Powrót do nauki stacjonarnej

W roku szkolnym 2021/2022 uczniowie wrócili do nauki stacjonarnej. Kształcenie na odległość obowiązywało w ograniczonym wymiarze. W trybie zdalnym szkoły funkcjonowały w okresie od 20 grudnia 2021 r. do 9 stycznia 2022 r., z wyłączeniem przedszkoli, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych, poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek oświatowo-wychowawczych.

W formie zdalnej od 27 stycznia do 20 lutego 2022 r. kształcili się także uczniowie klas V-VIII szkół podstawowych oraz wszystkich klas szkół ponadpodstawowych. Przedszkolaki i uczniowie klas I-IV szkół podstawowych kontynuowali w tym czasie naukę w trybie stacjonarnym.

Ministerstwo Edukacji i Nauki wspólnie z Ministerstwem Zdrowia, Głównym Inspektoratem Sanitarnym, Rządową Agencją Rezerw Strategicznych oraz innymi instytucjami podjęło szereg działań, które przyczyniły się do ograniczenia skutków COVID-19 i umożliwiły bezpieczną naukę w szkołach i placówkach w czasie pandemii.

Bezpieczeństwo w szkołach w związku z COVID-19

Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach, wprowadzone w poprzednim roku szkolnym, umożliwiły dyrektorom szkół elastyczne działanie. W przypadku wystąpienia zakażenia u ucznia lub nauczyciela nauka na określony czas mogła zostać przeniesiona na tryb zdalny lub hybrydowy.

Szkoły otrzymały środki ochrony indywidualnej: stacje do dezynfekcji z funkcją mierzenia temperatury oraz pakiety ze środkami ochrony osobistej: maseczki jednorazowe, FFP2/FFP3, rękawiczki, pojemniki z płynem do dezynfekcji oraz termometry bezdotykowe. Na ten cel przeznaczono łącznie 178 mln zł.

W szkołach realizowano działania promujące szczepienia. Uczniowie powyżej 12. roku życia, członkowie ich rodzin oraz pracownicy mogli być zaszczepieni w ramach akcji szczepień organizowanych przez szkoły (wyjście grupowe do punktu szczepień, szczepienia w szkole).

Akcja szczepień została wsparta przez Ministerstwo Zdrowia, Główny Inspektorat Sanitarny i Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. Szkoły otrzymały materiały informacyjne, które w przystępny i zrozumiały sposób przybliżyły kwestie dotyczące profilaktyki chorób zakaźnych.

Egzaminy 2022

W 2022 r. egzamin ósmoklasisty oraz egzamin maturalny sprawdzały poziom opanowania wiadomości i umiejętności określonych w wymaganiach egzaminacyjnych, które zostały wprowadzone rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki w grudniu 2020 r. Wymagania egzaminacyjne stanowiły zawężony katalog wymagań podstawy programowej.

Do egzaminu ósmoklasisty zostało zgłoszonych ponad 502 600 uczniów z prawie 12 600 szkół oraz ok. 7 150 uczniów będących obywatelami Ukrainy z ok. 2 500 szkół.

W 2022 r. każdy absolwent miał obowiązek przystąpić do egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, a w przypadku języka obcego nowożytnego – na poziomie rozszerzonym albo dwujęzycznym. Absolwenci mogli też przystąpić do egzaminu dodatkowego z maksymalnie pięciu kolejnych przedmiotów dodatkowych.

Po raz pierwszy w 2022 r. absolwenci 4-letniego technikum (z lat 2006-2022) oraz absolwenci branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli branżową szkołę I stopnia jako absolwenci gimnazjum (z 2022 r.), nie mieli obowiązku przystąpienia do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Było to możliwe w sytuacji, gdy spełnili wszystkie warunki niezbędne do uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe albo dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika.

Egzaminy w 2022 r. odbyły się zgodnie z harmonogramem:

• egzamin maturalny – 4-23 maja 2022 r.,
• egzamin ósmoklasisty – 24-26 maja 2022 r.

