Fundusze Europejskie kontra zagrożenie suszą
09.04.2020
Susza – podobnie jak powódź – jest zjawiskiem, które bardzo dotkliwie oddziałuje na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. Działania zapobiegające skutkom suszy zajmują ważne miejsce w Programie Infrastruktura i Środowisko.
Dajemy pieniądze
W POIiŚ stworzyliśmy całe dedykowane działanie „Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska” - jego celem jest m.in. zwiększenie ilości retencjonowanej wody.
Istotny strumień środków UE w programie został skierowany m.in. na inwestycje dotyczące gospodarowania wodami opadowymi na terenach miejskich, obejmujące systemy zbierania i retencjonowania wody opadowej oraz budowę i modernizację sieci kanalizacji deszczowej z infrastrukturą towarzyszącą. Za nami już cztery konkursy, w których wybrano do dofinansowania 44 projekty na łączną kwotę dofinansowania UE ponad 1 mld zł. Biorąc pod uwagę potrzeby w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu i zabezpieczenia przed skutkami zarówno powodzi, jak i suszy, a także uwzględniając duże zainteresowanie beneficjentów, w czerwcu rozpocznie się kolejny (piąty) nabór w zakresie zarządzania wodami opadowymi na terenach miejskich z budżetem 60 mln zł.
Działamy kompleksowo
Przy wsparciu środków UE realizowane są również kompleksowe programy adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu. Obejmują one rozwój systemów małej retencji i przeciwdziałanie nadmiernej erozji wodnej na terenach nizinnych oraz terenach górskich, jak również zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów. Łącznie na realizację 3 takich projektów Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe uzyskało dofinansowanie ze środków unijnych POIiŚ w kwocie ok. 361 mln zł. Działania dotyczące zwiększenia możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałania powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych oraz górskich stanowią kontynuację zadań wdrażanych w POIiŚ 2007-2013, na których realizację przeznaczono łącznie ponad 240 mln zł.
Znaczące wsparcie UE zostało skierowane również do Państwowej Straży Pożarnej, zarówno w ramach bieżącej, jak i poprzedniej perspektywy finansowej. Na zakupy sprzętu i wyposażenia do prowadzenia długotrwałych akcji ratowniczych przeznaczono łącznie kwotę ponad 343 mln zł. Kupiony przez strażaków sprzęt poprawi jakość i skuteczność działań ratowniczych, które w wielu przypadkach wywołane są suszą.
Współpracujemy
W walce z suszą i jej następstwami nie jesteśmy sami. Intensywnie wspieramy inne instytucje, które tworzą dokumenty strategiczne niezbędne do skutecznej walki z suszą. Do końca roku ma zostać opracowany plan przeciwdziałania skutkom suszy na obszarach dorzeczy. Ma on umożliwić skuteczne zarządzanie zasobami wodnymi dla zwiększenia ich dostępności, zwiększanie retencjonowania (magazynowania) wód, edukację w zakresie suszy i koordynację działań powiązanych z suszą. Powstaną też mechanizmy realizacji i finansowania działań służących przeciwdziałaniu skutkom suszy. PGW Wody Polskie na opracowanie tego planu otrzymały wsparcie UE w kwocie 11 mln zł. Ponadto Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej przygotowuje się do opracowania Programu przeciwdziałania niedoborowi wody, którego celem jest określenie działań, których realizacja zwiększy retencję wody na obszarze kraju. Na opracowanie tego Programu zostanie przeznaczone ponad 4,3 mln zł ze środków UE.
W POIiŚ realizowane są również inne projekty o charakterze wspierającym. Dostarczają one wiedzy w zakresie zmian klimatu oraz oceny ich skutków, co stanowi niezbędny element do poprawy skuteczności oraz efektywności decyzji i działań adaptacyjnych w sektorach oraz obszarach wrażliwych na zmiany klimatu. Taki projekt realizuje np. Instytut Ochrony Środowiska. W Instytucie powstaje baza wiedzy o zmianach klimatu i adaptacji do ich skutków, na której realizację przeznaczono 17 mln zł ze środków unijnych POIiŚ.
Planujemy przyszłość
Należy również podkreślić, że obecnie trwają intensywne prace związane z programowaniem nowej perspektywy finansowej UE. Działania w zakresie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i odporności na klęski żywiołowe, w tym działania związane z przeciwdziałaniem skutkom suszy, będą stanowiły ważny zakres wsparcia Polityki Spójności po 2020 r.