Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, agencja wykonawcza ministra nauki i szkolnictwa wyższego,  ogłosiło dziś konkurs „Uczelnia dostępna”. Konkurs, finansowany z Funduszy Europejskich - Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER), jest jednym z działań realizowanych w ramach rządowego programu „Dostępność plus”.

"– Konsekwentnie realizujemy nasze zobowiązania. Wyrównujemy szanse w dostępie do studiów i wspieramy poprawę jakości kształcenia na polskich uczelniach m.in. poprzez programy z obszaru społecznej odpowiedzialności nauki. W nowej ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, zwanej potocznie Konstytucją dla Nauki, uwzględniono liczne formy wsparcia finansowego dla studentów i doktorantów z niepełnosprawnościami. Ogłoszony konkurs to nie tylko pieniądze na zwiększanie dostępności uczelni, ale przede wszystkim szansa na zbudowanie i rozwijanie trwałych rozwiązań w tym obszarze – powiedział podczas środowej konferencji w Warszawie wiceminister Piotr Müller, sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego."

Dostępność jednym z priorytetów rządu

Konkurs „Uczelnia dostępna” jest jednym z działań w ramach rządowego Programu „Dostępność Plus”, który stanowi pierwsze i kompleksowe ujęcie tematyki dostępności w Polsce. Jego celem jest zapewnienie swobodnego dostępu do dóbr, usług oraz możliwości udziału w życiu społecznym i publicznym osób o szczególnych potrzebach.

W ramach programu są podejmowane i finansowane działania w 8 obszarach tematycznych: architektura, transport, edukacja, służba zdrowia, cyfryzacja, usługi, konkurencyjność i koordynacja. Wartość inwestycji przyczyniających się do realizacji programu wyniesie w perspektywie lat 2018-2025 ok. 23 mld zł.

Źródłami finansowania są Fundusze Europejskie, Fundusze Norweskie i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz publiczne środki krajowe (tj. budżet państwa, środki jednostek samorządu terytorialnego, środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych).

"– Konkurs „Uczelnia Dostępna” wpisuje się w rządowy Program „Dostępność Plus”. Jego celem jest wprowadzenie zmian, które zaowocują pełnym udziałem osób o szczególnych potrzebach w życiu społecznym i publicznym. Całe spektrum zaplanowanych rozwiązań ma uczynić nasze otoczenie - jak uczelnie, szkoły, środki transportu - bardziej przyjaznym i dostępnym dla osób z niepełnosprawnością – wyjaśnia Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju."

NCBR wspomoże likwidowanie barier na uczelniach

Celem konkursu NCBR jest likwidowanie barier w dostępie do kształcenia na poziomie wyższym. Dzięki przekazanym uczelniom środkom możliwe będzie wprowadzenie zmian organizacyjnych oraz podniesienie świadomości i kompetencji kadry uczelni, co przełoży się na zwiększenie dostępności oferty edukacyjnej dla osób z niepełnosprawnościami. 

"– Od ponad dekady NCBR pomaga tworzyć rozwiązania odpowiadające na potrzeby zarówno gospodarcze, jak i społeczne. Już w tej chwili w programach finansujących prowadzenie prac badawczo-rozwojowych wspieramy m.in. pokonywanie barier technologicznych oraz rozwój usług i produktów pomagających w pełni włączać osoby z niepełnosprawnościami w życie społeczne. W konkursie „Uczelnia Dostępna” umożliwiamy uczelniom likwidowanie przeszkód dla niepełnosprawnych studentów i pracowników uczelni, po to by mogły one w pełni korzystać z życia akademickiego i przygotować się do płynnego wejścia na rynek pracy – mówi Izabela Żmudka, zastępca dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju."

Nabór wniosków w konkursie rozpocznie się 15 kwietnia i potrwa do 28 czerwca 2019 r. Całościowy budżet „Uczelni Dostępnej” wynosi 200 mln zł, a o dofinansowanie w wysokości nawet do 15 mln zł będą mogły się ubiegać uczelnie publiczne i niepubliczne, niezależnie od liczby studentów.

Zgłaszane do konkursu projekty będą mogły dotyczyć zarówno działań prowadzących do zapewnienia przez uczelnie dostępności komunikacyjnej, administrowanych stron internetowych, narzędzi informatycznych, modyfikacji programów oraz procedur kształcenia, jak i działań z zakresu dostępności architektonicznej. Realizując te projekty uczelnie będą współpracowały z organizacjami pozarządowymi, podmiotami działającymi na rzecz likwidacji barier w dostępie do kształcenia na poziomie wyższym lub osobami z niepełnosprawnościami zajmującymi się aktywnie tematyką dostępności.