Programy i przedsięwzięcia związane z oświatą i wychowaniem

„Laboratoria Przyszłości”

Zainicjowaliśmy program „Laboratoria Przyszłości”. Na zakup nowoczesnego sprzętu, w tym drukarek 3D, mikrokontrolerów, robotów czy sprzętu do nagrań, przeznaczyliśmy rekordową sumę 1 mld zł. Wszystko po to, aby młodzi ludzie w każdej szkole mogli prowadzić ciekawe eksperymenty, uczyć się pracy w grupie, rozwijać własne talenty, a także zdobywać nowe kompetencje i umiejętności ważne na kolejnych etapach edukacji oraz pomocne w wyborze przyszłej ścieżki rozwoju zawodowego.

Program cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem. W 2021 r. zgłosiło się do niego blisko 100 proc. szkół samorządowych, z których każda dostała całość wnioskowanej kwoty. Sukces programu stał się inspiracją do rozszerzenia go o szkoły podstawowe niesamorządowe, szkoły ponadpodstawowe oraz szkoły polskie należące do struktury Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą.

„Aktywna tablica”

W 2022 r. realizujemy kolejną edycja Rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych „Aktywna tablica” na lata 2020-2024. Planowany łączny koszt realizacji programu wynosi 361 mln 455 tys. zł, z czego 290 mln zł będzie pochodzić z budżetu państwa.

Na realizację programu w 2022 r. przeznaczono z budżetu państwa 70 mln zł. Program jest finansowany w 80 proc. ze środków budżetu państwa i w 20 proc. z wkładu własnego organów prowadzących szkołę.

„Poznaj Polskę”

W roku szkolnym 2021/2022 uczniowie i nauczyciele wyjechali na wycieczki szkolne dofinansowane z programu „Poznaj Polskę”. Młodzi ludzie odwiedzali miejsca związane z naszą historią i kulturą oraz największymi osiągnięciami nauki. W ramach przedsięwzięcia „Poznaj Polskę” w 2021 r. zorganizowano prawie 5 tys. wycieczek szkolnych, a dofinansowanie przeznaczone na ten cel wyniosło prawie 35 mln zł. Łącznie na wycieczki szkolne wyjechało ponad 215 tys. uczniów. Wśród najchętniej odwiedzanych miejsc w ramach programu „Poznaj Polskę” w 2021 r. znalazły się: Centrum Nauki Kopernik, Warszawa, Zamek Królewski w Warszawie i Muzeum Powstania Warszawskiego.

W 2022 r. na dofinansowanie wycieczek szkolnych przeznaczymy rekordową kwotę 100 mln zł!

Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii

Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom kształcenia na odległość, w roku szkolnym 2021/2022 kontynuowaliśmy programy wsparcia uczniów po okresie pandemii, takie jak „WF z AWF” czy „Dobrze widzieć”. Na ich realizację przeznaczyliśmy ok. 244 mln zł. Przedsięwzięcia były związane zarówno ze zdrowiem oraz kondycją fizyczną dzieci i młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również z pomocą w opanowaniu i utrwaleniu materiału.

• „WF z AWF – Aktywny powrót uczniów do szkoły po pandemii”
  Prawie 120 tys. uczniów biorących udział w dodatkowych zajęciach sportowych oraz ponad 31 tys. przeszkolonych nauczycieli. Blisko 9 tys. Sport Klubów w całej Polsce oraz 180 tys. godzin zajęć ruchowych dla dzieci i młodzieży po długotrwałym okresie nauki zdalnej. To wyniki pierwszej edycji wspólnego projektu MEiN oraz Akademii Wychowania Fizycznego „WF z AWF”. Badania uczniów biorących udział w programie pokazały negatywne skutki nauki zdalnej – wzrost wskaźnika masy ciała, a także spadek wytrzymałości biegowej, wydolności krążeniowo-oddechowej. Na kontynuację programu w 2022 r. zostanie przeznaczonych ponad 36 mln zł.
• „Dobrze widzieć”
  Program „Dobrze widzieć” to jeden z filarów przygotowanego przez MEiN Narodowego Programu Wsparcia Uczniów po Pandemii. Na ten cel Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznaczyło 1,1 mln zł. W ramach programu w 10 szkołach województwa lubelskiego przebadano 1052 dzieci – uczniów klas I-III w wieku 6-9 lat. Wyniki wskazywały na pogorszenie wzroku po okresie długotrwałej nauki zdalnej. Program zostanie rozszerzony i obejmie uczniów z innych województw.

„Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021-2025”

W ramach Priorytetu 3 „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021-2025”, który realizuje Ministerstwo Edukacji i Nauki, w 2021 r. przekazaliśmy wojewodom 20 mln zł. Środki te zostały przeznaczone na zakup książek do przedszkoli, bibliotek szkolnych i pedagogicznych, a także na realizację działań promujących czytelnictwo. W 2021 r. dofinansowanie trafiło do 3 424 placówek wychowania przedszkolnego, szkół i bibliotek pedagogicznych.

Na realizację Priorytetu 3 NPRCz 2.0. na 2022 r. przewidziano kwotę 29,5 mln zł.

Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności ‒ SOWA

Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności (SOWA) to wspólna inicjatywa Ministerstwa Edukacji i Nauki i Centrum Nauki Kopernik. Jej celem jest tworzenie małych centrów nauki w mniejszych miastach i miejscowościach (do 150 tys. mieszkańców), a także zwiększenie zainteresowania nauką wśród społeczeństwa.

W sumie w 32 miejscowościach w Polsce powstaną małe centra nauki, które będą promowały ideę uczenia się opartą na samodzielnym poszukiwaniu, eksperymentowaniu i odkrywaniu zjawisk otaczającego nas świata. W placówkach zostaną wykorzystane najlepsze doświadczenia edukacyjne i wystawiennicze Centrum Nauki Kopernik. Łączny koszt realizacji inicjatywy to ponad 44 mln zł.

W całej Polsce otwarto już dziewięć Stref Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności.

Pomoc psychologiczna i terapeutyczna

W roku szkolnym 2021/2022 Minister Edukacji i Nauki zapewnił działanie ogólnopolskiej, bezpłatnej infolinii interwencyjno-informacyjnej, czynnej 24 godziny przez 7 dni w tygodniu. Od 1 listopada 2021 r. infolinia ta została zastąpiona telefonem zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Pod numerem 800 12 12 12 dzieci i młodzież, również uchodźcy dzieci z Ukrainy, mogą otrzymać bezpłatnie wsparcie psychologiczne.

We współpracy z organizacjami pozarządowymi Ministerstwo Edukacji i Nauki realizuje projekty pn. „Pozytywny klimat szkoły” oraz „Pozytywna szkoła”. Ich celem jest:

• zwiększenie dostępności wsparcia specjalistycznego w ramach poradni psychologiczno-pedagogicznych z wykorzystaniem portalu „Zawsze jest jakieś wyjście” (poradnia on-line);
• przeprowadzenie szkoleń dla nauczycieli, rodziców i uczniów dotyczących zasad komunikacji pozytywnej oraz mediacji rówieśniczej,
• promocja i profilaktyka zdrowia psychicznego.
• rozwój wolontariatu w szkołach.

Na ten cel w latach 2022-20224 zostanie przeznaczona kwota 4 768 769 zł.

180 mln zł na dodatkowe zajęcia specjalistyczne z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Od 1 marca br. w szkołach realizowane są zajęcia specjalistyczne z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w dodatkowym wymiarze godzin. Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznaczyło na ten cel 180 mln zł. Kwota ta pozwoli na zrealizowanie do 20 grudnia  2020 r. ok. 3 mln dodatkowych godzin zajęć dla uczniów. Wsparcie obejmie organizację zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym.

Więcej psychologów i pedagogów w szkołach

Od 1 września 2022 r. rozpocznie się wdrażanie pierwszego etapu standaryzacji zatrudniania w przedszkolach i szkołach nauczycieli specjalistów. Zmiany zostały uregulowane w ustawie z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.  

