Akceptacja przez ECOFIN decyzji wykonawczej Rady UE jest formalnym końcem procesu rewizji polskiego KPO. To oznacza, że nasz kraj będzie mógł w najbliższym czasie złożyć kolejny wniosek o płatność z KPO. Na przełomie sierpnia i września Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej planuje wysłać drugi i trzeci wniosek o płatność z KPO, a ich refundacja spodziewana jest pod koniec 2024 r. Kolejne dwa wnioski planujemy złożyć pod koniec br.

Celem rewizji Krajowego Planu Odbudowy było umożliwienie realizacji reform i inwestycji, które są w nim zapisane.

Proces rewizji przebiegał rekordowo krótko – udało nam się przeprowadzić ten proces w 3,5 miesiąca. Podstawą zmian był przegląd stanu realizacji reform i inwestycji zawartych w KPO, przeprowadzony przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, wraz z innymi resortami, w styczniu 2024 r.

W połowie marca br. odbyły się miesięczne konsultacji publiczne zmian zgłoszonych do rewizji KPO. 30 kwietnia br. Rada Ministrów przyjęła, przedłożoną przez Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, uchwałę w sprawie zmiany KPO. Następnie rewizja została przesłana do Komisji Europejskiej.

Na podstawie obustronnych uzgodnień, 1 lipca br. KE zatwierdziła wniosek Polski w sprawie rewizji KPO i przedstawiła projekt zmienionej decyzji wykonawczej Rady UE zatwierdzającej zmiany w KPO. Zdecydowana większość zmian (ok. 95 proc.), które zostały zgłoszone przez stronę polską w ramach formalnego wniosku, została zaakceptowana przez KE.

Rewizja KPO – kluczowe zmiany

Rewizja KPO objęła 7 komponentów. Dotyczyła 18 reform (12 z części grantowej i 6 z części pożyczkowej) oraz 39 inwestycji (26 z części grantowej i 13 z części pożyczkowej KPO).

Najważniejsze zmiany dotyczą:

• Opieki zdrowotnej – w zakresie modernizacji infrastruktury podmiotów medycznych; zmiany mają na celu umożliwienie etapowego rozpoczynania konkursów na wsparcie dla różnych obszarów (onkologii, kardiologii oraz ogólnego wsparcia dla szpitali).
• Sektora rolnego – zwiększenie wsparcia dla rolników i rybaków realizujących projekty dotyczące modernizacji infrastruktury i wyposażenia i wspierania technologii w zakresie rolnictwa 4.0; zwiększenie liczby  wybudowanych lub zmodernizowanych centrów przechowalniczo-dystrybucyjnych oraz zmodernizowanych rynków hurtowych oraz dodanie nowego wskaźnika dotyczącego edukacji w zakresie rolnictwa 4.0.
• Wsparcia jednostek samorządu terytorialnego poprzez przeniesienie, z obszaru pożyczkowego do grantowego, finansowania w zakresie ośrodków świadczących opiekę długoterminową i geriatryczną w szpitalach powiatowych.
• Zamiany podatku od pojazdów spalinowych na system dopłat do zakupu, wynajmu i leasingu samochodów elektrycznych przez osoby fizyczne.

Fundusz Elektromobilności z budżetem w wysokości ok. 1,1 mld euro (ok. 4,7 mld zł) będzie realizowany w ramach części pożyczkowej KPO poprzez wejścia kapitałowe.

Uwolnione środki z części grantowej zostaną przeznaczone na:

• 600 mln euro (ok. 2,6 mld zł) – bezpieczeństwo żywnościowe i rolnictwo 4.0 – w tym m.in. na dodatkowe 86 centrów dystrybucyjno-magazynowych i rynków hurtowych, dodatkowo wsparte 30 MŚP z sektora rolno-spożywczego, ponad 30 tys. rolników i rybaków modernizujących infrastrukturę i wyposażenie i wspierania technologii w zakresie rolnictwa 4.0, 50 projektów w obszarze edukacji o rolnictwie 4.0;
• 140 mln euro (ok. 602 mln zł) – termomodernizację budynków wielorodzinnych;
• 373,75 mln euro (ok. 1,6 mld zł) – dopłaty do zakupu/leasingu/wynajmu aut elektrycznych;
• 150 mln euro (ok. 645 mln zł) – modernizację infrastruktury szpitali powiatowych;
• 40 mln euro (ok. 172 mln zł) – zakup nowych komputerów przenośnych dla nauczycieli klas I-III;
• 127 mln euro (ok. 547 mln zł) – nowe systemy informatyczne: rozbudowa publicznego systemu informatycznego EZD oraz dodanie e-usług w ramach Urzędu Skarbowego 2.0 i wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur.

KPO po rewizji

Po rewizji Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności składa się z 57 inwestycji i 54 reform. Polska otrzyma z KPO 59,8 mld euro (257,1 mld zł), w tym 25,27 mld euro (108,6 mld zł) w postaci dotacji i 34,54 mld euro (148,5 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek. Zgodnie z celami UE znaczna część budżetu KPO jest przeznaczona na cele klimatyczne (44,96 proc.) oraz transformację cyfrową (21,28 proc.).