Miasta średnie w Funduszach Europejskich

Jednym z elementów Pakietu jest zapewnienie im preferencji w krajowych programach operacyjnych finansowanych z Funduszy Europejskich, aby mogły skutecznie konkurować z większymi ośrodkami. Aktualna lista naborów dedykowanych dla średnich miast jest publikowana na stronie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju. Kwota tych naborów przekroczyła pierwotnie zapowiadane 2,5 mld zł.

Dodatkowo, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju jako Instytucja Koordynująca Umowę Partnerstwa w zakresie EFS, wprowadziło preferencje dotyczące wspierania miast średnich i miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze do wytycznych obszarowych (dot. obszarów rynku pracy, adaptacyjności przedsiębiorstw, edukacji oraz zdrowia).

Spotkania przedinwestycyjne PFR i Fundusz Inwestycji Samorządowych

Obok dedykowanych środków z Funduszy Europejskich, drugim ważnym elementem Pakietu dla średnich miast jest inicjatywa realizowana wspólnie z Polskim Funduszem Rozwoju (Departamentem Inwestycji Samorządowych). W ramach inicjatywy, wszystkie średnie miasta zostały zaproszone do zgłoszenia jednej lub dwóch inwestycji, które miały zostać poddane eksperckiej analizie PFR pod kątem możliwych źródeł finansowania i formy instytucjonalno-prawnej dla danej inwestycji. Wszystkie miasta średnie, które zgłosiły swoje inwestycje (147 miast zgłosiło łącznie 270 inwestycji) miały możliwość odbycia spotkania przedinwestycyjnego z ekspertami PFR. Eksperci PFR współpracowali w ramach inicjatywy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, BGK Nieruchomości, konsultantami Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich oraz Departamentem Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju.

Spotkania odbywały się od września 2017 r. do sierpnia 2018 r. W przypadku gdy analizowane projekty spełniają określone kryteria m.in. efektywności ekonomicznej, Polski Fundusz Rozwoju może zaangażować się jako inwestor, wykorzystując środki Funduszu Inwestycji Samorządowych.

Dotychczas w ramach Pakietu dla średnich miast zawarte zostały trzy umowy dotyczące nabycia przez Fundusz udziałów w spółkach komunalnych, dzięki którym miasta średnie pozyskały fundusze na sfinansowanie ważnych publicznych potrzeb inwestycyjnych:

- Sądeckie Wodociągi (Nowy Sącz)

- Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Limanowej (Limanowa)

- Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gdyni (Gdynia, Rumia, Reda, Wejherowo)

Prowadzone są rozmowy z kolejnymi miastami średnimi na temat potencjalnych transakcji.

Więcej informacji o Funduszu Inwestycji Samorządowych

Nowa polityka strefowa - Polska Strefa Inwestycji

W 2018 roku ustawa o wspieraniu nowych inwestycji zmieniła dotychczasowe zasady udzielania przedsiębiorcom wsparcia dla nowych inwestycji. Dotychczas zwolnienia podatkowe udzielane były na obszarze Specjalnych Stref Ekonomicznych, natomiast w ramach nowej polityki strefowej tzw. Polskiej Strefie Inwestycji zwolnienia podatkowe dostępne są na obszarze całej Polski i uzależnione od spełnienia odpowiednich kryteriów ilościowych i jakościowych.

Nowy system przyznawania przedsiębiorcom pomocy publicznej w formie zwolnienia od podatku dochodowego (PIT lub CIT) przewiduje łatwiejsze warunki otrzymania pomocy przez przedsiębiorców lokalizujących działalność w miastach średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Dzięki tym działaniom średnie miasta są jeszcze atrakcyjniejszymi lokalizacjami dla biznesu.