Standardy określają m.in. minimalny wymiar zatrudniania nauczycieli specjalistów w przedszkolach i szkołach oraz sposób wyliczenia etatów w zależności od liczby dzieci lub uczniów w przedszkolach i szkołach. Na ten cel tylko w 2022 r. w budżecie państwa zabezpieczono 520 mln zł. Wprowadzane zmiany będą miały wypływ na wzrost zatrudnienia nauczycieli specjalistów z 22 tys. do 38 tys. etatów.

Wzmocnienie zadań wychowawczych szkoły

Wśród podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2021/2022 znalazły się:

• Wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny, m.in. przez właściwą organizację zajęć edukacyjnych „Wychowanie do życia w rodzinie” oraz realizację zadań programu wychowawczo-profilaktycznego,
• Wychowanie do wrażliwości na prawdę i dobro. Kształtowanie właściwych postaw szlachetności, zaangażowania społecznego i dbałości o zdrowie.

Podczas zajęć z wychowawcą w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych uczniowie mogli poruszać zagadnienia dotyczące istotnych problemów społecznych: zdrowotnych, prawnych, finansowych, klimatycznych i ochrony środowiska.

Wychowanie do życia w rodzinie

Wprowadziliśmy regulacje prawne umożliwiające pełniejszą realizację zajęć wychowania do życia w rodzinie. Najważniejsze zmiany dotyczą:

• rozszerzenia katalogu kursów kwalifikacyjnych prowadzonych przez placówki doskonalenia nauczycieli o kurs „Wychowanie do życia w rodzinie”, do którego opracowano ramowy plan i programu kursu,
• odejścia od zalecania umieszczenia zajęć WDŻ na pierwszej i ostatniej godzinie.

Czasopismo „WychowujMY”

Na zlecenie MEiN Ośrodek Rozwoju Edukacji opracowuje i udostępniania w formie drukowanej i elektronicznej czasopismo dla rodziców i nauczycieli pt. „WychowujMY”.  Dwumiesięcznik podejmuje istotne tematy i zagadnienia związane z wychowaniem dzieci.

Objęcie dzieci i uczniów przybywających z Ukrainy kształceniem, wychowaniem i opieką

Od początku agresji Rosji na Ukrainę do polskiego systemu oświaty zostało włączonych prawie 200 tys. dzieci i młodzieży. Uczniowie z Ukrainy w wieku 7-18 lat mają prawo do kontynuowania nauki na takich samych warunkach jak polscy uczniowie.

Cudzoziemcy, którzy nie posługują się językiem polskim w stopniu umożliwiającym korzystanie z nauki w szkole, mogą:

• uczestniczyć w dodatkowych zajęciach z języka polskiego,
• realizować naukę w oddziale przygotowawczym, w którym proces nauczania jest dostosowany do potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów,
• korzystać z pomocy osoby władającej językiem kraju pochodzenia zatrudnionej w charakterze pomocy nauczyciela,
• korzystać z dodatkowych zajęć wyrównawczych w zakresie przedmiotów nauczania organizowanych przez organ prowadzący szkołę.

Dodatkowo wprowadziliśmy regulacje umożliwiające zwiększenie liczby dzieci w oddziale przedszkolnym do 28 oraz w oddziałach klas I-III szkoły podstawowej do 29 uczniów. Możliwe jest także tworzenie innych lokalizacji (lokal przedszkolny i lokal szkolny) prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych podporządkowanych organizacyjnie przedszkolom i szkołom.

Memorandum UNICEF i MEiN

8 czerwca 2022 r. minister Przemysław Czarnek i Rashed Mustafa podpisali porozumienie między Funduszem Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF) a Ministrem Edukacji i Nauki RP. Jego głównym celem jest przeciwdziałanie wykluczeniu edukacyjnemu dzieci i młodzieży z Ukrainy oraz utrzymanie jakości kształcenia polskich dzieci.

