Adaptacja do zmian klimatu oraz poprawa jakości środowiska przyrodniczego w miastach jest jednym z najistotniejszych wyzwań polskiej Krajowej Polityki Miejskiej 2030. Jest to najważniejszy dokument administracji rządowej skierowany do miast i ich obszarów funkcjonalnych

– powiedział wiceminister Konrad Wojnarowski.

Krajowa Polityka Miejska jest adresowana do wszystkich polskich miast. Jej głównym celem jest poprawa jakości życia mieszkańców. W dokumencie znajduje się szeroka paleta rozwiązań, narzędzi i instrumentów, które w sposób elastyczny mogą być wykorzystane przez miasta różnej wielkości i położenia.

KPM 2030 przewiduje m.in. działania w zakresie zarządzania błękitno‑zieloną infrastrukturą, standardów ochrony i kształtowania zieleni w procesach inwestycyjnych czy różnych mechanizmów na rzecz zwiększania naturalnej retencji, a także przeciwdziałanie powodziom miejskim oraz suszom. Planowane są również działania na rzecz ochrony powietrza, a także niwelowanie głównych źródeł niskiej emisji w transporcie oraz zmniejszenie energochłonności budynków.

Fundusze Europejskie na zielone przedsięwzięcia 

Kluczowym wsparciem finansowym do realizacji zielonych inwestycji w miastach są Fundusze Europejskie. Z budżetu UE na lata 2021-2027 w ramach programów regionalnych przeznaczymy prawie 36,5 mld zł (ok. 8,4 mld euro) na inwestycje środowiskowe i obniżające emisyjność gospodarki

– zaznaczył wiceszef MFiPR.

Konrad Wojnarowski dodał, że ważnym źródłem wsparcia są również programy krajowe, zwłaszcza Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko oraz Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej.

Duże znaczenie w działaniach, w tym obszarze, ma również Instrument Zielonej Transformacji Miast (IZTM) finansowany z Krajowego Planu Odbudowy, bazujący na postulatach KPM 2030. Są to preferencyjne pożyczki, z możliwością umorzenia. Będą się mogły o nie ubiegać się m.in. samorządy, przedsiębiorcy, spółki komunalne, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, uczelnie, czy instytucje kultury. Będzie można z nich sfinansować m.in. budowę czy rewitalizację parków, przygotowanie terenów zielonych, inwestycje w samorządowe OZE, zeroemisyjny transport publiczny (np. zakup pojazdów, budowa torów tramwajowych), termomodernizację oraz sieci wodociągowe i kanalizacyjne.

Wsparcie na rozwój zielonych miast sfinansuje także Społeczny Fundusz Klimatyczny. Polska jest największym beneficjentem tego funduszu. Jego budżet to 50 mld zł. Unia Europejska w ten sposób wesprze sprawiedliwą zieloną zmianę w Europie, oferując gospodarkom środki na inwestycje, a najbardziej potrzebującym rodzinom wsparcie finansowe.

Wspieramy kompetencje samorządów

Wiceminister Konrad Wojnarowski podkreślił znaczenie inicjatyw organizowanych przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, adresowanych do przedstawicieli samorządów.

Jednym z takich projektów jest Partnerska Inicjatywa Miast (PIM), która wspiera rozwój miast poprzez promocję i wymianę wiedzy przy udziale ekspertów i specjalistów tematycznych. W najnowszej edycji PIM3 na lata 2024-2026, miasta rozpoczęły prace w sieci „Miasto efektywne energetycznie”, która ma wspomóc miasta i miejskie obszary funkcjonalne w opracowaniu planów działań na rzecz optymalnej transformacji energetycznej.

Wiceminister  Wojnarowski przypomniał także projekt „Regiony Rewitalizacji Edycja 3.0”. Ma on na celu wzmocnienie zdolności gmin do programowania i wdrażania działań rewitalizacyjnych poprzez wsparcie doradcze i szkoleniowe, promocję dobrych praktyk rewitalizacyjnych oraz wsparcie w realizacji gminnych programów rewitalizacji. W ramach tego przedsięwzięcia przez cztery lata MFiPR będzie współpracować z zespołami ds. rewitalizacji w urzędach marszałkowskich ze wszystkich województw, które będą wdrażać wojewódzkie inicjatywy rewitalizacyjne.