Więcej informacji o Polskiej Strefie Inwestycji na stronie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii

Rozwój sektora nowoczesnych usług dla biznesu w średnich miastach

Na zlecenie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju przygotowany został raport „ Potencjał miast średnich w Polsce dla lokalizacji inwestycji BPO/SSC/IT/R&D. Analiza, ocena i rekomendacje.”  W ramach badania przeanalizowany został potencjał miast średnich pod kątem atrakcyjności inwestycyjnej dla rozwoju sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Badanie objęło 35 miast polskich średniej wielkości, w których zlokalizowane są Państwowe Wyższe Szkoły Zawodowe. Kompleksowo ocenione zostały m.in. takie czynniki jak dostępne zasoby kadrowe miast, liczba i profil absolwentów szkół wyższych, znajomość języków obcych, dostępność powierzchni biurowej i inwestycyjnej, koszty pracy.

Najwyżej ocenione miasta to: Opole, Tarnów, Płock, Elbląg, Nowy Sącz, Kalisz, Legnica, Koszalin, Gorzów Wielkopolski i Piła. Charakteryzują się one ponadprzeciętnym potencjałem inwestycyjnym dla sektora nowoczesnych usług biznesowych.

Po zakończonym badaniu Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju planuje uruchomienie naboru dla uczelni w ramach PO Wiedza Edukacja Rozwój na programy kształcenia dostosowane do potrzeb rynku pracy. Założenia do konkursu planowane są do przyjęcia w czerwcu 2019 r. W sumie na rozwój kadr dla sektora usług dla biznesu przeznaczone zostanie łącznie 100 mln zł.

Pobierz raport

Z inicjatywy Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii przeprowadzono również projekt pilotażowy pn. "Centra usług biznesowych w miastach średnich". Miał on na celu uzupełnienie wskazówek  ujętych w Raporcie MIiR, o praktyczne doświadczenia zebrane dzięki wizytom doradczym zespołu ekspertów. Projektem objęto cztery miasta średnie, tj. Radom, Elbląg, Tarnów i Chełm. Dla każdego z tych miast zespół starał się przyjąć indywidualne podejście i udzielić wsparcia, adekwatnego do istniejących potecnjałów, a także potrzeb, w zakresie możliwości pozyskiwania inwestorów z obszaru nowoczesnych usług dla biznesu. Efektem tych prac jest zbiór najważniejszych doświadczeń i rekomendacji.

Pobierz rekomendacje z projektu pilotażowego

Program Fabryka i Program Industria

W działania na rzecz zwiększenia atrakcyjności miast średnich dla inwestorów z sektora prywatnego angażują sięrównież takie instytucje jak Agencja Rozwoju Przemysłu, która realizuje Program „Fabryka” skierowany do miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Celem Programu jest zapewnienie warunków rozwoju dla firm z sektora nowoczesnych usług biznesowych poprzez budowę nowoczesnych budynków biurowych (usługowo-biurowych).

W I fazie Programu Fabryka uczestniczą: Mielec, Radom, Stalowa Wola, Zamość oraz Elbląg.

Więcej o Programie Fabryka

W przygotowaniu jest kolejny program ARP – „Industria” skierowany na wsparcie miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze w zakresie powierzchni biurowych dla rozwijających się lokalnych firm oraz firm zewnętrznych planujących przenieść działalność do miasta.

Partnerska Inicjatywa Miast

W ramach „Pakietu dla średnich miast” promowane były wśród średnich miast możliwości uczestnictwa w innym projekcie SOR dotyczącym rozwoju zrównoważonego – „Partnerskiej Inicjatywie Miast”. Celem tego projektu jest upowszechnianie współpracy i wymiana doświadczeń i wiedzy między miastami przy wsparciu MIiR. PIM działa poprzez sieci tematyczne zrzeszające grupę miast w celu analizy wyzwań, rozpoznania dobrych praktyk i wypracowania innowacyjnych rozwiązań  w danym temacie. Powołane zostały dotychczas trzy sieci: mobilność miejska, rewitalizacja oraz jakość powietrza.

