Polska Wschodnia wyróżnia się na tle kraju wyższym udziałem obszarów chronionych w powierzchni ogółem. Są one chronione ze względu niespotykane nigdzie indziej w Europie, zachowane w naturalnym stanie, zróżnicowane siedliska zwierząt i roślin. Jednocześnie zachowanie bogactwa przyrodniczego dla przyszłych pokoleń, przy zapewnieniu rozwoju społeczno-gospodarczego makroregionu, stanowi ogromne wyzwanie. Dlatego podjęliśmy  działania na rzecz ochrony bioróżnorodności, które w najbliższych latach  będziemy wspierać finansowo ze środków programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Pierwsze nabory wniosków właśnie startują

– tłumaczy wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Wsparcie ochrony przyrody w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej obejmie następujące typy projektów infrastrukturalnych:

I. tworzenie korytarzy ekologicznych, którymi przemieszczają się zwierzęta;

II. budowa bazy edukacyjnej parków narodowych;

III. ukierunkowanie ruchu turystów na obszarach prawnie chronionych;

oraz

IV. tzw. projekty miękkie – polegające na współpracy z lokalnymi społecznościami i kształtowaniu postaw ekologicznych.

Dla każdego z typów projektów zostanie ogłoszony odrębny nabór wniosków.

Ochrona przyrody

6 listopada wystartował  nabór projektów związanych z ochroną korytarzy ekologicznych, którymi przemieszczają się zwierzęta. Dofinansowane będą inwestycje, które pomogą udrożnić i przywrócić ciągłość korytarzom o znaczeniu ponadregionalnym. Wsparcie obejmie likwidowanie barier i sztucznych ograniczeń, budowę przepławek, przejść dla zwierząt, łączenie rozdrobnionych kompleksów leśnych w zwarte i ciągłe struktury krajobrazu. Nabór (w trybie konkurencyjnym) potrwa do 31 stycznia 2024 r. Budżet naboru to 90 mln zł. O środki mogą się ubiegać zarządcy obszarów NATURA 2000.

4 grudnia zostanie zaś uruchomiony nabór inwestycji związanych z ukierunkowaniem ruchu turystycznego. To projekty, które pomogą zmniejszyć niekorzystne oddziaływanie ze strony turystów na obszary chronione. Wsparte działania pozwolą zabezpieczyć cenne przyrodniczo siedliska i elementy krajobrazu. Wnioski o dofinansowanie – w trybie konkurencyjnym będzie można składać do 4 marca 2024 r. Budżet naboru to 35 mln zł. O środki mogą się ubiegać jednostki samorządu terytorialnego z Polski Wschodniej,  zarządzający gospodarką leśną, gospodarką wodną oraz parki narodowe.

Edukacja

O wsparcie programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej ubiegać się mogą także projekty dotyczące działań edukacyjnych.

Dzięki dotacjom, na terenie parków narodowych Polski Wschodniej powstaną nowoczesne bazy edukacyjne wraz z wyposażeniem. Wsparcie to pozwoli parkom na podniesienie  jakości  i skuteczności prowadzonych działań edukacyjnych, w tym dydaktycznych. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii cyfrowych przekaz edukacyjny parków w atrakcyjny sposób dotrze do szerszych grup odbiorców.

Nabór na rozbudowę bazy edukacyjnej w parkach narodowych (z budżetem 110 mln zł) już się rozpoczął. Ze względu na ograniczoną liczbę potencjalnych beneficjentów (9 parków narodowych z Polski Wschodniej) nabór odbywa się w trybie niekonkurencyjnym.  Parki mogą zgłosić swoje projekty najpóźniej do 29 listopada 2024 roku.

Wsparcie zostanie przeznaczone także na bezpośrednie działania skierowane do lokalnych społeczności związane z dialogiem społecznym i rozwiązywaniem konfliktów na tle ochrony przyrody. Kampanie edukacyjne będą skierowane m.in. do przedsiębiorców, władz samorządowych, organizacji pozarządowych, lokalnych liderów opinii, dzieci i młodzieży. Ich celem będzie podniesienie świadomości celów i znaczenia ochrony przyrody, a także warunków prowadzenia działalności gospodarczej na obszarach prawnie chronionych. Działania skierowane będą nie tylko do mieszkańców, ale też do potencjalnych inwestorów, co przyczyni się między innymi do uwolnienia potencjału gospodarczego obszarów cennych przyrodniczo przy zachowaniu ich naturalnego charakteru.

Nabór wniosków o dofinansowanie rozpocznie się 13 listopada br. i potrwa do 29 lutego 2024 r. O  wsparcie mogą się ubiegać organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, zarządcy gospodarką leśną i wodną, instytucje edukacji i nauki. Budżet naboru to 12,5 mln zł.

Do kogo po wsparcie?

Nabory dla wszystkich typów projektów przeprowadzi Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Instytucja Wdrażająca w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Szczegóły naborów dostępne są stronach NFOŚiGW  oraz programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej.

Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej

Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej to kontynuacja wsparcia rozwoju wschodnich województw naszego kraju. Program jest finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Będzie służył utrwaleniu warunków sprzyjających konkurencyjności gospodarki oraz wyższej jakości życia w sześciu województwach Polski Wschodniej: warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, świętokrzyskim, podkarpackim oraz mazowieckim (bez Warszawy i otaczających ją powiatów).

Z programu dofinansowywane będą projekty nastawione na biznes, adaptację miast do zmian klimatu, rozwój niskoemisyjnej mobilności miejskiej, ochronę bioróżnorodności, rozwój inteligentnych sieci dystrybucji energii, zwiększenie dostępności kolejowej i drogowej oraz rozwój zrównoważonej turystyki. Budżet programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej na lata 2021-2027 wyniesie 12 mld 428 mln zł.