Wilki z gminy Barwice
10.08.2021
Każdy zgłoszony incydent z udziałem dzikich zwierząt jest przez GDOŚ indywidualnie i wnikliwie analizowany. Przed wydaniem decyzji administracyjnej ws. dzikich zwierząt ważone są interesy zarówno przyrody, jak i ludzi.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska każdego roku wielokrotnie staje przed koniecznością podjęcia trudnej decyzji w sprawie odstępstw od zakazu umyślnego zabijania pojedynczych przedstawicieli gatunków ściśle chronionych. W wielu przypadkach nie godzi się na eliminację, która zawsze jest ostatecznością. Każdy wniosek na odstępstwo od zakazu jest wnikliwie i indywidualnie analizowany. Za każdym razem ważone są interesy zarówno przyrody, jak i ludzi. Decyzje zezwalające na eliminację pojedynczych osobników nie mają nic wspólnego z polowaniami czy redukowaniem populacji danego gatunku.
Decyzja nie zobowiązuje do eliminacji wilków
Komentowana w przestrzeni publicznej decyzja GDOŚ z 19 lipca br. dotycząca zgody na eliminację do dwóch wilków w gminie Barwice jest dostępna wraz z uzasadnieniem na Ekoportalu. Generalny Dyrektor zezwolił Urzędowi Gminy Barwice na odstrzał, pod ściśle określonymi warunkami, do dwóch bytujących na terenie gminy wilków. Celem działania jest ograniczenie regularnych szkód powodowanych przez wilki w hodowlach zwierząt – danieli, owiec i bydła. Wyeliminowane mogą być wyłącznie osobniki, które na precyzyjnie wskazanych działkach podejmują próby ataków na zabezpieczone hodowle zwierząt. Mimo wypłaty odszkodowań, kolejne ataki na zwierzęta gospodarskie zawsze są dla hodowców bardzo dotkliwe – nie tylko w wymiarze materialnym. Trzeba podkreślić, że warunki decyzji zostały tak sformułowane, żeby radykalnie zminimalizować ryzyko eliminacji przypadkowych osobników. Co ważne, wnioskodawca ma prawo wykonać decyzję, ale nie obowiązek, a ponadto odstrzał jest możliwy wyłącznie w sytuacji wtargnięcia wilków na teren wybranych gospodarstw, a jeśli to nie nastąpi, eliminacja nie będzie możliwa.
Przesłanka ustawowa
Wydając decyzje dotyczące wilków GDOŚ zawsze działa na granicy konfliktu. Wilki są objęte ścisłą ochroną gatunkową, jednocześnie powodują szkody w mieniu człowieka dochodzące do półtora miliona złotych rocznie. Prawo umożliwia poszkodowanym hodowcom ochronę mienia – jeśli zawiodą inne metody – także poprzez eliminację pojedynczych osobników wyrządzających największe szkody. W przypadku wilków z gminy Barwice stwierdzono, że zachodzi jedna z przesłanek zapisanych w ustawie o ochronie przyrody i zgodnie z prawem zasadne jest wydanie decyzji derogacyjnej. GDOŚ ocenił, że ewentualna eliminacja do dwóch wilków w dwóch oddalonych od siebie obszarach gminy nie będzie szkodliwa dla zachowania we właściwym stanie ochrony populacji gatunku.
Nie ma zagrożenia dla szczeniąt
Odnosząc się do wyrażanych publicznie przez niektóre podmioty obaw o niebezpieczeństwo rozbicia watahy wskutek realizacji decyzji GDOŚ, a tym samym ryzyko pozostawienia wilczych szczeniąt bez opieki, należy zaznaczyć, że wilki wykształciły różne strategie przetrwania. Sytuacja wilka Groma, który ma zainstalowaną obrożę telemetryczną nie jest taka, jak wskazuje się w niektórych komentarzach. Wilk ten nie wychowuje samotnie szczeniąt. Zapisy z monitoringu wskazują, że w jego grupie jest też matka szczeniąt, ponadto są w niej dwa inne dorosłe osobniki, które wspomagają parę rodzicielską. Nie ma jednak przesłanek by sprawstwo ataków na hodowle przypisywać temu konkretnemu wilkowi. GDOŚ jest w stałym kontakcie z Wnioskodawcą, aby zminimalizować potencjalny negatywny wpływ ewentualnej realizacji decyzji derogacyjnej na lokalną populację wilków.
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, prowadząc różne działania edukacyjne, nieustannie przypomina o zasadach dobrych relacji człowieka z dzikimi zwierzętami, dzięki którym ryzyko zaistnienia konfliktów jest minimalizowane. Podobne działania podejmują regionalne dyrekcje ochrony środowiska – także we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Organy środowiskowe współpracują z hodowcami, wyposażają ich im zabezpieczenia, wydają zezwolenia na płoszenie wilków, prowadzą szkolenia. Niestety działania zabezpieczające czasami okazują się nieskuteczne.
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska prosi o niemanipulowanie faktami i nieeskalowanie emocji. Wbrew pozorom, właśnie takie sporadyczne interwencje, ograniczające konflikt na linii wilk-hodowcy zwierząt, służą utrzymaniu ścisłej ochrony gatunkowej wilka, którego populacja w Polsce stale rośnie.
Zachęcamy do zapoznania się z wcześniejszymi publikacjami GDOŚ dotyczącymi wilków:
https://www.gov.pl/web/gdos/gdos-wilk-jest-i-pozostanie-gatunkiem-scisle-chronionym
https://www.gov.pl/web/gdos/dzialania-gdos-zgodne-z-rekomendacjami-naukowcow