Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska

Ideą tegorocznego Dnia Krajobrazu jest docenienie wartości dostępnych na co dzień przestrzeni przyrodniczych, rolniczych i miejskich, które możemy nie tylko ogarnąć wzrokiem, lecz doświadczyć ich w pełni. Takie otwarte krajobrazy pozytywnie wpływają na nasze samopoczucie. Spełniają też ważne funkcje środowiskowe, takie jak ochrona przeciwpowodziowa, napowietrzanie miast i regulowanie temperatur. Co bardzo ważne, przestrzenie te są rezerwuarami różnorodności biologicznej.

Niestety przez nieodpowiedzialne działania otwarte krajobrazy zanikają lub są degradowane. Poważny problem stanowi ekspansja osadnictwa i rozproszona zabudowa, która wykracza poza ukształtowane jednostki osadnicze. Coraz częściej też izolujemy się od siebie, wznosząc bariery w postaci ogrodzeń – nierzadko mało estetycznych – lub wysokich żywopłotów ukształtowanych z roślin o nikłej wartości przyrodniczej. Dzielimy w ten sposób krajobraz na niepowiązane ze sobą fragmenty i niszczymy jego specyficzny charakter. Taka fragmentaryzacja związana jest z różnymi niedogodnościami – od estetycznych po komunikacyjne.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że niewłaściwie dobrana zieleń w miastach, często ma niewielką wartość przyrodniczą [np. szpalery żywotników (Thuja)] lub wręcz stanowi zagrożenie dla innych gatunków (inwazyjne gatunki obce, jak na przykład sumak octowiec (Rhus typhina ). Z kolei na terenach przyrodniczych niekontrolowany rozrost roślinności wysokiej może doprowadzić do degradacji cennych siedlisk – użytkowanych ekstensywnie muraw, łąk i pastwisk lub zasłonięcia wartościowych form skalnych.

Na terenach otwartych, ale również w panoramach miejskich, zwiększa się liczba niepożądanych dominant krajobrazowych, takich jak: wysokościowce, elektrownie wiatrowe, maszty telefonii komórkowej i stacji przekaźnikowych, słupy linii elektroenergetycznych, kominy. W efekcie powstają dysfunkcyjne krajobrazy, które tracą swój urok.

Dlatego konieczne jest zintensyfikowanie powszechnych działań na rzecz ochrony otwartych krajobrazów zarówno w miastach, jak i na terenach rolniczych oraz obszarach cennych przyrodniczo.

Poprzez różnego rodzaju działania podejmowane w ramach obchodów Dnia Krajobrazu – spacery krajobrazowe, wykłady online itp. – Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska chce zwrócić uwagę na wartość krajobrazów w życiu codziennym, dać impuls do refleksji nad możliwością odzyskiwania utraconych przestrzeni i odpowiedzialnego ich planowania zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Warto uświadomić sobie ekonomiczną wartość krajobrazów i w nie inwestować. Krajobraz to nie tylko panorama, lecz także miejsce, z którym się identyfikujemy, do którego chcemy wracać, którego doświadczamy wszystkimi zmysłami. Często o wartości krajobrazu decyduje jego trwałość, o którą trzeba dbać.