Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska

A oto wybrane momenty i efekty naszej pracy w poprzednim roku:

W nowym roku - nowe kadry

W 2024 r. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska rozpoczął systemową zmianę zatrudnienia w GDOŚ i RDOŚ. Zwiększy się liczba etatów, która zapoczątkuje zwiększenie zatrudnienia we wszystkich jednostkach. Cały proces jest rozłożony na 5 lat.  Na początek już w 2025 r. zatrudnienie zwiększy się o 40 etatów w RDOŚ i o 16 w GDOŚ. To pierwsze, od dłuższego czasu, znaczące wzmocnienie kadrowe dla naszych jednostek.

Nowe rezerwaty w ramach inicjatywy „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”

4 grudnia 2024 r., podczas konferencji prasowej w Krzeczkowej, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie podpisał akt ustanowienia pierwszego, nowego rezerwatu „Mur Krzeczkowski”. W tym samym czasie, regionalni dyrektorzy podpisali zarządzenia, które powołały pierwsze 53 nowe rezerwaty przyrody w całym kraju. Był to efekt półrocznych prac i współpracy RDOŚ z regionalnymi dyrekcjami Lasów Państwowych.

W ostatnim dniu grudnia rezerwat przyrody „Zwiezło”, z pierwotnych 1,97 ha, powiększył się do 484,26 ha. Nowa odsłona rezerwatu nosi nazwę „Zwiezło w dolinie Olchowatego”. Rezerwat obejmuje dolinę potoku Olchowatego, prawego dopływu Osławy, oraz tereny osuwiskowe, które utworzyły Jeziorka Duszatyńskie.

W nowym roku mamy na naszym liczniku już 65 nowych rezerwatów. Spodziewany, ostateczny efekt inicjatywy to ustanowienie ok. 150 nowych rezerwatów przyrody na obszarze całej Polski.

5 mln zł  wsparcia dla azyli i ośrodków rehabilitacji dla zwierząt

W ostatnim kwartale bieżącego roku ośrodki rehabilitacji i azyle dla zwierząt otrzymały wsparcie finansowe w wysokości 5 mln zł. Dzięki niemu regionalni dyrektorzy ochrony środowiska dofinansowali około 100 ośrodków rehabilitacji zwierząt i kilkanaście azyli. Dofinansowana była nie tylko bieżąca działalność, ale także zakup dodatkowego sprzętu, leków i oraz rozbudowa wolier.

Projekty

Rok 2024 to okres, w którym trwały intensywne prace związane zarówno z rozliczeniem projektów zrealizowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 o łącznej wartości ponad 144 mln zł, jak również z pozyskaniem dofinansowania na realizację kolejnych projektów wieloletnich. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska będzie ich beneficjentem, zaś odbiorcami środków będą dyrekcje regionalne.

Wśród wielu podjętych inicjatyw na szczególną uwagę zasługują trzy projekty dotyczące planowania ochrony, działań z zakresu ochrony czynnej oraz zwalczania inwazyjnych gatunków obcych, na łączną kwotę ponad 240 mln zł. GDOŚ ubiega się o ich dofinansowanie z Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027.

Ponadto, w ramach współpracy konsorcjum 19 podmiotów (m.in. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Województwo Podkarpackie, Parki Narodowe, Instytut Biologii Ssaków PAN, organizacje pozarządowe), złożono i uzyskano pozytywną ocenę fiszki dla projektu strategicznego (SNAP) ze środków Programu LIFE pn. „KORYTARZE DLA NATURY jako potencjał do zachowania bioróżnorodności oraz budowania odporności na zmianę klimatu”.

Aktualnie, w związku z otrzymanym od Komisji Europejskiej zaproszeniem do złożenia wniosku, trwają prace nad przygotowaniem dokumentacji aplikacyjnej dla tego przedsięwzięcia. Planowana wartość łączna projektu to niemal 30 mln euro.

Udział w postępowaniach kluczowych dla rozwoju kraju

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w 2024 r. procedował postępowania dla przedsięwzięć w zakresie transportu i energetyki o kluczowym znaczeniu dla rozwoju sieci komunikacyjnej w Polsce oraz rozwoju gospodarczego i bezpieczeństwa kraju:

„Budowa i eksploatacja elektrowni jądrowej o mocy elektrycznej do 3750 MWe, w granicach lokalizacji określonych i opisanych w Rozdziale 7 KIP, na obszarze gmin: Choczewo, lub Gniewino i Krokowa, woj. pomorskie.

• „Budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego wraz z urządzeniami i obiektami niezbędnymi do jego funkcjonowania”.
• „Realizacja terminala FSRU z gazociągiem podmorskim w obrębie akwenu Portu w Gdańsku”.
• Budowa Terminala Kontenerowego w Porcie Zewnętrznym w Świnoujściu.
• Budowa linii kolejowej nr 85 na odc. Warszawa Zachodnia - CPK - Łódź Niciarnia (bez odcinka w obrębie węzła kolejowego CPK).

Procedował także wiele postępowań dla dróg ekspresowych, których realizacja jest priorytetowa dla rozwoju sieci komunikacyjnej w Polsce.

Działania, które usprawnią przebieg postępowań

W 2024 r. GDOŚ zlecił opracowanie wytycznych dotyczących ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko przyrodnicze:

• „Wytyczne w zakresie analiz środowiskowych i monitoringów przy budowie morskich farm wiatrowych”
• „Inwentaryzacja oraz analiza wyników inwentaryzacji chiropterofauny przy inwestycjach liniowych”
• „Ochrona chomika europejskiego przy realizacji inwestycji” 
• „Zalecenie w zakresie kwalifikacji działań pod katem zakazu dokonywania zmian stosunków wodnych”

Ich celem jest usprawnienie przebiegu m.in. postępowań w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i ułatwienie  przygotowywania przez inwestorów dokumentacji niezbędnej do wydania tej decyzji.

Nature Dialogue

W listopadzie 2024 r. odbyło się pierwsze bilateralne spotkanie między Komisją Europejską a Polską tzw. Nature Dialog w sprawie sieci Natura 2000 - First bilateral meeting between the European Commission and the Polish authorities - Nature Dialogue.

Kluczowe zagadnienia, które objęła dyskusja to m.in. zarządzanie siecią Natura 2000 - w tym stan procesu planowania ochrony, cele i środki ochronne, zmiany w prawie polskim w tym zakresie, stan wyznaczenia sieci Natura 2000 - w tym brakujące obszary Natura 2000, a także kwestie dotyczące ochrony gatunkowej oraz zasad prowadzenia gospodarki leśnej, rolniczej czy gospodarki wodnej w kontekście wymogów ochrony przyrody.

Prace legislacyjne

• Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska uzyskał od Ministry Klimatu i Środowiska pełnomocnictwo do prowadzenia prac legislacyjnych dla ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw.

Projekt zakłada usprawnienie procedury uzyskiwania decyzji administracyjnych, dookreślenie pojęć, którymi posługuje się ta ustawa, a także zapewnienie zgodności polskiego porządku prawnego z prawem unijnym.

Zmiany obejmą kwestie: stron postępowania, uczestników na prawach strony i społeczeństwa; wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; organów właściwych do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i współuczestniczących w postępowaniu; prowadzenia postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i jej treści; posługiwania się decyzją środowiskową i następstw z niej wynikających oraz transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko.

• Ustawa o ochronie przyrody

W 2024 r. w GDOŚ trwały prace nad zmianami ustawy o ochronie przyrody, m.in. w zakresie zasad wyznaczania i planowania ochrony obszarów chronionych, w tym w szczególności obszarów Natura 2000, a także wprowadzenia nowych instrumentów ochrony korytarzy ekologicznych. Obecnie w GDOŚ dopracowujemy założenia projektu oraz dokumenty wymagane do uzyskania wpisu do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.

• Strategia ochrony mokradeł na lata 2025-2035

W 2024 r. odbywały się także konsultacje wewnątrzresortowe projektu Strategii ochrony mokradeł na lata 2025-2035. Jest to dokument kierunkowy, który ma na celu kształtowanie polityki środowiskowej w zakresie ochrony gleb torfowych i siedlisk mokradłowych oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Osiągnięcie tych celów jest możliwe dzięki wspólnym działaniom prawnym, administracyjnym, finansowym, naukowym i badawczym. Projekt Strategii powstał na zlecenie GDOŚ.

 

A co nas czeka w nowym roku? Będzie pracowicie i intensywnie. Śledźcie nas na naszej stronie internetowej oraz w kanałach social media.