Już na etapie projektowania prac nad Koncepcją Rozwoju Kraju 2050 przyjęliśmy, że istotne nie jest wyłącznie stworzenie Koncepcji, ale również kształt całego procesu, który oparty został w dużej mierze o partycypację społeczną.

W procesie tworzenia KRK 2050 stosujemy nowoczesne narzędzia i techniki planowania partycypacyjnego. Są one kluczowe dla poznania potrzeb i oczekiwań, a także pomysłów na rozwiązanie problemów i wykorzystanie szans rozwojowych. Jeśli taki model pracy sprawdzi się w naszych pracach będzie wykorzystamy go w innych procesach w ramach systemu zarządzania polityką rozwoju.

Partycypację społeczną wykorzystujemy na wszystkich etapach prac nad KRK. Włączamy w konkretne działania i dyskusje liczną i zróżnicowaną grupę interesariuszy  już od początku procesu. Chcemy w ten sposób, by uczestnicy stali się bardziej współautorami ostatecznego dokumentu niż recenzentami gotowego materiału, przygotowanego przez wąskie grono specjalistów. Takie podejście pomaga w stworzeniu bardziej wartościowego i przydatnego dokumentu – odpowiadającego orealnym potrzebom mieszkańców naszego kraju. Zwiększamy w ten sposób również poziom legitymizacji – tak, aby przez spektrum odbiorców mogło się z finalnym dokumentem utożsamić a nie traktować go jako materiał zewnętrzny, wobec którego czują się zdystansowani.  

W związku z tym w prace nad Koncepcją Rozwoju Kraju staramy się angażować jak największą liczbę przedstawicieli różnorodnych grup interesów.. W proces zaangażowaliśmy do tej pory m.in.: administrację rządową i samorządową, przedstawicieli nauki i think tanki, organizacje pozarządowe, biznes korporacyjnym, MŚP, organizacje branżowe czy osoby młode (stanowiące kluczową grupę odbiorców dokumentu w jego prawie 30-letnim horyzoncie czasowym).

Poszczególne etapy prac nad tworzeniem Koncepcji Rozwoju Kraju dotyczą innych zagadnień i posiadają zróżnicowaną specyfikę.   Podczas kolejnych etapów prac stosujemy odpowiednio dostosowane metody partycypacyjne.

Od początku procesu w roku 2021 wykorzystaliśmy następujące metody partycypacyjne:

Zgodnie z przyjętym założeniem, że KRK2050 ma być odzwierciedleniem aktualnej wiedzy eksperckiej i oczekiwań mieszkańców Polski co do przyszłości kraju zorganizowaliśmy cykl pięciu wydarzeń łączących w sobie dwie metody partycypacyjne: debatę ekspercką i wysłuchanie publiczne. Wydarzenia – zgodnie z przyjętym na potrzeby prac nad dokumentem podziałem na pięć obszarów tematycznych – odbywały się w tygodniowych odstępach od 17 września do 20 października 2021 r. Każde spotkanie rozpoczynało się debatą ekspercką, w której brali udział specjalizujący się w danych tematach eksperci ze świata nauki, biznesu, administracji i organizacji pozarządowych. Debaty miały formę moderowanej dyskusji na temat trendów rozwojowych do 2050 roku. Podczas pierwszej rundy dyskusji uczestnicy odnosili się do zagadnień przedstawianych przez moderatora, a w drugiej części obywała się dyskusja. Wszystkie debaty były transmitowane na żywo w kilku kanałach internetowych. Zapis każdej z debat jest dostępny tu: - LINK. Debaty, ze względu na panujące wówczas obostrzenia pandemiczne, odbywały się w formie hybrydowej – część ekspertów uczestniczyła w nich stacjonarnie w siedzibie MFiPR, a część łączyła się zdalnie. Drugą częścią każdego z pięciu spotkań były wysłuchania publiczne. W ich trakcie uczestnicy, zarejestrowani wcześniej za pomocą ogólnodostępnego formularza internetowego, mogli przedstawić swoje zdanie bądź spostrzeżenia na temat trendów rozwojowych do 2050 roku w temacie prowadzonego spotkania. Wysłuchania miały formę połączeń zdalnych z uczestnikami. Całość była transmitowana na żywo – podobnie jak debaty.

