Wyniosły one 25,6 mld zł i były o blisko 25 proc. wyższe niż w 2017 r. Przypomnę, że wtedy odnotowano ich wzrost względem roku poprzedniego o blisko 15 proc. Przełożyło się to na równoczesny wzrost tzw. wskaźnika intensywności prac B+R - innymi słowy - relacji nakładów krajowych brutto na działalność badawczą i rozwojową do Produktu Krajowego Brutto. W 2018 r. osiągnęła ona nienotowany wcześniej poziom 1,21 proc. i była zauważalnie wyższa niż w latach poprzednich (1,03 proc. w 2017 r., 0,96 proc. w 2016 r. oraz 1,00 proc. w 2015 r.), a ponad dwukrotnie wyższa niż w pierwszych latach członkostwa Polski w Unii Europejskiej kiedy oscylowała wokół 0,5-0,6 proc. PKB.

Z punktu widzenia potrzeby modernizacji struktury tych wydatków w naszym kraju, znamienny jest fakt, że w sektorze przedsiębiorstw odnotowano w 2018 r. wzrost nakładów na B+R o blisko 28 proc., tj. w tempie dostrzegalnie wyższym niż w przypadku nakładów B+R ogółem, wynoszącym około 25 proc. Co warto zauważyć, znaczący – o ponad 10 proc. – jest wzrost liczebności personelu zaangażowanego w prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych.

Odnotowany w 2018 r. wzrost odczytów opisujących główne parametry działalności badawczej i rozwojowej w naszym kraju daje wyraźne powody do optymizmu. Jest potwierdzeniem dążenia wielu krajowych przedsiębiorstw do oparcia swojej konkurencyjności na innych czynnikach niż niskie koszty pracy. Dążenia te, znakomicie wpisujące się w cele Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, stanowią silną przesłankę oczekiwanego przyszłego wzrostu innowacyjności polskiej gospodarki. Efektem tej działalności będzie również tworzenie atrakcyjnych miejsc pracy i prowadzenie konkurencji rynkowej w oparciu o jakościowe przewagi konkurencyjne, takie jak kompetencje pracowników, poziom zaawansowania towaru oraz jakość oferty produktowej i usługowej.

Wyzwaniem dla polityki gospodarczej, która musi służyć rozwojowi krajowych i działających w naszym kraju przedsiębiorstw, pozostaje przełożenie wysokiej dynamiki działalności badawczej i rozwojowej na wzrost nakładów na działalność innowacyjną. Najnowsze dane pokazują, że nie jest to jeszcze regułą. W przypadku przedsiębiorstw przemysłowych odnotowano spory spadek nakładów na działalność innowacyjną (16,5 proc.), a w przedsiębiorstwach usługowych miał on charakter symboliczny (0,4 proc.). Częścią uzasadnienia dla tego spadku może być wdrożenie przez GUS nowej metodologii wyliczania nakładów innowacyjnych. Z drugiej – wiemy, że część efektów prac B+R trafia np. do zagranicznych podmiotów gospodarczych, które prowadzą działalność B+R poprzez centra zlokalizowane w naszym kraju. Istnieje zatem żywotna potrzeba zwiększenia popytu krajowych przedsiębiorstw na efekty prac badawczo-rozwojowych realizowanych przez działające w Polsce placówki tego typu.