy. Dzięki niemu stwarzamy warunki do rozwoju współpracy podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Program polega na kształceniu doktorantów we współpracy z zatrudniającymi ich przedsiębiorcami albo innymi podmiotami. Doktoraty wdrożeniowe, prowadzone w systemie dualnym, to bardzo ważny etap w budowie solidnego mostu między nauką a biznesem. Doktorant (skoncentrowany na rozwiązaniu konkretnego problemu technologicznego) realizuje projekt w dwóch miejscach – w przedsiębiorstwie i uczelni/instytucie badawczym. Projekt ma także dwóch opiekunów merytorycznych – jeden wskazywany przez pracodawcę, drugi – pochodzący z uczelni lub instytutu. Taki sposób realizacji doktoratu przyczynia się do rozwoju kontaktów pomiędzy uczelnią/instytutem, a otoczeniem społeczno-gospodarczym, intensyfikacji badań naukowych o potencjale komercyjnym, a także umożliwia zdobycie przez przyszłego naukowca doświadczeń w zakresie działalności B+R.

Program przynosi korzyści dla każdego - uczelni akademickiej bądź instytutu, przedsiębiorstwa i doktoranta. Uczelnia lub instytut uzyskuje ryczałtowe dofinansowanie kosztów wykorzystania infrastruktury badawczej na potrzeby badań prowadzonych przez uczestników programu. Przedsiębiorcy nawiązują relację z uczelnią lub instytutem w celu prowadzenia prac B+R. Ponadto mogą oni odliczyć od podstawy opodatkowania 100% kosztów osobowych związanych z zatrudnieniem doktoranta, o których mowa w tzw. drugiej ustawie o innowacyjności.  Doktorant natomiast otrzymuje dostęp do laboratoriów, opiekę naukową, kształcenie w szkole doktorskiej oraz stypendium w ramach programu Doktorat wdrożeniowy. Miesięczna kwota stypendium doktoranckiego dla jednego doktoranta wynosi 3450 zł, a po przeprowadzeniu pozytywnej oceny śródokresowej planu badawczego wzrasta do 4450 zł. Środki finansowe przekazywane są na podstawie umowy zwartej z Ministrem i uczelnią/instytutem.

Sieć Badawcza Łukasiewicz

Organizacją prowadzącą badania o kluczowym znaczeniu dla polityki kraju i komercjalizującą wyniki tych badań jest powołana w 2019 r. Sieć Badawcza Łukasiewicz. W jej skład weszło ponad 30 instytutów badawczych, w których zatrudnionych jest ok. 8 tysięcy pracowników. Powołanie „Łukasiewicza” umożliwia tworzenie kompleksowych ofert usług badawczych dla przedsiębiorców w oparciu o  połączony potencjał tworzących instytutów poprzez m.in. „system wyzwań”. Umożliwia on przedsiębiorcom w krótkim czasie (15 dni roboczych) i bezpłatnie otrzymanie od Łukasiewicza propozycji rozwiązania zgłoszonego problemu badawczego. Celem „systemu wyzwań” Łukasiewicza jest podpisanie umowy na realizację projektu B+R ze środków własnych przedsiębiorcy lub wspólne pozyskanie dodatkowych środków w konkursach ogłaszanych przez instytucje finansujące.