Metoda służy podejmowaniu decyzji przy wykorzystaniu wiedzy, doświadczenia oraz opinii ekspertów. W toku prac nad KRK została wykorzystana do oceny prawdopodobieństwa wystąpienia i siły wpływu światowych trendów na Polskę w perspektywie najbliższych 30 lat (do roku 2050). W ankiecie udział wzięła grupa ponad stu polskich naukowców reprezentujących wiele dyscyplin naukowych i posiadających w nich znaczące osiągnięcia. Na podstawie ich anonimowych opinii stworzona została syntetyczna ocena, która miała zasadniczy wpływ na wybór listy najważniejszych trendów rozwojowych dla Polski.

W kwietniu i maju 2022 roku rozpoczęły się wydarzenia partycypacyjne w kolejnym etapie prac nad KRK – identyfikacją wyzwań rozwojowych Polski do roku 2050. Pierwszymi z nich były dwa wydarzenia mające formę badań fokusowych. Była to moderowana dyskusja w grupach ekspertów z różnych dziedzin. Dyskusje na temat potencjalnych wyzwań rozwojowych dla Polski odbywały się w oparciu o wcześniejsze materiały o trendach. Dzięki uczestnictwu specjalistów z wielu dziedzin udało się zweryfikować opracowywane przez konsorcjum KRK materiały o trendach i wypracować punkt wyjścia dla dalszych prac nad wyzwaniami.

Warsztaty stanowią jak dotąd najczęściej stosowaną formę pracy partycypacyjnej przy tworzeniu Koncepcji Rozwoju Kraju 2050. Tę metodę stosujemy niemal na wszystkich etapach realizacji projektu, ponieważ jest uniwersalna, i elastyczna. Daje możliwość dużego dostosowania do różnorodnych grup i sposobów pracy. Nasze dotychczasowe warsztaty miały różną formę m.in.: world cafe, burzy mózgów czy warsztatów z wykorzystaniem narzędzi foresightowych. Spotkania angażowały przedstawicieli różnorodnych grup samorządowców, administracji publicznej, nauki, organizacji pozarządowych, biznesu. Ważny był także głos młodego pokolenia. Do tej pory zorganizowaliśmy osiem różnych spotkań warsztatowych, w których udział wzięło ponad 250 osób.

Badanie „Społeczno-ekonomiczne wyzwania rozwojowe polskich miast i wsi – analiza perspektywy i zaangażowania mieszkańców” zostało przeprowadzone od maja do września 2022 r., zgodnie z metodyką nauki obywatelskiej czyli citizen science. Metoda ta pozwala na wykorzystanie w badaniach unikalnych doświadczeń oraz wiedzy posiadanej przez obywateli i zaangażowanie „zwykłych ludzi” w proces badawczy. Badanie polegało na przeprowadzeniu kampanii angażującej mieszkańców różnych regionów Polski, którzy wspólnie z badaczami poszukiwali odpowiedzi na pytanie, jak powinna wyglądać Polska w przyszłości, jakie są nasze potrzeby, co chcielibyśmy zmienić, a także dowiedzieć się, co już zmienia się w dobrą stronę.

KRK 2050 ma być nie tylko dokumentem, ale przede wszystkim procesem, w wyniku którego będziemy jako kraj przygotowani na różny przebieg procesów rozwojowych.

KRK 2050 ma odzwierciedlać aktualną wiedzę ekspercką i oczekiwania mieszkańców Polski, zwłaszcza osób młodych. Dlatego w prace angażujemy jak najwięcej osób. Każda opinia jest dla nas ważna.

Jeżeli chcą Państwo podzielić się z nami swoimi przemyśleniami na temat rozwoju kraju do roku 2050, bądź zwrócić naszą uwagę na jakiś aspekt, zachęcamy do skontaktowania się z nami:

krk@mfipr.gov.pl