Susza i pustynnienie – realne zagrożenie także dla Polski
17.06.2022
Do niedawna mogło się wydawać, że zjawiska suszy i pustynnienia występują przede wszystkim w dalekim podzwrotnikowym klimacie. Niestety problem ten dotyka coraz częściej także naszego krajobrazu.
17 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą, który został ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) 30 stycznia 1995 roku.
Celem corocznych obchodów jest zwrócenie uwagi na problem coraz częściej występujących susz, a co za tym idzie pustynnienia wielu terenów. Niesie to wiele negatywnych skutków, z których często możemy nie zdawać sobie sprawy.
Bezpośrednią przyczyną ustanowienia Światowego Dnia Walki z Pustynnieniem i Suszą były potężne susze, jakich doświadczyła Afryka na przełomie lat 60. i 70. Wydarzenia te spowodowały śmierć około 200 tysięcy ludzi i milionów zwierząt. Jednak problem ten nie dotyczy tylko kontynentu afrykańskiego. Zmiany klimatu doprowadziły do tego, że susze nawiedzają coraz częściej kraje europejskie, także Polskę.
Dostępność zasobów wody w Polsce jest stosunkowo niska – na jednego mieszkańca przypada ok. 1600 m³ wody rocznie, czyli nawet trzykrotnie mniej niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej.
Coraz dotkliwsze susze z ostatnich lat dodatkowo zwiększają zagrożenie pustynnieniem. Zjawisko to jest szczególnie groźne dla rolnictwa, bowiem powoduje ogromne straty w uprawach i straty ekonomiczne, mogą prowadzić do utraty miejsc pracy i tym podobne.
Dlatego tak istotna jest troska o mokradła, które stanowią 10% powierzchni Polski i są naszym sprzymierzeńcem w walce z suszą. Ich rola jest wciąż zbyt mało doceniana, mimo iż Konwencja Ramsarska poświęcona znaczeniu i ochronie mokradeł, podpisana została ponad 50 lat temu.
Mokradła to najskuteczniejsze na świecie pochłaniacze dwutlenku węgla. Magazynują około 30% całego węgla glebowego, czyli dwukrotność tego, co wszystkie lasy na świecie łącznie. Dbałość o mokradła i ich ochrona powinna być priorytetem w naszej walce z suszą. Osuszanie tych terenów nie tylko pozbawia nas tych naturalnych pochłaniaczy, ale stanowi dodatkowe zagrożenie w postaci uwalniania się do atmosfery metanu, a konsekwencją tego jest dalsze ocieplanie się klimatu.
Do skutecznego oszczędzania wody przyczyniają się także programy wspierające tzw. małą retencję, takie jak „Moja Woda. Wykorzystywanie wód opadowych czy roztopowych daje coraz lepsze efekty.