Dostępność Plus to pierwszy w Europie  tak szeroko zakrojony program inwestycyjny dedykowany dostępności przestrzeni publicznej. W tym momencie uruchomiono już 2/3 zaplanowanych działań i zaangażowano ponad 3,3 miliarda złotych. Program zakłada między innymi likwidację barier architektonicznych, łatwiejszy dostęp do budynków użyteczności publicznej, szpitali i szkół, czytelne strony internetowe oraz innowacje społeczne. 

Program Dostępność Plus tak naprawdę dotyczy każdego z nas, bo każdy z nas będzie kiedyś potrzebował tych rozwiązań. To nie tylko windy czy podjazdy, to również usprawnienia w sprzętach codziennego użytku. Jestem dumny, że program działa, mamy czym się pochwalić, a jednocześnie cały czas uruchamiamy nowe projekty – podkreślał minister Jerzy Kwieciński.

Windy, podjazdy, poręcze – są na to pieniądze w Funduszu Dostępności

Uruchomiony dzisiaj Fundusz Dostępności to źródło finansowania usprawnień dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami, z którego udzielane będą pożyczki na dostosowanie 900 budynków użyteczności publicznej i mieszkalnictwa.

Wykluczenie z życia zawodowego czy publicznego zaczyna się wtedy, gdy natrafiamy na bariery, schody, których sami nie jesteśmy w stanie pokonać. Przestrzeń publiczna, pełna jest jeszcze schodów, które dla wielu – osób starszych, niepełnosprawnych, słabszych fizycznie – są trudne do pokonania. Schodów, które są źródłem wykluczenia. Niwelowanie tych przeszkód to nasz obowiązek, wyraz solidarności międzyludzkiej. Troska o wspólnotę. Program Dostępność plus jest wyrazem takiej troski. Uruchomione kolejne działania w ramach programu to dowód na naszą konsekwencję w stawaniu po stronie słabszych – mówi Marcin Zieleniecki, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej.

W ramach funduszy dziś uruchamiane jest 42,8 miliona złotych, które będą dystrybuowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego w postaci preferencyjnych, częściowo umarzalnych (do 40%) pożyczek. Już tego samego dnia zainteresowane podmioty, takie jak spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe oraz właściciele budynków komunalnych i budynków użyteczności publicznej, będą mogli złożyć wnioski u udzielenie pożyczek – bez wkładu własnego, opłat i prowizji. Oficjalnie podmiotem zarządzającym Funduszem będzie BGK.

Dzięki naszemu wsparciu realizowane są inwestycje potrzebne Polsce i Polakom. Finansujemy m.in. budowę mieszkań na wynajem i budownictwo czynszowe. Poprawiamy również dostępność budynków dla osób ze szczególnymi potrzebami: seniorów, rodziców z dziećmi i osób z niepełnosprawnościami. Właśnie rozpoczęliśmy nabór wniosków o pożyczki z Funduszu Dostępności i zwiększyliśmy jego budżet przewidziany na 2019 r. z 4 do ponad 40 milionów złotych. – mówi Przemysław Cieszyński, członek zarządu BGK.

Działania Funduszu Dostępności uzupełni Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) środkami własnymi. Te pieniądze pokryją koszt prac i materiałów budowlanych oraz projekty techniczne niezbędne do realizacji inwestycji, które będą polegać na poprawie dostępności budynków oraz terenów bezpośrednio wokół nich.

Osoba niepełnosprawna, dotychczas uwięziona w czterech ścianach ze względu na trudności z wydostaniem się np. z bloku, w końcu będzie mogła liczyć na usunięcie barier architektonicznych, a wręcz na specjalne udogodnienia. Dzięki takim działaniom, to nie tylko obiekty użyteczności publicznej będą przyjazne osobom niepełnosprawnym, ale także miejsca, w których żyją na co dzień – powiedziała Marlena Maląg prezes Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

- Działając wspólnie na rzecz osób o szczególnych potrzebach, łączymy różne źródła finansowania. Zyskujemy w ten sposób kompleksowe i efektywne narzędzie – podsumował minister Kwieciński. 

Dostępna szkoła

Podczas konferencji prasowej minister Kwieciński podpisał także umowę z Fundacją Fundusz Współpracy oraz Fundacją Instytut Rozwoju Regionalnego na  projekt „Dostępna szkoła”. Przedsięwzięcie jest element pilotażu działania „Szkoły bez barier”. Dzięki realizacji inwestycji zostanie bezpośrednio wspartych co najmniej 60 szkół podstawowych, ale co równie istotne, zostanie wypracowane i przetestowane innowacyjne rozwiązanie systemowe – „Model Dostępnej Szkoły”.

Wybrane w konkursie placówki zostaną poddane kompleksowym audytom, których efektem będą plany poprawy ich dostępności, dostosowane do potrzeb i uwarunkowań. Dzięki wsparciu funduszy europejskich, dokonywane będą inwestycje i zakupy, które zapewnią poprawę dostępności architektonicznej budynków, transportu, wyposażenia i pomocy dydaktycznych. Szkoły otrzymają również środki na działania podnoszące świadomość oraz kompetencje nauczycieli i specjalistów szkolnych. Dzięki temu idea dostępności zostanie wprowadzona do polskich szkół jako odpowiedź na rosnącą liczbę dzieci ze specjalnymi potrzebami.  Na ten cel przeznaczone zostanie 50 milionów złotych.

Co do tej pory zrobiliśmy dla dostępności

Zaczęliśmy od podstaw, czyli od zmian w prawie. 20 września weszła w życie ustawa o dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami – poinformował minister Kwieciński. 

Ustawa przewiduje, że sektor publiczny, na przykład urzędy, szkoły, uczelnie, placówki służby zdrowia, będą musiały zapewnić dostępność architektoniczną, cyfrową oraz informacyjno-komunikacyjną. W praktyce oznaczać to będzie między innymi konieczność  montażu pochylni i ramp dojazdowych, zainstalowania specjalnego oznakowania, instalacji sprzętu lub urządzeń ułatwiających poruszanie się lub komunikację, w szczególności dla osób na wózkach, osób głuchych, osób niewidomych.

Trwają szkolenia, podczas których architekci, urbaniści i inwestorzy zapoznają się ze standardami dostępności architektonicznej. Opracowywane są szablony stron internetowych i narzędzia do oceny dostępności cyfrowej. Dzięki ustawie o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, wszystkie objęte nią podmioty dostosowały swoje strony i aplikacje do standardów dostępności.

Dostępność działa także w innych obszarach, m.in. w szkolnictwie i transporcie. Aby stała się standardem, na 30 kierunkach studiów, np. architekturze, informatyce czy wzornictwie, wprowadzamy nauczanie o uniwersalnym projektowaniu. Ponadto od tego roku podróżni mogą korzystać z 11 dworców dostosowanych do potrzeb osób o szczególnych potrzebach. W ramach zmian w  komunikacji miejskiej zakupiono ponad 300 sztuk dostępnego taboru.

W obszarze usług realizowane jest wsparcie door-to-door , w ramach którego każda ze 150 gmin otrzyma po około 300 tysięcy złotych na usługi transportu indywidualnego dla osób z niepełnosprawnościami. Sfinansowano usługi opiekuńcze, zdrowotne, asystenckie dla blisko 170 tysięcy osób starszych i z niepełnosprawnościami. Trwają prace nad poprawą dostępności w 10 schroniskach turystycznych i na 100 kilometrach prowadzących do nich szlaków oraz poprawą dostępności we wszystkich 23 parkach narodowych.

Szerzeniem dostępności zajmują się również przedsiębiorcy. W tym roku otrzymali 200 milionów złotych wsparcia na tworzenie dostępnych produktów i usług.

Co dalej?

W planach są kolejne kroki i ambitne cele. Do końca roku przebudowanych zostanie 191 peronów. Oprócz tego co najmniej 25 szpitali i 125 przychodni zostanie dostosowanych do obsługi osób ze szczególnymi potrzebami, poprzez zmiany infrastrukturalne, ale również szkolenia personelu czy dostosowanie procedur.

W obszarze edukacji zmienimy oblicze co najmniej 70 szkół podstawowych i 45 uczelni. W przyszłości powstanie Akademia Dostępności – studia podyplomowe dla każdego, kto będzie chciał zdobywać wiedzę z tego obszaru.

Przygotowywane są systemowe rozwiązania problemu braku psów asystujących – kolejnych 50 przeszkolonych czworonogów wesprze osoby z niepełnosprawnością wzroku. Trwają testy darmowej aplikacji 112 dla osób głuchych. W przyszłości zostanie uruchomiona usługa automatycznego tłumacza języka migowego on-line.

Pod koniec roku zostanie uruchomiony program badawczy „Rzeczy są dla ludzi” - w którym poszukiwane będą rozwiązania dla lepszego projektowania m.in. odzieży, sprzętu AGD pod kątem potrzeb osób starszych i z niepełnosprawnościami. Będzie się działo!