Na podstawie artykułu 15 Programu współpracy między Ministerstwem Edukacji Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej i Ministerstwem Oświaty i Nauki Republiki Litwy w Wilnie odbyło się posiedzenie Polsko-Litewskiej Dwustronnej Komisji Ekspertów do badania problemów nauczania historii.

W spotkaniu udział wzięli:

ze strony polskiej:

1. prof. dr hab. Adam Suchoński - przewodniczący strony polskiej
2. prof. dr hab. Mieczysław Jackiewicz
3. prof. dr hab. Bohdan Łukaszewicz
4. dr Piotr M. Unger - sekretarz strony polskiej

ze strony litewskiej:

1. dr Juozas Tumelis - przewodniczący strony litewskiej
2. dr Elmantas Meilus
3. dr Rimantas Miknys
4. doc. dr Algis Kasperavičius
5. Rimantas Jokimaitis - sekretarz strony litewskiej

Spotkanie przebiegało według następującego porządku dziennego:

1. Otwarcie obrad
2. Zapoznanie z systemem oświaty Litwy i miejscem edukacji historycznej
3. Zapoznanie z systemem oświaty polskiej i miejscem edukacji historycznej
4. Analiza treści polskich podręczników historii dla gimnazjum
5. Ustalenia końcowe: termin, miejsce i temat kolejnego spotkania, przyjęcie protokółu

Ad 1

Spotkanie otworzył przewodniczący strony litewskiej dr Juozas Tumelis, który przedstawił dotychczasowy dorobek Komisji i oczekiwania strony litewskiej wobec dalszej pracy.

Przewodniczący strony polskiej prof. dr hab. Adam Suchoński przedstawił stanowisko strony polskiej wobec pracy Komisji. Poparł wcześniej zgłoszoną przez stronę litewską propozycję opracowania minimum wiedzy o Litwie, którą powinni posiadać uczniowie szkół w Polsce i wiedzy o Polsce dla uczniów szkół w Litwie. Ponadto wyjaśnił przyczyny przerwy w pracy komisji.

Następnie – po przyjęciu porządku obrad – nastąpiło przedstawienie członków komisji, którzy podjęli pracę w działalności komisji.

Ad 2

Strukturę szkolnictwa litewskiego przedstawił Rimaantas Jokjmaitis. Omówił również system egzaminów szkolnych i państwowych.

Ad 3

Strukturę szkolnictwa polskiego przedstawił Piotr Unger, który omówił różnice w celach edukacyjnych i zadaniach edukacji historycznej na poszczególnych etapach kształcenia. Omówił również zasady i tryb ustalania programów nauczania oraz dopuszczania podręczników do użytku szkolnego.

Ad. 4

Strona litewska przedstawiła wysoką ocenę poziomu edytorskiego polskich podręczników oraz ich walory edukacyjne.

Odnośnie treści zgłoszono potrzebę zamieszczania w podręcznikach takich problemów jak m. in. wiadomości o Litwie przed Krewą, zewnętrzne przyczyny i droga do unii lubelskiej, wojny z Moskwą w XVII w., przebieg powstania 1794 r. w Wielkim Księstwie Litewskim, przebieg i skutki powstania listopadowego i powstania styczniowego dla Litwy, powstanie litewskiego ruchu narodowego i geneza konfliktu polsko-litewskiego na przełomie XIX i XX w., stosunki polsko-litewskie w okresie międzywojennym i w pierwszym okresie po wybuchu II wojny światowej.

W wyniku dyskusji postanowiono, że istotną sprawą jest ustalenie terminologii używanej w podręcznikach. Ponadto przyjęto, że obok analizy warstwy tekstowej podręczników, w kręgu zainteresowania Komisji musi się znaleźć warstwa ilustracyjna (zarówno ikonografia, jak kartografia i wykresy). Nie podjęto decyzji, w jakim stopniu będą analizowane materiały uzupełniające podręcznik - zeszyty ćwiczeń i poradniki metodyczne. Natomiast jako ważny temat analizy i uzgodnień uznano materiały przekazujące wiedzę uzupełniającą edukację historyczną - atlasy historyczne i geograficzne i.t.p.

Ustalono, że w podręcznikach należy zwracać szczególną uwagę na te wątki, które w przeszłości łączyły oba narody. Jako przykład strona polska podała, że w 1939 r Litwa zachowała neutralność i była miejscem schronienia przed niewolą dla około 12 tysięcy Polaków. Informacje na ten temat bardzo rzadko występują w podręcznikach szkolnych.

Szczegółowy wykaz uwag stanowi załącznik do niniejszego protokołu.

Ad. 5

Ustalono, że kolejne spotkanie Komisji odbędzie się w I połowie 2003 r. w Warszawie. Dokładny termin zostanie ustalony w trybie roboczym przez sekretarzy Komisji.

Spośród zgłoszonych do rozpatrzenia problemów przyjęto do omówienia na najbliższym spotkaniu Komisji:

1. wstępne określenie minimum wiedzy o Litwie niezbędne dla uczniów szkół w Polsce i o Polsce niezbędne dla uczniów szkół w Litwie. Kolejnym etapem będzie ustalenie sposobu przedstawiania dyskusyjnych problemów, tak by były one satysfakcjonujące dla obu stron;
2. próba ustalenia wspólnej terminologii dotyczącej wydarzeń z historii obydwu państw i narodów, która zmniejszy możliwość powstawania nieporozumień w interpretacji warstwy tekstowej podręczników i materiałów dydaktycznych.

Na tym protokół zakończono i podpisano

Ze strony polskiej	Ze strony litewskiej
prof. dr hab. Adam Suchoński	dr Juozas Tumelis

Wilno, 26 listopada 2002 r.