Koncepcja Rozwoju Kraju 2050 (KRK 2050) to dokument wizyjny, który będzie kierunkowskazem w zarządzaniu rozwojem Polski. Koncepcja ma stać się dokumentem łączącym planowanie społeczno-gospodarcze z przestrzennym. W przestrzeni zachodzi większość procesów rozwojowych, które bezpośrednio lub pośrednio kształtują nasze środowisko życia. 

Żyjemy w dynamicznych czasach, które wymagają nieustannego dostosowywania działań do zmieniających się realiów. Zachowanie naszej planety dla przyszłych pokoleń stanowi najważniejsze współczesne wyzwanie planowania strategicznego. Proces opracowania wizji rozwoju Polski do roku 2050 – Koncepcji Rozwoju Kraju (KRK 2050) – będzie naszą odpowiedzią na to wyzwanie.

Koncepcja Rozwoju Kraju 2050 to długookresowy dokument wizyjny, który będzie:

• identyfikował  kluczowe światowe i krajowe trendy kształtujące przyszłość w sferze społecznej, gospodarczej, środowiskowej i przestrzennej,
• wskazywał zestaw najważniejszych wyzwań rozwojowych, z jakimi mierzy i mierzyć się będzie Polska,
• formułował możliwe scenariusze rozwojowe,
• rekomendował strategiczne wybory w ramach polityk publicznych w perspektywie roku 2050.

Przygotowanie dokumentu takiego jak KRK wynika z:

• wniosków z analizy funkcjonalności systemu zarządzania rozwojem,
• potrzeby ujęcia w jednym dokumencie tematyki społeczno-gospodarczej oraz przestrzennej i środowiskowej – do tej pory funkcjonujących w odrębnych dokumentach i strategiach.

• Koncepcja jako punkt wyjścia dla prowadzenia polityki rozwoju rządu w średnim i krótkim horyzoncie czasowym

Koncepcja nie jest strategią. Nie wyznacza skwantyfikowanych celów oraz ścieżki ich osiągania. Wskazuje wyzwania rozwojowe Polski – możliwe bariery i potencjały w perspektywie kilkudziesięciu lat (do 30 lat) na bazie zidentyfikowanych trendów, które w największym stopniu będą wpływały na Polskę. O wyborze takiego podejścia przesądzają dynamika zmieniającej się rzeczywistość, trudne do kwantyfikacji i linearnego modelowania procesy społeczne, gospodarcze, przestrzenne, związki między gospodarką a środowiskiem, od którego uzależnione są społeczeństwa, a także niepewność prognoz w długim horyzoncie.

Dokument – formułując scenariusze rozwoju kraju – ma także stworzyć przestrzeń do szybszego podejmowania wyborów strategicznych oraz lepiej zorganizowanego i prewencyjnego reagowania na potencjalne kryzysy.

• Koncepcja jako laboratorium podejścia zintegrowanego

Koncepcja pokazuje sposoby łączenia tych podstawowych wymiarów (społecznego, gospodarczego, przestrzennego) i dodatkowo wymiaru instytucjonalnego oraz środowiskowego by działania polityk mogły osiągnąć efekt synergii.

• Koncepcja jako laboratorium współpracy i zaangażowania społecznego i samorządowego w myśleniu o rozwoju

Proces jej opracowywania Koncepcji jest szansą na zachwiane w posadach utartych metod współpracy na linii „administracja rządowa – społeczeństwo obywatelskie – samorządy – eksperci świata nauki i praktycy” i sięgnięcie po nowe, innowacyjne techniki i narzędzia partycypacyjnego planowania. Ta odsłona prac nad Koncepcją ma na celu urzeczywistnienie pełnego partnerstwa oraz wypracowanie i „wprowadzenie do systemu” nowatorskich sposobów poznawania, zrozumienia, przeanalizowania wiedzy, potrzeb, oczekiwań, interesów, pomysłów rozwiązań oraz wizji poszczególnych stron dialogu.

Ważne jest wypracowanie sposobów rozwiązywania u podstaw trudnych, skomplikowanych czy kontrowersyjnych problemów w duchu poszukiwania łączącego konsensusu. Prace zatem obejmują możliwie reprezentatywną grupę użytkowników różnego typu przestrzeni (zob. punkt „Narzędzia planowania partycypacyjnego”).

