Czy samorządy są gotowe na współfinansowanie projektów unijnych?
23.03.2022
Przedstawiamy Państwu wyniki badania pt. Oszacowanie środków niezbędnych do zapewnienia krajowego wkładu publicznego do projektów realizowanych w ramach perspektywy finansowej 2021-2027. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej już po raz drugi zleciło projekt, którego celem jest analiza możliwości zapewnienia przez JST wkładu własnego dla projektów dofinansowanych ze środków unijnych oraz oszacowanie wielkości środków niezbędnych do zapewnienia tego wkładu. Wyniki badania mają posłużyć lepszemu przygotowaniu się do realizacji kolejnej unijnej perspektywy finansowej.
Wyniki badania pokazują, że problemy z zapewnieniem wkładu własnego może mieć 18-35% samorządów. Największe problemy z zapewnieniem wkładu własnego przewidywane są dla miast na prawach powiatu, a w nieco mniejszym stopniu również dla miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze (określone jako Obszary Strategicznej Interwencji w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju). Powodem trudności finansowych zarówno miast na prawach powiatu, jak i miast średnich tracących funkcje jest m.in. wysoki poziom zadłużenia, jeden z najniższych wskaźników nadwyżki operacyjnej (różnica między dochodami a wydatkami, która może być spożytkowana na cele inwestycyjne) oraz najniższy wskaźnik samofinansowania, który świadczy o możliwościach finansowania inwestycji środkami własnymi.
Wg autorów badania aby przeciwdziałać problemom z finansowaniem projektów unijnych i minimalizować liczbę JST, które mogą mieć problemy z inwestycjami, należy kontynuować trendy inwestycyjne z poprzedniej perspektywy, przy jednoczesnym przyspieszeniu wzrostu dochodów oraz odpowiednio ograniczanym tempie wzrostu wydatków w tych JST, w których występują problemy z zadłużeniem. Realizacja takiego scenariusza wymagałaby konsekwentnej realizacji przez JST programów oszczędnościowych, które są procesem długotrwałym, wymagającym wysokich kompetencji analitycznych i zarządczych, a także osiągnięcia decyzyjnego konsensusu.
Badanie wykazało również, że krajowy wkład niezbędny do współfinansowania projektów unijnych JST w latach 2021-2029 może wynieść łącznie 66 mld zł, z czego na gminy przypada 37% (24 mld), na miasta na prawach powiatu 32% (21 mld), na województwa 25% (16 mld), a na powiaty zaledwie 6% (4 mld). Wielkość wkładu przypadająca na poszczególne typy JST odzwierciedla zróżnicowanie realizowanych przez nie zadań oraz przyjęte priorytety inwestycyjne. Na poziomie regionów najwyższe wartości zapewnienia wkładu własnego przypadają na warszawski stołeczny - 7,1 mld zł , województwo śląskie - 5,8 mld zł i województwo małopolskie - 5,7 mld zł.
Po więcej szczegółów zapraszamy do lektury raportu z badania.
Materiały
Raport_z_badania_10-03-2022_webRaport_z_badania_10-03-2022_web.pdf 7.03MB