Uczestnicy Rady przyjęli także konkluzje w sprawie roli polityki spójności w realizowaniu wyzwań demograficznych w Unii.

Rada omówiła także przyjętą przez Polskę i kraje bałtyckie  – Litwę, Łotwę  i Estonię deklarację, w której zaapelowano o szczególne wsparcie dla regionów frontowych Unii Europejskiej w przyszłej perspektywie finansowej UE.

Polska opowiada się za uznaniem czołowej roli regionów w zwiększaniu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii Europejskiej. Popiera stanowisko, aby było to odzwierciedlone w kolejnej perspektywie finansowej UE.

Poprawa efektywności funduszy unijnych powinna zostać osiągnięta poprzez zachowanie i wzmocnienie w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej podstawowych zasad polityki spójności, tj. zarządzania dzielonego, podejścia terytorialnego, wielopoziomowego zarządzania i partnerstwa oraz zasady pomocniczości

– mówiła podczas debaty minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Minister podkreśliła rolę regionów w realizacji polityki spójności. 

Polska, jako największy beneficjent polityki spójności z każdą kolejną perspektywą zwiększa zaangażowanie i odpowiedzialność regionów i władz lokalnych w realizację polityki spójności. To dowód na to, że ten system się sprawdza i powinien być kontynuowany w przyszłości

– powiedziała minister.

Rola polityki spójności w rozwiązywaniu wyzwań demograficznych

Rada ds. Ogólnych przyjęła konkluzje, w których stwierdzono, że wyzwania demograficzne są kluczowe w kształtowaniu przyszłości regionów i obywateli UE, znacząco wpływają na spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, a także odporność i konkurencyjność UE. Nie rozwiązywanie problemów demograficznych może prowadzić do pogłębienia dysproporcji regionalnych.

W dokumencie zapisano m.in., że polityka spójności była jednym z najważniejszych instrumentów UE, który przyczynił się do sprostania wyzwaniom demograficznym poprzez wsparcie oferowane z Europejskiego Funduszy Społecznego Plus (EFS+) oraz Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR). 

W konkluzjach wskazano też, aby przyszła polityka spójności nadal odgrywała kluczową rolę w adresowaniu wyzwań demograficznych.

Polska, Litwa, Estonia i Łotwa za budową silnych regionów graniczących z Rosją i Białorusią 

Podczas spotkania delegacja litewska przedstawiła informację nt. przyjętej wspólnie z Polską, Łotwą i Estonią deklaracji w sprawie budowania silnych i odpornych regionów, które graniczą z państwami agresorami - Rosją i Białorusią. W dokumencie wskazano, że Polska i kraje nadbałtyckie są najbardziej dotknięte negatywnymi konsekwencjami rosyjskiej agresji na Ukrainę, a są w rzeczywistości na pierwszej linii obrony UE przed zagrożeniami zewnętrznymi. Stad apel w deklaracji, aby regiony frontowe  otrzymały szczególne wsparcie w przyszłej perspektywie finansowej UE.

Silne regiony w przyszłej polityce spójności

Spotkanie w Brukseli było także okazją do przedstawienia przez delegację niemiecką informacji w sprawie przyjęcia stanowiska dotyczącego terytorialnego projektowania i wdrażania programów funduszy strukturalnych. Jest on odpowiedzią na pojawiające się w przestrzeni medialnej doniesienia dotyczące intencji Komisji Europejskiej w sprawie zmniejszenia pozycji regionów w przyszłej polityce spójności. 

W stanowisku podkreślono, że polityka spójności jest i powinna również w przyszłości pozostać polityką rozwoju terytorialnego. Powinna opierać się na podejściu ukierunkowanym terytorialnie, zarządzaniu dzielonym i zasadzie partnerstwa. Za kluczowe uznano umiejscowienie regionów w centrum procesu projektowania i wdrażania programów. Na ten moment inicjatywę Niemiec poparły Polska, Rumunia, Słowenia i Irlandia. 

Spotkanie z DG Regio i DG Recover

Podczas wizyty w Brukseli minister Katarzyna Pełczyńska-Nąłęcz odbyła spotkania z Dyrektor Generalną DG Recover w KE Celine Gauer i Dyrektor Generalną DG Regio w KE Themis Christophidou. 

Rozmowa z Celine Gauer poświęcona była realizacji KPO, w tym wysłaniu przez Polskę kolejnych wniosków o płatność. Minister przyznała w rozmowie z dziennikarzami, że planowane są w przyszłym roku dwie rewizje KPO. 

Podczas spotkania z Themis Christophidu, minister funduszy i polityki regionalnej poruszyła kwestie m.in. zmian w programach z Funduszy Europejskich, tak aby móc przekierować środki z polityki spójności na pomoc powodzianom. Dotyczy to również potrzeby uwzględnienia zmian rozporządzeń przy przeglądzie śródokresowym programów.

Minister spotkała się także z minister ds. partnerstwa terytorialnego i decentralizacji Francji Catherine Vautrin. Rozmowa skoncentrowała się na rozpoczynającej się od 1 stycznia 2025 r. prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej i przyszłej polityce spójności UE, w tym wzmocnienia jej kluczowych atutów jak wspólne zarządzanie funduszami spójności zgodnie z zasadą pomocniczości.