W utworzonych sieciach udział biorą 34 miasta (w tym 3 stowarzyszenia/związki jst), w tym aż 23 to miasta średnie.

Wsparcie dla projektów realizowanych w formule PPP

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju podejmuje szereg działań na rzecz lepszego wykorzystania formuły partnerstwa publiczno-prywatnego. Jednym z nich jest zapewnienie kompleksowego doradztwa dla podmiotów publicznych w przygotowaniu i realizacji projektów PPP.

W 2017 roku Ministerstwo Rozwoju oraz konsorcjum Związku Miast Polskich i Związku Powiatów Polskich zorganizowało serię szkoleń regionalnych realizowanych w ramach projektu Rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce, współfinansowanego ze środków EFS w ramach POWER. Celem szkoleń było przybliżenie tematyki i procedur partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) m.in. przedstawicielom miast średnich.

Spośród ponad 700 przeszkolonych osób w ramach regionalnych szkoleń PPP, ponad 1/3 stanowili samorządowcy ze średnich miast. W sumie przeszkoleni zostali samorządowcy z prawie połowy średnich miast (ze 113 miast spośród 255 miast średnich).

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju prowadzi ciągły nabór projektów, aby wyłonić kolejne projekty charakteryzujące się dużym prawdopodobieństwem ich realizacji w formule PPP. W wyniku oceny zgłoszonych projektów wybrane zostaną takie inwestycje, które zostaną objęte wsparciem doradczym Ministerstwa w procesie przygotowania do realizacji w modelu PPP.

Do naboru mogą być zgłaszane projekty należące do wszystkich sektorów, których nakład inwestycyjny nie może być mniejszy niż 20 mln zł (brutto).

Więcej informacji na temat naboru projektów PPP

W ramach PPP co do zasady nakłady inwestycyjne ponosi partner prywatny, który może skorzystać m.in. z finansowania dostarczanego przez Europejski Bank Inwestycyjny w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych. Jest to instrument dedykowany projektom realizowanym w strukturze Project Finance, w tym również w ramach formuły PPP.

Konkurs Human Smart Cities

Projekty w miastach średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze otrzymały dodatkowe punkty w ramach konkursu dotacji Human Smart Cities. Inteligentne miasta współtworzone przez mieszkańców. finansowanego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020, skierowanego na wypracowanie rozwiązań technologicznych i innowacji społecznych, które mają na celu lepsze zarządzanie i organizację tkanki miejskiej.

Po dwuetapowej ocenie, dotacja została przyznana 25 projektom w podziale na trzy kategorie miast (2 miasta duże; 15 miast średnich; 8 miast małych). Miasta średnie – laureaci konkursu to Krosno, Mińsk Mazowiecki, Tomaszów Mazowiecki, Kołobrzeg, Kłodzko, Zamość, Ełk, Nowa Ruda, Nakło n. Notecią, Ostróda, Rawicz, Pleszew, Sierpc, Zduńska Wola i Siemianowice Śląskie.

Więcej informacji o konkursie

Program „Rozwój lokalny” finansowany w ramach Funduszy norweskich i EOG

Program „Rozwój Lokalny” jest adresowany do 255 miast średnich. Jest to wspólne przedsięwzięcie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, Związku Miast Polskich, Norweskiego Związku Władz Regionalnych i Lokalnych, a także Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. W ramach Programu „Rozwój lokalny” planowane jest wybranie i wdrożenie 15 kompleksowych, zintegrowanych, horyzontalnych projektów rozwojowych o wartości 3-10 mln euro każdy. Wypracowane rozwiązania będą upowszechniane wśród wszystkich samorządów.

Pierwszy etap naboru jest otwarty dla wszystkich 255 miast średnich przy czym 122 miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze otrzymają preferencje. Termin składania zarysów projektów upływa 22 lipca 2019 r.

Czytaj więcej o Programie Rozwój lokalny