• Wartości/aksjomaty

Ważnym aspektem prac nad dokumentem oraz całego procesu planowania strategicznego w długiej perspektywie czasowej jest określenie kluczowych wartości, na których opiera się rozumienie procesu rozwoju w naszym kręgu cywilizacyjnym. Wartości te tworzą ramy odniesienia dla oceny wpływu i konsekwencji trendów rozwojowych oraz dla formułowania zakresu oraz istotności wyzwań (procesy, które zagrażają lub wzmacniają zdefiniowane wartości). Za podstawowe wartości w procesie rozwoju, które konstytuują zbiór aksjomatów Koncepcji, przyjęto:

• demokrację – u podstaw rozwoju leżą zasady demokratycznego państwa prawa;
• integrację (inkluzywność i solidarność społeczna) – relacje społeczne opierają się na polityce włączenia społecznego i zmniejszania nierówności;
• czyste środowisko – przestrzeganie prawa do czystego środowiska jako prawa podstawowego każdej jednostki oraz zapewnienie warunków dla przetrwania i rozwoju społeczeństwa poprzez przede wszystkim: (1) powstrzymanie zanieczyszczania gleb, wody i powietrza; (2) zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych i wodnych; (3) zahamowanie/odwrócenie utraty różnorodności biologicznej; oraz (4) zmianę wzorców konsumpcji i modeli biznesowych;
• gospodarkę odpowiedzialną społecznie (spójność ekonomiczna) – podstawą skutecznego rozwoju jest wolny rynek, uwzględniający potrzeby społeczne, gdzie wzrost/ zysk nie jest jedynym celem;
• ład przestrzenny – zrównoważone korzystanie z funkcjonalnie zagospodarowanej przestrzeni, która jest dobrem ograniczonym; ład to takie kształtowanie przestrzeni, które bierze pod uwagę: (1) ograniczenia naturalne i walory środowiskowe oraz estetyczne; (2) potrzeby społeczne i ekonomiczne; oraz (3) dobro wspólne. Ład przestrzenny wpływa na jakość życia, pośrednio warunkując dostęp m.in. do usług i przestrzeni publicznych, czystej wody i powietrza.

• Wymiary

Treść Koncepcji zawierać będzie ustrukturyzowana nie tylko wg  w trzech podstawowych (tradycyjnych) wymiarów: społecznym, gospodarczym i przestrzennym ale również innych istotnych składnikówfunkcjonowania współczesnych społeczeństw – o wymiar instytucjonalny oraz środowiskowy.

Poszczególne wymiary przenikają się wzajemnie, a razem tworzą pełny obraz rozwoju. O ile jednak doświadczenia wynikające z pracy nad dokumentami strategicznymi dają łatwość w diagnozowaniu i analizowaniu zjawisk pod kątem społecznym, gospodarczym, instytucjonalnym czy środowiskowym, o tyle formułowanie dokumentów z uwzględnieniem ich wpływu na przestrzeń czy przez pryzmat terytorium jest novum.

• Demografia – m.in.: starzenie się społeczeństwa czy migracje
• Edukacja – m.in.: model edukacji czy life long learning
• Praca – m.in.: automatyzacja czy robotyzacja
• Relacje społeczne – m.in.: polaryzacja społeczna czy partycypacja
• Jakość życia – m.in.: ochrona zdrowia czy dostęp do usług publicznych
• Transformacja gospodarki – m.in.: transformacja energetyczna czy przemysł 4.0
• Środowisko – m.in.: bioróżnorodność czy zmiany klimatu
• Zasoby – m.in.: woda czy surowce naturalne
•  Zielona transformacja – m.in.: gospodarka obiegu zamkniętego czy zrównoważona mobilność
• Przestrzeń – m.in.: suburbanizacja czy sieć osadnicza
• Nowe technologie – m.in.: sztuczna inteligencja czy biotechnologie
• Świat – m.in.: globalizacja czy napięcia międzynarodowe
• Europa i Polska -  m.in.: rola Polski w Europie czy współpraca międzynarodowa
• Miasta i samorządy – m.in.: obszary funkcjonalne czy nowa era miejska
• Kultura – m.in.: przemysł kultury
• Paradygmat rozwoju – m.in.: foreseight czy zarządzanie rozwojem