Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska

W 2021 roku Nadleśnictwo Woziwoda we współpracy z Nadleśnictwem Tuchola, Uniwerystetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Norwegian Institute of Bioeconomy Research, a póżniej z Norwegian Institute for Nature research przygotowało projekt pn. „Ochrona cennych ekosystemów Borów Tucholskich”. Projekt został przygotowany w ramach Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, z obszaru programowego Środowisko Naturalne i Ekosystemy.

Działania zaplanowane w ramach projektu obejmowały m.in. inwentaryzację siedlisk przyrodniczych wraz z oceną stanu zachowania, przygotowanie rekomendacji dla restytucji torfowisk, wypracowanie dobrych praktyk ochrony mokradeł, jak również nowatorskie wykonanie kombinacji badań z wykorzystaniem technik spektralnych, rozpoznania miąższości torfu i mapowania roślinności torfotwórczej.

Podczas realizacji tego projektu potwierdził się potencjał przyrodniczy „Torfowiska Jezierzba”.

Dzięki tym działaniom dzisiaj prezentujemy nowy, planowany rezerwat na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego. Naszym źródłem informacji o projektowanym rezerwacie jest Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. Ciekawe zdjęcia i interesującą opowieść o rezerwacie otrzymaliśmy dzięki współpracy z RDOŚ. Zapraszamy do wspólnej podroży.

Powierzchnia i lokalizacja planowanego rezerwatu

„Torfowisko Jezierzba” znajduje się w granicach Tucholskiego Parku Krajobrazowego oraz obszaru Natura 2000 Bory Tucholskie PLB220009, obejmuje powierzchnię ponad 36 ha.

Położone jest na terenie Nadleśnictwa Woziwoda, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.

Charakterystyka obszaru

Powstanie obiektu  wiąże się z historycznym istnieniem rozległego kompleksu jeziorno-torfowiskowego, który podlegał intensywnej melioracji dla pozyskania gruntów rolnych.

Samo torfowisko zlokalizowane jest w obniżeniu międzywydmowym, które stanowi jeden ciąg z dawnym Jeziorem Kloce i Jeziorem Okonińskim.

Zmiana warunków hydrologicznych nastąpiła w tym rejonie bardzo szybko. Potwierdzają to m.in. mapy z XIX w., na których widoczne jest jeszcze lustro wody. Melioracja terenu doprowadziła do całkowitego zaniku Jeziora Kloce i jedynie bagno w swej centralnej części zachowuje obecnie seminaturalny charakter.

Działania melioracyjne prowadzone w przeszłości nie doprowadziły jednak do całkowitego odwodnienia terenu i dzięki temu zachowały się szczególnie cenne elementy przyrodnicze związane z obecnością siedlisk od wód zależnych.

Flora

Występują tu populacje chronione i rzadkie gatunki roślin - takie jak:

• turzyca bagienna Carex limosa,
• rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia,
• bagno zwyczajne Ledum palustre,
• przygiełka biała Rynchospora alba,
• bagnica torfowa Scheuchzeria palustris,
• fiołek torfowy Viola epipsila,
• torfowiec brodawkowaty Sphagnum papillosum,
• torfowiec brunatny Sphagnum fuscum,
• natorfek pływający Odontoschisma fluitans,
• krzywoszczeć torfowa Campylopus pyriformis,

a także zagrożone zbiorowiska roślinne i cztery siedliska przyrodnicze:

• murawy bliźniczkowe,
• torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą,
• torfowiska przejściowe i trzęsawiska,
• bory i lasy bagienne.

Szczególnie cenne jest bardzo dobrze zachowane torfowisko mszarne z dominacją wielkopowierzchniowych fitocenoz zespołu Andromedo-Sphagnetum magellanici ze znaczącym udziałem torfowca brodawkowatego, gatunku charakterystycznego dla torfowisk atlantyckich, a także obecność bogatej brioflory  (m.in. ponad 10 gatunków torfowców).

Uzasadnienie ochrony

Proponowanym celem ochrony jest zachowanie torfowiska mszarnego, nawiązującego do typu torfowisk wysokich bałtyckich z charakterystycznymi, rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin.