Polska leży na przecięciu ważnych transeuropejskich korytarzy transportowych Wschód – Zachód i Północ – Południe. Ten ważny atut daje nam szansę stać się znaczącym węzłem komunikacyjnym w centralnej części Europy

– podkreślał Waldemar Buda.

Trasa pociągu Connecting Europe Express pokazuje jak wiele już zostało zrobione w zakresie podróży koleją przez Europę. Z dofinansowaniem z budżetu UE realizujemy inwestycje transportowe leżące w transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T – infrastrukturę o znaczeniu międzynarodowym, europejskim. Inwestycje na sieci TEN-T realizujemy z wykorzystaniem środków unijnych w ramach programu UE Connecting Europe Facility oraz w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Ekologiczny i innowacyjny transport na światowym poziomie to większy przepływ ludzi i towarów przez terytorium Polski, a w konsekwencji koło zamachowe do rozwoju polskiej gospodarki.

Nowy unijny budżet dla transportu

Jako MFiPR współpracujemy z Komisją Europejską w zakresie zasad i warunków dystrybucji nowych funduszy unijnych, kontynuacji CEF oraz POIiŚ (nowy FENIKS).

Liczymy na szybkie uruchomienie funduszy również w ramach Krajowego Planu Odbudowy, z którego ma skorzystać również sektor transportu kolejowego

– akcentował Waldemar Buda.

MFiPR w konsultacji z Ministerstwem Infrastruktury oraz spółkami kolejowymi, przygotowuje portfolio inwestycji na przyszłe lata, tak, aby uzupełniając już podjęte inwestycje, ukończyć wdrożenie standardów europejskich na całej sieci TEN-T w Polsce i tym samym zapewnić spójną, nowoczesną i bezpieczną infrastrukturę.

CEF

Największym beneficjentem środków CEF w skali całej Unii Europejskiej są PKP Polskie Linie Kolejowe – główny zarządca infrastruktury kolejowej w Polsce. PKP PLK otrzymała dotychczas dofinansowanie z CEF na realizację 28 projektów o wartości całkowitej 4,8 mld euro (w tym wkład CEF 3,6 mld euro). 84% środków CEF przyznanych Polsce (łącznie 4,3 mld euro) to środki na rozwój kolei.

Pracami modernizacyjnymi dofinansowanymi z CEF objętych jest około 1000 km linii kolejowych, co stanowi ponad 5% całej sieci linii kolejowych zarządzanych przez PKP PLK. Realizowane ze środków CEF modernizacje obejmują kluczowe dla prowadzenia ruchu kolejowego węzły – warszawski, śląski oraz krakowski, a także najważniejsze punkty ruchu towarowego w Polsce – na przykład dostęp do morskich portów w Gdańsku, Gdyni oraz Szczecinie i Świnoujściu. Codzienne podróże po Warszawie ułatwia zmodernizowana linia obwodowa łącząca Warszawę Zachodnią i Warszawę Gdańską. Modernizacja linii kolejowej z Grodziska Mazowieckiego do stolicy została również sfinansowana z CEF.

Inwestycje w sektor kolejowy dofinansowane z CEF to nie tylko projekty PKP PLK, ale także innych spółek kolejowych oraz Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Łącznie jest to 35 projektów o wartości ponad 4,8 mld euro, przy wkładzie CEF na poziomie prawie 3,7 mld euro.

Plany inwestycyjne CPK mają kompleksowo przemodelować polski system transportowy. Spółka realizuje obecnie 3 projekty w ramach CEF o wartości 52 mln euro. Przedsięwzięcia te koncentrują się głównie na opracowaniu dokumentacji dla odcinków, które będą stanowić elementy Kolei Dużych Prędkości w Polsce.

POIiŚ

W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 na transportu kolejowy przeznaczono dużą kwotę środków europejskich - ponad 5 mld euro. Jest to około 18% środków dostępnych w całym POIiS 2014-2020. W ramach tej kwoty na rozwój sieci kolejowej TEN-T przeznaczono 3,5 mld euro.

Główne rodzaje wspieranych projektów to:

• modernizacja linii kolejowych w TEN-T w celu zwiększenia prędkości zarówno pociągów pasażerskich, jak i towarowych,
• zainstalowanie na liniach kolejowych systemu ERTMS (European Train Control System) zapewniającego automatyczną ochronę pociągu,
• zakup/modernizacja taboru kolejowego,
• modernizacja lub przebudowa dworców kolejowych i obiektów inżynierskich.

Do tej pory podpisano 33 umowy na projekty kolejowe zlokalizowane w sieci TEN-T. Łącznie zakontraktowaliśmy już ponad 87% dostępnych środków unijnych.

Efekty realizacji projektów widoczne są już dziś. Modernizacja linii TEN-T o długości 600 km (wszystkie linie kolejowe to 1084 km). Wśród inwestycji na sieci TEN-T są takie ciągi jak linia CE-65, elementy ciągów E75 Rail Baltica, E20 czy E30, W ramach POIiŚ realizowane jest wyposażenie w system GSM-R około 14,5 tys. km linii kolejowych lub zakup/modernizacja 504 pojazdów kolejowych. Dodatkowo w ramach POIiŚ wykonano system ERTMS na trasie Warszawa - Gdańsk, instalacja ERTMS przewidziana jest również na trasie Warszawa - Lublin, czy Warszawa - Radom.