Nowy pakiet pomocy dla Ukrainy

Agresja Rosji na Ukrainę spowodowała poważne zniszczenia w ukraińskiej gospodarce. W samym pierwszym roku wojny gospodarka Ukrainy skurczyła się o 29.1%, a rok 2023 r. nie przyniósł znaczącej poprawy. Inflacja i bezrobocie znaczenie wzrosły po inwazji. Ze względu na wysokie wydatki na obronę, deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych osiągnął 16% PKB w 2022 r, a w 2023 roku wzrósł do 27%.

W obliczu wojny blisko granic UE, Rada Europejska zdecydowała się wesprzeć Ukrainę. Rozpoczęto negocjacje akcesyjne z Ukrainą i wdrożono program wsparcia zwany Ukraine Facility, który ma pomóc Ukrainie w utrzymaniu jej stabilności finansowej, odbudowie gospodarki i modernizacji kraju. Celem tego pakietu jest wsparcie Ukrainy we wdrażaniu kluczowych reform na drodze do przystąpienia do UE, a także w przejściu na zieloną, cyfrową i sprzyjającą włączeniu społecznemu gospodarkę, dostosowywaną stopniowo do unijnych przepisów i standardów.

Nasze zadania

Do zadań Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej należy koordynacja działań związanych z wdrażaniem nowego unijnego Instrumentu na rzecz Ukrainy (Ukraine Facility) m.in.:

• wypracowywanie stanowiska Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na poszczególnych etapach wdrażania Ukraine Facility,

• monitorowanie procesu jego implementacji,

• koordynowanie i śledzenie prac w ramach instytucji unijnych takich jak: Grupa Robocza Ad Hoc do spraw odbudowy i wsparcia Ukrainy w Radzie UE, Komitet do spraw Implementacji Instrumentu na rzecz Ukrainy przy KE oraz Rada Sterująca do spraw Ram Inwestycyjnych dla Ukrainy w ramach II filaru Instrumentu przy KE.

Wymiar finansowy

Spośród 50 mld EUR, które będą dostępne, 33 mld EUR to pożyczki, a 17 mld EUR to dotacje (w ramach nowego instrumentu tematycznego Rezerwa na rzecz Ukrainy). Przewidziano III filary wsparcia: 

I filar - wsparcie UE na rzecz planu Ukrainy przygotowanego przez ukraiński rząd razem z Komisją Europejską) poprzez dotacje i pożyczki na łączną kwotę 38,27 mld euro;

II filar - przyciąganie i mobilizowanie inwestycji publicznych i prywatnych w odbudowę i rekonstrukcję Ukrainy (w formie gwarancji budżetowych, instrumentów finansowych lub działań łączonych). Łączna kwota na inwestycje wyniesie 6,97 mld euro. 

III filar - pomoc techniczna dla ukraińskiego rządu (w sprawie przepisów UE i reform strukturalnych) i wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego w wysokości 4,76 mld euro. 

Plan Ukrainy

Aby Ukraina wzięła odpowiedzialność za odbudowę i rekonstrukcję, rząd tego kraju musi opracować plan reform i inwestycji. Plan Ukrainy obejmuje 15 rozdziałów sektorowych i 3 rozdziały horyzontalne dotyczące procesów rekonstrukcji i modernizacji na wszystkich szczeblach administracji rządowej, zarządzania finansami i aktywami publicznymi, kapitału ludzkiego, otoczenia biznesowego, decentralizacji i polityki regionalnej, energii, zarządzania surowcami krytycznymi itd. W Planie Ukrainy znajduje się 69 reform i 10 inwestycji, które mają zostać zrealizowane z myślą o osiągnięciu ogólnych i szczegółowych celów Instrumentu.

Środki udostępnione na potrzeby Planu zostaną przekazane w formie płatności zaliczkowych i 15 kwartalnych transz, które będą rozłożone w latach 2024 – 2027, po spełnieniu przez Ukrainę określonych etapów realizacji Planu Ukrainy.

Polski biznes posiada szeroką wiedzę i know-how odnośnie funkcjonowania na rynku ukraińskim, a także korzystania ze środków unijnych, co czyni go idealnym partnerem dla ukraińskich firm planujących skorzystanie z instrumentów finansowych przewidzianych w ramach II filaru Instrumentu na rzecz Ukrainy. Jest także wartościowym partnerem  dla władz regionalnych i miejskich planujących inwestycje ze środków Ukraine Facility.