Nadzwyczajna sytuacja pandemii wywarła wpływ także na toczące się negocjacje unijnego budżetu. 27 maja 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła plan odbudowy gospodarczej UE - Recovery Plan wraz z nowym narzędziem Next Generation EU oraz propozycję odnowionych wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027. Komisja Europejska zaproponowała nowy budżet Unii Europejskiej w wysokości 1,1 biliona euro. Dodatkowo państwa członkowskie będą miały do dyspozycji 750 mld euro w grantach i pożyczkach z funduszu odbudowy. Polska byłaby w ujęciu brutto – czwartym, a w ujęciu netto trzecim największym beneficjentem tego mechanizmu.

Pakiet składający się z odświeżonej propozycji wieloletnich ram finansowych oraz Europejskiego Instrumentu Odbudowy stanowi dobrą podstawę do dalszych negocjacji. Polska jest zwolennikiem ambitnego budżetu Unii Europejskiej. Oczekujemy nie tylko dużej puli na inwestycje w Polsce, ale także zwiększenia elastyczności w wykorzystaniu środków. Polska podkreśla znaczenie polityki spójności jako głównego narzędzia inwestycyjnego – mówiła minister Jarosińska-Jedynak.

Nowa perspektywa finansowa

Szefowa MFiPR mówiła, że w wielu aspektach wdrażanie funduszy w ramach polityki spójności będzie podobne jak w latach 2014-2020, ponieważ pozostaną programy zarządzane z poziomu krajowego i regionalnego.

Ministerstwo planuje też dodać program ponadregionalny, który byłby dedykowany obszarom z deficytem i o słabszych wskaźnikach gospodarczych. Jego głównym celem byłoby likwidowanie barier rozwojowych i poprawa atrakcyjności inwestycyjnej.

Minister Jarosińska-Jedynak przypomniała, że Komisja Europejska na kolejną perspektywę proponuje dodatkowe wsparcie w ramach Programu Sprawiedliwej Transformacji, jak również Fundusz Odbudowy po pandemii Covid-19.

Polska ma też szansę na pozyskanie dodatkowych 64 mld euro z Funduszu Odbudowy. Jednym z warunków otrzymania tych środków jest przygotowanie Krajowego Planu Odbudowy. Taki plan przygotowuje specjalna grupa zdaniowa. Jeśli chodzi o pieniądze na sprawiedliwą transformację, na przygotowanie planów transformacji dla trzech województw - śląskiego, dolnośląskiego i wielkopolskiego - otrzymaliśmy dodatkowe środki z Programu Wsparcia Reform Strukturalnych – mówiła Jarosińska-Jedynak.

Minister Jarosińska-Jedynak mówiła też o przygotowaniach w zakresie polityki spójności, które prowadzi Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Zakładamy, że projekt Umowy Partnerstwa przedstawimy do akceptacji Rady Ministrów w tym roku. Potem czekają nas negocjacje umowy z Komisją Europejską – poinformowała minister Jarosińska-Jedynak.

Umowa Partnerstwa to najważniejszy dokument, w którym państwo członkowskie i Komisja Europejska umawiają się na to, jak będą inwestowane fundusze unijne.

Szefowa MFiPR poinformowała także, że w 2021 roku będą prowadzone także negocjacje poszczególnych programów operacyjnych.

Chcemy żeby wdrażanie funduszy unijnych z polityki spójności na lata 2021-2027 rozpoczęło się jeszcze w 2021 roku – podkreśliła minister Jarosińska-Jedynak.

Funduszowy Pakiet Antywirusowy

Marszałkowie podsumowywali też działania antykryzysowe podejmowane ze środków polityki spójności w walce ze skutkami pandemii COVID-19.

Fundusze europejskie – aktualnie 14 mld zł - zarówno z poziomu krajowego jak i regionalnego w ramach Funduszowego Pakietu Antywirusowego, działają już w gospodarce, uzupełniając i wzmacniając rządową Tarczę Antykryzysową.

Wśród przykładów działań z funduszy europejskich minister Jarosińska-Jedynak wymieniła wsparcie sektora zdrowia – zakupy odzieży ochronnej, maseczek, kombinezonów, sprzętu niezbędnego w szpitalach zakaźnych, ambulansów, czy środków dezynfekujących. W programie Infrastruktura i Środowisko przekazaliśmy na te cele 750 mln złotych. Przedsiębiorcom oferujemy pomoc na zabezpieczenie doraźnych potrzeb, dostarczamy kapitału obrotowego, pomagamy utrzymać miejsca pracy. Wspólnie z marszałkami na dofinansowanie do pensji pracowników przeznaczyliśmy 2,4 mld złotych. Przygotowaliśmy wsparcie dla firm, które zmagają się z problemem utraty płynności finansowej. Mamy dla nich bezzwrotne dotacje na wydatki związane z ich bieżącą działalnością. Fundusze na ten cel pochodzą z programów krajowych i regionalnych o łącznej kwocie co najmniej 3 miliardów złotych. Dużym powodzeniem cieszy się także instrument finansowy – fundusz pożyczkowy, dlatego jego alokację zwiększamy do ponad 1 mld zł. W ramach programu Polska Cyfrowa przeznaczamy 400 mln zł na pożyczki szerokopasmowe udzielane na preferencyjnych warunkach dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Ponadto dużym zainteresowaniem cieszą się wśród samorządów projekty Zdalnej Szkoły i Zdalnej Szkoły+, na doposażenie w sprzęt komputerowy szkół i gmin.

W spotkaniu konwentu marszałków brali udział także przedstawiciele Komisji Europejskiej: Marc Lemaitre - Dyrektor Generalny ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej (DG REGIO) oraz Andriana Sukova - Zastępca Dyrektora Generalnego Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego w Komisji Europejskiej.