W ramach porozumienia zostanie podjęta współpraca tematyczna i projektowa, której celem będzie integracja dzieci z Ukrainy, np. przez organizację letniego wypoczynku połączonego z nauką języka polskiego, realizację szkoleń dla nauczycieli w zakresie pracy w środowisku wielojęzycznym czy uruchomienie infolinii.

Pomoc materialna dla uczniów

Przekazaliśmy 174,9 mln zł na stypendia i zasiłki dla uczniów. Stypendia otrzymało 149 319 uczniów, a zasiłki 7 444 uczniów. Dodatkowo w ramach „Rządowego programu pomocy uczniom niepełnosprawnym w formie dofinansowania zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych w latach 2019-2022” przeznaczyliśmy ok. 11,7 mln zł na podręczniki i ćwiczenia dla uczniów z niepełnosprawnościami szkół ponadpodstawowych (2021 r.). Ze wsparcia skorzystało 37 389 uczniów.

Dodatkowo w ramach programu pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2019-2021 w ramach wsparcia w 2021 r. przekazaliśmy 232 500 zł, a w 2022 r. – 26 900 zł.

Stypendia dla uczniów

Minister Edukacji i Nauki przyznaje stypendia motywacyjne dla uczniów, którzy uzyskali najlepsze wyniki w nauce i w sporcie. W roku szkolnym 2021/2022 stypendium w wysokości 3 000 zł otrzymało 550 uczniów.

Uczniowie wyróżniający się w nauce i sporcie mogą otrzymać także stypendium Prezesa Rady Ministrów W roku szkolnym 2021/2022 otrzymało je 7 418 uczniów.

Stołówki w szkołach

Ministerstwo Edukacji i Nauki wspiera organy prowadzące publiczne szkoły podstawowe w organizacji stołówek oraz miejsc spożywania posiłków. Wsparcie w ramach programu „Posiłek w szkole i w domu” w 2021 r. otrzymało 620 szkół na łączną kwotę 39,3 mln zł. Środki trafiły do 467 organów prowadzących.  

Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy

Minister Edukacji i Nauki w styczniu 2022 r. ogłosił kolejną prognozę zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy. To uporządkowany alfabetycznie wykaz zawodów szkolnictwa branżowego, dla których – ze względu na znaczenie dla rozwoju państwa – prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na pracowników na krajowym rynku pracy. Zawody znajdujące się na tej liście są dodatkowo finansowane przez cały okres nauki ucznia.

Prognoza obejmuje również zawody, dla których prognozowane jest istotne i umiarkowane zapotrzebowanie na pracowników na poszczególnych wojewódzkich rynkach pracy. Na jej podstawie możliwe jest kształtowanie oferty szkolnictwa branżowego zgodnie z potrzebami krajowego i wojewódzkiego rynku pracy. Na liście 30 zawodów o szczególnym znaczeniu na krajowym rynku pracy zostało ujętych m.in. 5 nowych zawodów istotnych dla branży budowlanej.

6 nowych zawodów

Wprowadziliśmy 6 nowych zawodów, w których kształcenie ruszy od września br. Są to: monter konstrukcji targowo-wystawienniczych, technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego, technik izolacji przemysłowych, technik montażu i automatyki stolarki budowlanej, technik elektroautomatyk okrętowy oraz technik przemysłu jachtowego. Wprowadziliśmy także nową dodatkową umiejętność zawodową pn. „Prowadzenie gospodarstwa rolnego w systemie rolnictwa ekologicznego”, którą będą mogli uzyskać uczniowie kształcący się w wybranych zawodach branży rolno-hodowlanej i ogrodniczej.

Egzaminy zawodowe

Egzaminy zawodowe i egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie w 2022 r. zarówno w sesji zimowej, jak i letniej odbyły się i odbywają w zaplanowanych terminach.

Obecnie trwa jeszcze sesja lato 2022. Egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodach z 2012 r. i 2017 r. (tzw. Formuła 2012 i Formuła 2017) odbywają się w terminie od 20 czerwca do 6 lipca br. Natomiast egzaminy zawodowe przeprowadzane zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r. (tzw. Formuła 2019) w terminie głównym odbyły się w terminie od 2 do 19 czerwca br. Obecnie egzaminy są przeprowadzane w terminie dodatkowym (od 22 do 29 czerwca br.).

