Zakup „Domu Turka” pod stworzenie Muzeum Obławy Augustowskiej – konferencja z udziałem wiceministra Dariusza Piontkowskiego
12.07.2021
W piątek, 8 lipca br. wiceminister edukacji i nauki Dariusz Piontkowski uczestniczył wspólnie z ministrem Piotrem Glińskim w konferencji prasowej dotyczącej zakupu „Domu Turka” i przyszłego Muzeum Obławy Augustowskiej – oddziału Instytutu Pileckiego. Miejsce to dawniej było siedzibą i więzieniem NKWD, a później Urzędu Bezpieczeństwa.
- Jesteśmy dziś winni hołd tym wszystkim ofiarom. Musimy przywrócić o nich pamięć ponieważ komuniści próbowali ją zakopać wraz z wieloma bezimiennymi grobami – powiedział wiceminister Dariusz Piontkowski podczas wydarzenia.
Nieruchomość zakupiona przez Instytut Pileckiego zostanie przekształcona w Muzeum Obławy Augustowskiej - miejsce pamięci Polaków aresztowanych i straconych w wyniku Obławy Augustowskiej. Obława Augustowska, nazywana niekiedy „małym Katyniem” była akcją likwidacji przez Armię Czerwoną oddziałów podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego w rejonie Suwałk i Augustowa. „Dom Turka” w Augustowie był jednym z miejsc przetrzymywania Ofiar tej akcji. Od lat pozostawał jednak niezagospodarowany.
Muzeum Obławy Augustowskiej, które powstanie w „Domu Turka”, będzie jedną z ponad 100 inwestycji muzealnych (w budowie, modernizacji, remoncie) realizowanych w całym kraju przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
„Dom Turka”
„Dom Turka” to kamienica wybudowana w 1900 roku. W latach 30. XX wieku mieściła się w niej znana w Augustowie cukiernia, prowadzona przez bośniackiego imigranta i muzułmanina - Kamila Tiakosza, nazywanego potocznie „Turkiem”.
Po sowieckiej inwazji na Polskę właściciele zostali wywłaszczeni, a budynek został na początku 1940 roku zajęty przez NKWD. W podziemiach znajdował się areszt, w którym przetrzymywano i brutalnie przesłuchiwano przeciwników władzy sowieckiej.
W czerwcu 1941 roku, po agresji niemieckiej na Związek Sowiecki, budynek zajęły władze niemieckie. Pozostawał on w ich rękach do ponownego zajęcia Augustowa przez Sowietów, czyli 24 października 1944 roku. Na krótko do budynku powróciło NKWD. Od stycznia 1945 roku obiekt przejęli funkcjonariusze Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Augustowie. W czasie przesłuchań stosowali brutalne tortury. W latach 1944-1956 zamordowali co najmniej kilkadziesiąt osób, w tym co najmniej kilka w budynku urzędu.
Projekt Muzeum Obławy Augustowskiej
Muzeum Obławy Augustowskiej będzie oddziałem Instytutu Pileckiego. Stanie się miejscem dyskusji na temat polskiego doświadczenia konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX wieku. W planach jest rewitalizacja zabytkowego budynku „Domu Turka” oraz jego adaptacja na potrzeby Muzeum Obławy Augustowskiej. W muzeum powstanie przestrzeń wystawiennicza. Będą tam prezentowane stałe wystawy, poświęcone Obławie Augustowskiej oraz historii Augustowa i Suwalszczyzny w XX wieku, a także wystawy czasowe. Placówka będzie też prowadziła zajęcia edukacyjne, konferencje i pokazy filmowe. Swoje miejsce znajdą tam również biblioteka i czytelnia.
