Rewitalizacja przestrzeni miejskich – trzeci dzień Europejskiego Kongresu Gospodarczego
26.04.2023
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej rewitalizacja nabrała nowego znaczenia. Obecnie działania w tym kierunku realizuje ponad połowa gmin w naszym kraju. O polskich doświadczeniach z realizacji projektów rewitalizacyjnych rozmawiali uczestnicy debaty podczas ostatniego dnia Europejskiego Kongresu Gospodarczego. W dyskusji wzięła udział wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Rewitalizacja w Polsce zmierza w dobrym kierunku. Działania rewitalizacyjne prowadzi obecnie ponad 60 proc. polskich gmin, pomimo że rewitalizacja jest zadaniem fakultatywnym, a nie obowiązkowym
– powiedziała wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Jak podkreśliła sekretarz stanu, przez ostatnią dekadę znacząco wzrosła świadomość samorządów - zarówno na szczeblu lokalnym, jak i regionalnym - na temat tego czym jest rewitalizacja oraz w jaki sposób powinna być prowadzona.
Małgorzata Jarosińska-Jedynak dodała, że procesy rewitalizacyjne stopniowo przestały kojarzyć się jedynie z projektami infrastrukturalnymi. Działania ukierunkowały się na projekty kompleksowe, gdzie przestrzeń i infrastruktura są jedynie działaniami dopełniającymi pożądaną zmianę społeczną.
Ramy systemu rewitalizacji określa realizowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej projekt strategiczny „Pakiet działań na rzecz wsparcia samorządów w programowaniu i realizacji rewitalizacji”.
Aktywnie wspomagamy samorządy w działaniach rewitalizacyjnych. JST uczestniczą w konkursach i programach, których celem jest nie tylko zdobywanie środków na prorozwojowe inwestycje, ale przede wszystkim nabywanie kompetencji do zarządzania procesami rewitalizacyjnymi w gminach
– powiedziała wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Dobre praktyki wypracowane w konkursach zasilają Krajowe Centrum Wiedzy o Rewitalizacji - rządowy serwis informacyjno-edukacyjny. Portal powstał po to, by dzielić się wiedzą, doświadczeniem i wspierać interesariuszy w działaniach związanych z przygotowaniem, wdrażaniem i monitorowaniem rewitalizacji.
Działania rewitalizacyjne mogły być sfinansowane z regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020. Do końca 2022 r. zakontraktowano 6,2 mld zł dla 1417 projektów rewitalizacyjnych o wartości 11,5 mld zł. Jednocześnie w projektach tych zapewniono wsparcie ze środków budżetu państwa w wysokości 547,1 mln zł. Równolegle inwestycje rewitalizacyjne mogły być finansowanie również w formie instrumentu zwrotnego w wybranych województwach, tj. preferencyjnych pożyczek, które uzupełniły ofertę wsparcia dotacyjnego.
Odnosząc sie do przyszłości rewitalizacji w Polsce, wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak podkreśliła, że Umowa Partnerstwa 2021-2027 przewiduje dalsze wspieranie działań rewitalizacyjnych. Będą one realizowane poprzez „inny instrument terytorialny” (IIT). Oznacza to, że gminny program rewitalizacji pełnić będzie obligatoryjnie funkcję strategii terytorialnej, zwanej strategią IIT.
Ze wstępnych szacunków MFiPR wynika, że łącznie na wsparcie IIT, w tym na rewitalizację, regiony planują przeznaczyć ponad 2 mld euro w programach regionalnych, z czego szacowana kwota na rewitalizację wynosi około 942 mln euro.