Efekty realizacji KPO

Pomimo 2-letniego opóźnienia w uruchomieniu środków z KPO inwestycje z programu znacząco przyspieszyły w 2024 r. Uruchomiliśmy nabory na ponad 93,4 proc. środków KPO - 93,9 proc. w części grantowej i 93 proc. w pożyczkowej. Dotyczą one dofinansowania 50 inwestycji - 39 w części grantowej i 11 w pożyczkowej.

Do 13 grudnia br. zawarto ponad 630 tys. umów na ponad 41,8 mld zł, co stanowi 15,9 proc. środków z KPO. W części dotacyjnej umowy opiewają ponad 40,3 mld zł, czyli 36 proc. środków. W części pożyczkowej wartość umów wyniosła ponad 1,4 mld zł, co stanowi 1 proc. środków.

Ze środków z KPO współfinansowano w 2024 r. ocieplanie mieszkań. Przeprowadzono termomodernizację ponad 124 tys. mieszkań w budynkach wielorodzinnych (wskaźnik docelowy to ponad 788 tys.) i ponad 242 tys. domów jednorodzinnych (wskaźnik docelowy to 379 tys.).

Pieniądze z KPO wsparły  poprawę bezpieczeństwa na drogach. Zakończono budowę 11,69  kilometrów obwodnic (wskaźnik docelowy 90) i zlikwidowano 125 niebezpiecznych miejsc (docelowy będzie ich 305).

Środki z KPO przeznaczyliśmy na bezpieczne i ekologiczne rolnictwo. Dzięki temu zmodernizowano infrastrukturę w 106 przedsiębiorstwach z sektora rolno-spożywczego (wskaźnik docelowy – 830), ponad 33 tys. rolników i rybaków unowocześniło swoje gospodarstwa (wskaźnik docelowy – ponad 42,6 tys.).

Utworzono ponad 4,1 tys. nowych miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych (docelowo z KPO będzie to ponad 47 tys.). Wydano blisko 255 tys. bonów na zakup laptopów dla nauczycieli (wskaźnik docelowy ponad 465 tys.).

Powstało 10 Branżowych Centrów Umiejętności, które rozwijają umiejętności potrzebne na nowoczesnym rynku pracy (docelowo będzie ich 120). Ponad 1,5 tys. osób uzyskało certyfikaty i zaświadczenia potwierdzające uzyskane kwalifikacje i umiejętności.

Inwestycje z największym dofinansowaniem z KPO

Od początku 2024 r. największe wypłaty otrzymały następujące inwestycje:

• Czyste Powietrze otrzymało blisko 3,75 mld zł;
• inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu wypłaty na ok. 922  mln zł;
• zapewnienie dostępu do bardzo szybkiego internetu na obszarach białych plam wypłaty w kwocie ponad 485 mln zł;
• pasażerski tabor kolejowy wypłaty na blisko 360 mln zł.

Wnioski o płatność z KPO

Z trzech pierwszych wniosków o płatność z KPO Polska uzyska łącznie 67 mld zł. Pierwszy wniosek złożony 15 grudnia ubr. do Komisji Europejskiej opiewał na 27 mld zł – te środki wpłynęły do Polski w połowie kwietnia br. Dwa kolejne wnioski o płatność z KPO Polska złożyła 13 września br. na 40 mld zł. Środki te otrzymamy w najbliższych dniach.

Pieniądze z 2. i 3. wniosku o płatność z KPO zostaną przeznaczone m.in. na zakup sprzętu i remonty szpitali onkologicznych, modernizację sieci energetycznych i budowę polskich elektrowni wiatrowych na Bałtyku, linie kolejowe, edukację cyfrową.

Do końca br. Polska chce złożyć jeszcze dwa wnioski, czwarty i piąty, o płatność z KPO. Z kolei w 2025 r. planujemy – podobnie jak w tym roku – dwukrotnie wysłać wnioski o płatność z KPO.

Rewizja KPO w 2024 r.

W styczniu i lutym 2024 r. MFiPR i resorty odpowiedzialne za realizację KPO oceniły stan jego wdrażania. Projekt zmian został poddany konsultacjom społecznym. 30 kwietnia br. Rada Ministrów przyjęła, przedłożoną przez Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, uchwałę w sprawie zmiany Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Następnie rewizja została przesłana do Komisji Europejskiej. 1 lipca br. Komisja zatwierdziła rewizję. 

Najważniejsze, wynegocjowane z Komisją Europejską zmiany, to m.in. usunięcie podatku od samochodów spalinowych i wprowadzenie w jego miejsce systemu dopłat do samochodów elektrycznych; zwiększenie środków na poprawę łańcuchów żywności i konkurencyjność polskiego rolnictwa w UE oraz podwojenie finansowania szpitali powiatowych i przeniesienie tego finansowania z pożyczek do grantów.

Po rewizji KPO składa się z 57 inwestycji i 54 reform.

Dwie kolejne rewizje KPO w 2025 r.

Polska planuje w 2025 r. przeprowadzić dwie kolejne rewizje KPO. Będą mieć charakter techniczny. Pierwsza zaplanowana jest na połowę stycznia. Druga rewizja rozpocznie się po otrzymaniu przez Polskę płatności z czwartego i piątego wniosku.

Celem obu rewizji jest dostosowanie KPO do realnych potrzeb rozwojowych kraju.

KPO dla Polski

Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) to program, który ma wzmocnić polską gospodarkę i sprawić, że będzie łatwiej znosić wszelkie kryzysy.

Pieniądze KPO pochodzą z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), który jest częścią Planu Odbudowy dla Europy. Aby je otrzymać, Polska podpisała dwie umowy z Komisją Europejską: na część grantową oraz pożyczkową.

Polska otrzyma z KPO 59,8 mld euro (257,1 mld zł), w tym 25,27 mld euro (108,6 mld zł) w postaci dotacji i 34,54 mld euro (148,5 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek. Zgodnie z celami UE znaczna część budżetu KPO jest przeznaczona na cele klimatyczne (44,96 proc.) oraz transformację cyfrową (21,28 proc.).