Trzy ścieżki dla uczelni

Konkurs przebiega w trzech Modelach – ścieżce mini, midi i maxi. Działania, jakie wnioskodawca może przewidzieć w projekcie, zależą od ścieżki, którą wybierze. Od wybranej opcji zależy też maksymalna kwota, o jaką może się starać.

Ścieżka mini da uczelni szansę na rozpoczęcie podstawowych działań zmierzających do tworzenia uczelni dostępnej dla wszystkich. Przykładowe działania w ścieżce mini to m.in.: zatrudnienie pełnomocnika rektora ds. osób z niepełnosprawnościami lub utworzenie stanowiska ds. dostępności uczelni, podnoszenie kompetencji kadr uczelni poprzez udział w krajowych konferencjach tematycznych związanych z dostępnością.

Ścieżka midi ma zapewnić uczelni osiągnięcie znacznego wzrostu dostępności dla osób z niepełnosprawnościami w stosunku do poziomu minimalnego, poprzez zwiększenie dostępności wewnętrznych procesów, w szczególności rekrutacji, kształcenia i działalności naukowej, a także upowszechnienie rozwiązań zapewniających dostępność w jednostkach organizacyjnych, w których nadal występują braki. Przykładowe działania w ramach tej ścieżki to m.in.: wdrażanie dostosowanych form zajęć sportowych wraz ze szkoleniem osób odpowiedzialnych za prowadzenie takich zajęć, zatrudnienie doradców edukacyjnych/konsultantów, dodatkowe wynagrodzenia dla lektorów języków obcych, autorów zajęć sportowych, psychologów zajmujących się wsparciem zdrowia psychicznego.

Ścieżka maxi przeznaczona jest dla uczelni wiodących we wdrażaniu idei dostępności. Charakterystyczne dla projektów realizowanych w ramach ścieżki maxi powinno być proponowanie autorskich rozwiązań, konsekwentnie prowadzących do zwiększania dostępności uczelni oraz jej otoczenia. Rozwiązania te mogą się opierać o wnioski z dotychczasowej działalności, np. poprzez skierowanie wsparcia do nowych grup interesariuszy, opracowanie nieistniejących do tej pory w uczelni usług specjalistycznych lub poszerzenie zakresu istniejących usług, utworzenie think tanków  do pracy nad nowymi narzędziami, pozwalającymi poszerzyć zakres dostępności uczelni i jej otoczenia. O wsparcie w ramach ścieżki maxi może się starać jedynie ta uczelnia, w której jednostka ds. dostępności funkcjonuje co najmniej od 5 lat i studiuje na niej przynajmniej 150 osób z niepełnosprawnościami.

Informacje o konkursie „Uczelnia Dostępna” są dostępne na stronie internetowej Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. 

Kompleksowe rozwiązanie, światowe standardy

Podczas środowej konferencji została również podpisana umowa pomiędzy Ministerstwem Inwestycji i Rozwoju a Polskim Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) w sprawie projektu „Pies Przewodnik - budowa kompleksowego systemu szkolenia”.

W ramach tego projektu zostanie opracowany model, który będzie obejmował stworzenie krajowych standardów związanych z hodowlą, szkoleniem, przekazywaniem i monitorowaniem psów przewodników oraz propozycje zasad finansowania. Istotnym elementem projektu będzie rozwój fundraisingu dzięki któremu, podobnie jak ma to miejsce w państwach przodujących w tej dziedzinie, wzrost liczby psów przewodników nie będzie uzależniony wyłącznie od dotacji ze środków publicznych. Podpisy pod wartą ponad 12,2 mln zł umową złożyli min. Jerzy Kwieciński i prezes PFRON Marlena Maląg.

Partnerstwo nawiązane z wiodącymi organizacjami w Polsce zajmującymi się psami przewodnikami pozwoli na zbudowanie efektywnego, nowoczesnego systemu szkolenia i udostępniania psów przewodników. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Działanie 4.1 Innowacje społeczne. Partnerami projektu są: Polski Związek Niewidomych, Fundacja na rzecz Osób Niewidomych Labrador - Pies Przewodnik, Fundacja Pies Przewodnik, Fundacja „Psie Serce” oraz Fundacja Vis Maior.