Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Inspekcja Ochrony Środowiska prowadzi kontrole dotyczące obrotu drewnem od 2015 roku, na mocy przepisów wdrażających unijne rozporządzenie EUTR (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna). Zabrania ono wprowadzania do obrotu nielegalnie pozyskanego drewna lub produktów pochodzących z takiego drewna. Wymaga też od unijnych firm, które wprowadzają do obrotu drewno lub produkty z drewna na rynek Unii Europejskiej, postępowania z "należytą starannością", czyli stosowania zestawu procedur i środków zwanych Systemem Zasad Należytej Staranności.

Trzy zasadnicze elementy tego systemu to:

Informacja: Podmiot musi mieć dostęp do informacji opisujących drewno i produkty z drewna, kraj pozyskania, gatunki, ilości, dane dostawcy i informację o zgodności z ustawodawstwem obowiązującym w danym kraju.

Analiza ryzyka: Podmiot musi ocenić ryzyko pojawienia się nielegalnego drewna w swoim łańcuchu dostaw na podstawie tych informacji i biorąc pod uwagę kryteria ustalone przez rozporządzenie EUTR.

Ograniczanie ryzyka: Jeśli analiza ryzyka wykaże, że istnieje ryzyko pojawienia się nielegalnego drewna w łańcuchu dostaw, wtedy należy je zminimalizować poprzez wymaganie dodatkowych informacji oraz weryfikację dostawcy.

Także unijne drewno i produkty

Warto dodać, że rozporządzenie odnosi się nie tylko do drewna i produktów z drewna sprowadzanych do Unii Europejskiej, ale także do drewna i produktów z drewna wyprodukowanych na terenie Unii Europejskiej.

Obejmuje następujące grupy produktów:

• drewno (drewno surowe, opałowe, przetarte lub strugane, drewno kształtowane w sposób ciągły czy utwardzone w postaci płyt, bloków, podkłady kolejowe i tramwajowe);
• meble i dekoracje z materiałów drewnianych;
• wyroby stolarskie (np. płyty wiórowe, pilśniowe, sklejki) i drewniane budynki prefabrykowane;
• ścier z drewna i papier (np. tektura, artykuły papiernicze), które nie są zadrukowane treścią;
• opakowania (np. skrzynie, pudła, bębny palety z drewna), jeśli są sprzedawane jako osobny produkt (nie opakowane towary, ale puste opakowania sprzedawane jako towar).

Aktualna wiedza w służbie środowisku

Aby skutecznie odpowiadać na wyzwania w zakresie kontroli, inspektorzy ochrony środowiska przechodzą regularne szkolenia. Jedno z takich szkoleń odbyło się w tym tygodniu w Warszawie. Wzięli w nim udział inspektorzy z całego kraju.

Pierwszego dnia uczestnicy spotkania mieli możliwość zapoznania się z podstawowymi zasadami obrotu towarowego z krajami trzecimi (wykład przedstawicieli Ministerstwa Finansów), poruszyli kwestie współpracy międzynarodowej w zakresie zwalczania przestępczości (prelekcja przedstawicieli Policji) oraz omówili wybrane aspekty dotyczące certyfikacji FSC i PEFC (wykłady przedstawicieli PEFC oraz FSC w Polsce).

Drugiego dnia przedstawiciele Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych omówili zagadnienia z zakresu Systemu Zasad Należytej Staranności w obrocie drewnem. Z kolei przedstawiciele Departamentu Inspekcji Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska podsumowali spotkanie i odnieśli się do bieżących spraw z zakresu kontroli obrotu drewnem realizowanych przez GIOŚ.

Kontrole i decyzje

W 2022 r. wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska przeprowadzili 117 kontroli w zakresie obrotu drewnem. Kontrolą objęto podmioty importujące drewno i produkty z drewna do Polski spoza UE, podmioty pozyskujące drewno na terenie kraju, w tym nadleśnictwa, podmioty handlowe oraz podmioty prowadzące więcej niż jeden rodzaj działalności.

Najważniejszym kierunkiem importu drewna w 2022 roku była Ukraina. W przypadku 11 kontroli w zakresie przestrzegania przepisów rozporządzenia EUTR  stwierdzono naruszenia bez istotnego wpływu na środowisko polegające na: nieopracowaniu i niestosowaniu systemu zasad należytej staranności (SZNS) oraz naruszeniu obowiązku identyfikowalności operatorów lub podmiotów handlowych dostarczających drewno i produkty z drewna. W związku ze stwierdzonymi naruszeniami wydano 9 zarządzeń pokontrolnych oraz 5 decyzji wymierzających administracyjne kary pieniężne.

Organy IOŚ prowadzą kontrole współpracując z organami Krajowej Administracji Skarbowej.

Szczegółowe informacje dotyczące obrotu drewnem dostępne są na stronie internetowej GIOŚ: https://www.gov.pl/web/gios/obrot-drewnem