Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska

Xanthium albinum fot. Zygmunt Dajdok

 

Nazwa polska: Rzepień włoski

Nazwa łacińska: Xanthium albinum (Widder) H. Scholz

Nazwa angielska: Riverside Cocklebur

 

Kategoria stopnia inwazyjności: średnio inwazyjny gatunek obcy

Kategoria stopnia rozprzestrzeniania w Polsce: gatunek szeroko rozprzestrzeniony

 

Informacje o gatunku

Pochodzenie rzepienia włoskiego nie jest jasne. Według części autorów gatunek wywodzi się od niektórych form pochodzenia amerykańskiego, według innych – należy do grupy taksonów mieszańcowych pomiędzy gatunkami reprezentującymi Stary i Nowy Świat. Podobnie niejednolite jest także ujęcie taksonomiczne rodzaju rzepień Xanthium. Autorzy wyróżniają różną liczbę taksonów odmiennej rangi, od form, poprzez podgatunki, do oddzielnych gatunków. W ostatnio publikowanych opracowaniach pojawia się teza o wyróżnianiu wielu form w obrębie jednego taksonu zbiorczego. Dlatego też w analizach oddziaływania potencjalnego należy uwzględniać nie tylko znane oddziaływanie samego rzepienia włoskiego, ale także innych taksonów o zbliżonej biologii, ekologii i właściwościach, np. rzepienia pospolitego. Takie podejście wydaje się uzasadnione także ze względu na wskazywane w niektórych opracowaniach jednolite właściwości chemiczne gatunków z rodzaju rzepień Xanthium. Na ziemiach polskich rzepień włoski był po raz pierwszy notowany w XIX w. Sposób wprowadzenia nie jest znany. Obecnie gatunek jest dość licznie reprezentowany w ekosystemach dolin dużych rzek Polski, a także na siedliskach antropogenicznych. Jest najliczniej stwierdzany w obrębie odsłanianych w okresie niżówek brzegów koryt rzecznych i na siedliskach ruderalnych. Istnieje też możliwość zajmowania łąk i pastwisk na terenach zalewowych. Rozprzestrzenia się w wyniku przenoszenia jego owoców (rzepów) przez wodę, wiatr, na sierści zwierząt i ubraniach ludzi. Pod względem oddziaływania na różnorodność biologiczną ocena gatunku nie jest jednoznaczna. Badania z doliny Łaby nie wskazują na istotny wpływ na różnorodność gatunkową płatów zbiorowisk z rzepieniami. Aspekt ten powinien być przedmiotem szczegółowej oceny w warunkach Polski, tym bardziej, że potencjalnie gatunek może mieć wpływ na uprawy (m.in. kukurydzy, buraków cukrowych, słoneczników, ziemniaków).

Mapa występowania gatunku w środowisku przyrodniczym w Polsce w Geoserwisie GDOŚ