Monitorowanie karier absolwentów szkół ponadpodstawowych

Do pakietu narzędzi wspierających pracę szkół dołączył kolejny element reformy edukacji – monitoring karier absolwentów szkół ponadpodstawowych.

Rozpoczęte w 2021 r. i prowadzone co roku badanie losów absolwentów szkolnictwa branżowego oraz liceów ogólnokształcących stanowi – obok Prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego – dodatkowe źródło informacji dla szkół, uczniów i rodziców. Badanie pozwala dostosowywać ofertę kształcenia do zmieniającej się rzeczywistości.

Pierwsza edycja monitoringu objęła absolwentów z 2019 i 2020 r. Zbiorcze wyniki są dostępne w Biuletynie Informacji Publicznej MEiN. Informacje o losach swoich absolwentów każda szkoła prowadząca kształcenie zawodowe otrzyma jeszcze w tym roku szkolnym.

Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (ZSU)

W roku szkolnym 2021/2022 trwały prace nad upowszechnianiem i wdrażaniem „Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030”. Dokument został przyjęty przez Radę Ministrów w grudniu 2020 r. ZSU 2030 ma status polityki publicznej – wyznacza kierunki interwencji państwa i stanowi merytoryczny drogowskaz dla planowania projektów i programów finansowanych z funduszy krajowych i europejskich na rzecz rozwoju umiejętności na poziomie krajowym i regionalnym.

MEiN zorganizowało niemal 100 spotkań na temat wdrażania strategii. Uczestniczyli w nich przedstawiciele urzędów marszałkowskich, wojewódzkich urzędów pracy, kuratoriów oświaty, organizacji pracodawców, wojewódzkich rad dialogu społecznego, wojewódzkich rad rynku pracy i innych instytucji, a także dyrektorzy szkół, nauczyciele i naukowcy. Rozmowy te przygotowały grunt pod utworzenie Wojewódzkich Zespołów Koordynacji – podmiotów wspierających wdrażanie, koordynację i monitorowanie ZSU 2030 na poziomie województwa, których działalność w najbliższych latach będzie finansowana ze środków Krajowego Planu Odbudowy.

Działania związane z wdrożeniem Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności

Realizowaliśmy działania ukierunkowane na ogłoszenie w 2022 r. konkursu na tworzenie 120 branżowych centrów umiejętności (BCU) w latach 2022-2026. Celem inicjatywy jest rozwój kształcenia zawodowego na poziomie ponadpodstawowym i wyższym, przygotowanie kadr na potrzeby nowoczesnej gospodarki w poszczególnych branżach, zapewnienie przestrzeni dla innowacyjnej i trwałej współpracy biznesu z edukacją zawodową na wszystkich poziomach kształcenia zawodowego. BCU będą ośrodkami kształcenia, szkolenia i egzaminowania w danej branży/dziedzinie dostępnymi dla uczniów, studentów, pracowników branż i innych osób uczących się.

Zorganizowano ok. 100 spotkań informacyjnych dotyczących BCU z udziałem ponad 100 organizacji branżowych, przedsiębiorstw państwowych i spółek Skarbu Państwa.

Krajowy plan działań w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego

Na wniosek Komisji Europejskiej został opracowany Krajowy plan działań w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego. To materiał informacyjny, który obejmuje m.in. planowane w latach 2022-2025 działania resortów w tym obszarze.

Zintegrowany System Kwalifikacji

W roku szkolnym 2021/2022 kontynuowaliśmy działania związane z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK), w tym także z włączaniem do ZSK kwalifikacji rynkowych umożliwiających wiarygodne potwierdzanie umiejętności. Minister Edukacji i Nauki włączył do ZSK następujące kwalifikacje rynkowe:

• „Projektowanie i wdrażanie działań zapobiegających przemocy szkolnej, wykluczaniu i prześladowaniu rówieśniczemu na poziomie oddziału szkolnego”,
• „Wprowadzanie i monitorowanie programów zapobiegania przemocy rówieśniczej w szkołach”.

