Kilkunastu ministrów z państw regionu Trójmorza spotkało się w Warszawie, by dyskutować o przyszłości regionu, realizacji konkretnych projektów i możliwościach ich finansowania. Pierwszy szczyt na szczeblu szefów resortów odpowiedzialnych za rozwój, energię czy infrastrukturę oznacza, że Inicjatywa z etapu koncepcji przechodzi do fazy realizacji.

- Na Trójmorze składają się kraje, które łącznie notują wyższy wzrost gospodarczy niż rynki rozwinięte, ale też są znacznie bardziej stabilne pod względem instytucjonalnym niż typowe rynki wschodzące. Nadal potrzebujemy jednak inwestycji. Także sektora prywatnego. Kluczowe obszary to energia, transport i digitalizacja - mówił minister Jerzy Kwieciński, który przewodniczył czwartkowym obradom.

Inicjatywa Trójmorza powstała w 2015 roku  jako projekt, którego celem było wzmocnienie współpracy dwunastu  krajów w regionie Morza Adriatyckiego, Bałtyckiego oraz Czarnego. Drogą do zacieśnienia kooperacji ma być między innymi realizacja wspólnych inicjatyw w priorytetowych obszarach wymienionych przez ministra. Jak wynika z analizy zleconej przez BGK, nakłady tylko na projekty infrastrukturalne w regionie Trójmorza do 2030 r. powinny wynieść od 200 miliardów, jak mówią szacunki Komisji Europejskiej, do nawet biliona euro.

Premier Mateusz Morawiecki, widząc konieczność przejścia z fazy politycznych deklaracji do etapu wdrożenia projektów, podjął decyzję o powierzeniu ministrowi Kwiecińskiemu koordynatora działań rządu w tym zakresie. Decyzja ta pozwoli na właściwe zaprogramowanie zaangażowania środków publicznych, a także funduszy europejskich do realizacji wspólnych przedsięwzięć.

Niezbędne jest jednak również zaangażowanie kapitału prywatnego. Trójmorze potrzebuje nowych źródeł finansowania inwestycji infrastrukturalnych. W długim okresie powinno dążyć do struktury widocznej w krajach Europy Zachodniej – z ok. 30-40 procentowym udziałem sektora finansów publicznych i około 60-70 procentowym udziałem finansowania rynkowego. Stąd też idea powołania Funduszu Trójmorza, który ma być ekonomicznym wymiarem tej współpracy.

Podczas spotkania w Warszawie powołane zostały grupy robocze w trzech sektorach: energii, transportu i cyfryzacji. W trakcie prac grup roboczych dokonano przeglądu projektów zgłoszonych do Inicjatywy pod kątem ich zaawansowania, ale też pod kątem ewentualnego zapotrzebowania na finansowanie z Funduszu Trójmorza. W trakcie dyskusji prowadzonych w ramach sektorowych grup roboczych zwracano szczególną uwagę na projekty priorytetowe z punktu widzenia wyrównania poziomu rozwoju gospodarczego w regionie do standardów Europy Zachodniej. Są to:

Dla sektora nowych technologii – „Cyfrowa autostrada Trójmorza”  czyli projekt zakładający budowę transgranicznej infrastruktury cyfrowej pozwalającej na bezpieczne przesyłania danych z północy na południe regionu z wykorzystaniem światłowodów i technologii 5G. Przedsięwzięcie zakłada udział wszystkich krajów inicjatywy i zostało zgłoszony przez Polskę

W dziedzinie transportu – „Via Carpatia” , droga przebiegająca przez terytorium Litwy, Polski, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii i Grecji i łącząca docelowo litewską Kłajpedę z Greckim miastem Saloniki. Projekt, który ma szansę być w przyszłości jednym z głównych europejskich szlaków transportowych, zgłoszony wspólnie przez Węgry, Polskę, Rumunię.

W sektorze energetycznym – „korytarz gazowy Północ-Południe”, który łączy terminal LNG w Świnoujściu z terminalem Adria LNG w Chorwacji . Inwestycja niezwykle istotna, ponieważ priorytetem dla regionu Trójmorza jest dywersyfikacja źródeł dostaw gazu i integracja infrastruktury gazowej.

Ustalenia grup roboczych przechodzą obecnie do fazy realizacji i będą dyskutowane podczas kolejnych zaplanowanych już spotkań.

- Bardzo pozytywnie oceniam to, co do tej pory udało się zrobić w ramach Inicjatywy Trójmorza. Fakt, że zebraliśmy tak dużą, różnorodną grupę państw, które często mają sprzeczne interesy, jest ogromnym sukcesem – podsumował szczyt Jerzy Kwieciński.