„Góra Wierzejska” - planowany rezerwat przyrody w województwie świętokrzyskim
10.01.2025
„Góra Wierzejska” to obszar wyjątkowy przyrodniczo, o mało zmienionym ekosystemie. Planowany rezerwat to również ostoja zgniotka cynobrowego, który uważany jest za relikt lasów pierwotnych.
Rezerwat będzie ustanowiony w ramach inicjatywy „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych” i wkrótce zwiększy liczbę rezerwatów ustanowionych w grudniu 2024 roku – aktualnie jest już 65 nowych rezerwatów.
Obszar ten zabezpiecza tereny źródliskowe niewielkich cieków, które uchodzą do Sufragańczyka. W północnej części planowanego rezerwatu zlokalizowane są niewielkie śródleśne polany z interesującą florą.
Do wschodniej części obszaru przylega zabudowa jednorodzinna miasta Kielce. Przy południowej granicy obszaru znajduje się często uczęszczana trasa piesza i rowerowa.
Dzisiejszy odcinek przygotowaliśmy we współpracy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Kielcach. Zapraszamy do lektury.
Powierzchnia i lokalizacja planowanego rezerwatu
„Góra Wierzejska” jest położona w gminie Masłów, w powiecie kieleckim, na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Kielce, w leśnictwie Dąbrowa. Znajduje się w kompleksie leśnym przy północnej granicy Kielc.
Planowany rezerwat w znacznej części pokrywa się z obszarem Natura 2000 Ostoja Wierzejska (PLH260035) i ma powierzchnię 204,41 ha.
Charakterystyka obszaru
Rezerwat chroni szczytową część wzniesienia Góra Wierzejska o wysokości 375,8 m n.p.m. Porasta je kompleks leśny o znacznym stopniu naturalności, złożony głównie z jedlin i buczyn. W starszych drzewostanach jodłowych znajduje się stosunkowo duża liczba zamierających i martwych drzew stojących, jak również złomów i wywrotów.
Niewielkie powierzchnie projektowanego rezerwatu zajmują pozostałości działalności górniczej w postaci hałd, wyrobisk i łomików, które obecnie, na skutek naturalnej sukcesji zanikają. W latach 50 i 60 ubiegłego wieku odbywała się tu eksploatacja piaskowców.
Flora
Na terenie projektowanego rezerwatu licznie występują chronione gatunki paproci - podrzenia żebrowca oraz mchu tujowca tamaryszkowatego.
Część chronionych gatunków roślin związana jest z podmokłymi łąkami w północnej części obszaru. Są to rosiczka okrągłolistna, kruszczyk błotny.
Fauna
„Góra Wierzejska” jest ważną ostoją chrząszcza saproksylicznego - zgniotka cynobrowego, gatunku związanego z lasami o naturalnym charakterze, zasobnymi w zamierające i martwe drzewa. Nazwa gatunku pochodzi od cynobrowo-czerwonej wierzchniej części ciała. Chrząszcz ten jest silnie spłaszczony i stąd pochodzi nazwa tego rodzaju. Gatunek ten uważany jest za relikt lasów pierwotnych.
Obszar zamieszkują także:
- rzekotka zielona,
- traszka górska,
- dzięcioł czarny,
- dzięcioł zielonosiwy,
- muchołówka mała,
- puszczyk uralski,
- sóweczka,
- włochatka,
- popielica.
Uzasadnienie ochrony
Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie ekosystemów leśnych o charakterze naturalnym, z endemicznym dla wyżyn południowowschodniej Polski, jodłowym borem mieszanym (Abietetum polonicum). Wchodzi on w skład tzw. dynamicznego kompleksu wyżynnych i górskich lasów bukowo-jodłowych.