Szkolenia branżowe dla nauczycieli

W związku z pandemią wydłużono okres odbywania pierwszych szkoleń branżowych dla nauczycieli kształcenia zawodowego o jeden rok. Szkolenia te powinny odbyć się najpóźniej do 31 sierpnia 2023 r.

Kształcenie zawodowe w okresie pandemii – praktyczna nauka zawodu

Kształcenie praktyczne odbywało się przez większość roku szkolnego w sposób tradycyjny. Jedynie w okresie od 20 grudnia 2021 r. do 9 stycznia 2022 r. oraz od 27 stycznia do 20 lutego 2022 r. – ze względu na ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, w tym szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zajęcia praktyczne w ramach praktycznej nauki zawodu mogły odbywać się stacjonarnie, w wybranych dniach tygodnia, w wymiarze nie większym 16 godzin tygodniowo.

Praktyki zawodowe mogły odbywać się stacjonarnie u pracodawców lub w indywidualnych gospodarstwach rolnych, o ile w podmiotach tych nie wystąpiły zdarzenia, które ze względu na sytuację epidemiologiczną mogły zagrozić zdrowiu uczniów.

W czasie ograniczonego funkcjonowania jednostek systemu oświaty praktyki zawodowe mogły być zaliczone w przypadku, gdy uczeń szkoły policealnej lub technikum posiadał doświadczenie w danym zawodzie lub zrealizował działania w zakresie wolontariatu, zrealizował staż zawodowy u pracodawcy lub przedsiębiorcy lub w indywidualnym gospodarstwie rolnym w ramach projektów współfinansowanych ze środków UE, zrealizował praktyki zawodowe w formie projektu edukacyjnego lub wirtualnego przedsiębiorstwa (tzw. firmy symulacyjnej).

W roku szkolnym 2021/2022 uczniowie branżowych szkół I stopnia będący młodocianymi pracownikami realizowali zajęcia praktyczne u pracodawców bez żadnych ograniczeń.

Kształcenie zawodowe w okresie pandemii – turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników

W okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty wprowadzone zostało rozwiązanie, zgodnie z którym turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników mogły być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Turnusy, które rozpoczęły się przed 27 stycznia 2022 r. i nie były prowadzone zdalnie, mogły być realizowane w miejscu ich prowadzenia aż do czasu ich zakończenia.

Kwalifikacje nauczycieli – studia podyplomowe i kursy kwalifikacyjne

W 2021 r. Minister Edukacji i Nauki zlecił wybranym uczelniom realizację:

• kwalifikacyjnych studiów podyplomowych dla nauczycieli przygotowujących do nauczania informatyki,
• doskonalących studiów podyplomowych dla nauczycieli informatyki,
• doskonalących studiów podyplomowych dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w zakresie edukacji informatycznej,
• kwalifikacyjnych studiów podyplomowych dla nauczycieli przygotowujących do nauczania etyki.

Studia te są przeznaczone dla czynnych zawodowo nauczycieli, którzy mogą w nich bezpłatnie uczestniczyć. Koszty organizacji studiów zostaną pokryte ze środków wyodrębnionych w budżecie Ministra Edukacji i Nauki.

Organizacja kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą

Ministerstwo Edukacji i Nauki wraz z Ośrodkiem Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą:

• prowadzi w Polsce szkoły kształcące na odległość oraz 69 szkół polskich przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, a także przedstawicielstwach wojskowych RP za granicą,
• wspomaga nauczanie języka polskiego i w języku polskim poprzez kierowanie nauczycieli do pracy za granicą, przekazywanie szkołom podręczników i pomocy dydaktycznych,
• organizuje w kraju i za granicą doskonalenie zawodowe nauczycieli uczących języka polskiego i w języku polskim,
• organizuje kolonie dla dzieci i młodzieży polonijnej oraz współpracę szkół oraz organizacji Polaków za granicą ze szkołami w Polsce.