Skargi i interwencje

Informacje dotyczące skarg i interwencji

Jak masz postępować, jeśli dostrzegasz coś nieprawidłowego, mogącego mieć niekorzystny wpływ na środowisko? Jeśli dostrzegasz „problem środowiskowy” zareaguj!

KROK PIERWSZY

Kontakt z konkretną osobą/zakładem/przedsiębiorstwem

W wielu przypadkach, sposobem na rozwiązanie „problemu środowiskowego” będzie skontaktowanie się bezpośrednio z osobą/zakładem/przedsiębiorstwem, które uważasz za przyczynę problemu.

Skontaktować możesz się osobiście, pisemnie albo telefonicznie.

Zanim skontaktujesz się, lepiej jednak wcześniej pomyśl, jaki rezultat chciałbyś osiągnąć. Zarysuj zagadnienie/problem/sprawę, która stanowi przyczynę interwencji. Uwzględnij również okres/terminy, w którym problem powinien zostać rozwiązany.

Jeśli KROK PIERWSZY nie przyniósł oczekiwanego rezultatu albo nie chcesz w ten sposób rozwiązywać problemu, przejdź do KROKU DRUGIEGO.

KROK DRUGI

a) Kontakt z właściwym miejscowo wojewódzkim inspektoratem ochrony środowiska.

Jeśli problem dotyczy takich spraw jak: widoczne zanieczyszczenie powietrza pyłem i/lub gazami, nieprzyjemne zapachy, zanieczyszczanie wody spowodowane działalnością dużego zakładu, który powinien mieć pozwolenia na korzystanie ze środowiska, najlepiej, jeśli napiszesz pismo do właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska lub wyślesz e-mail, podając swoje dane osobowe (imię i nazwisko oraz adres i ewentualnie telefon). Nieprawidłowości możesz również zgłosić anonimowo poprzez formularz GIOŚ (link poniżej).

Odpowiednio do miejsca zlokalizowania podmiotu może to być siedziba wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska, która jest w mieście wojewódzkim, albo siedziba Delegatury wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska.

Może się tak zdarzyć, że uważasz, iż wojewódzki inspektor ochrony środowiska nie znalazł rozwiązania problemu i nie jesteś zadowolony z jego działania, wówczas można zgłosić skargę do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska pismem lub wiadomością e-mail. Możesz również zgłosić problem osobiście lub telefonicznie. Pracownicy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska udzielą Ci informacji i rozpoznają sprawę. Główny Inspektor Ochrony Środowiska zdecyduje o dalszym postępowaniu zmierzającym do rozwiązania problemu.

Ważne zapamiętania jest to, że Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska nie będzie angażować się w sprawy, które najpierw mogą/powinny być rozwiązane przez lokalne władze-patrz sposób postępowania opisany w pkt b.

b) Kontakt z właściwym organem administracji publicznej do spraw ochrony środowiska (wójt, burmistrz, prezydent miasta) lub starosta.

Jeśli problem dotyczy takich spraw jak: wycinanie drzew bez wymaganego zezwolenia, nielegalne deponowanie odpadów (np. w lesie, lub innych miejscach na ten cel nieprzeznaczonych), spalanie odpadów poza urządzeniami do tego przeznaczonymi, nieszczelne przydomowe zbiorniki na nieczystości płynne – tzw. szamba, podnoszenie terenu przez sąsiada, co powoduje zmiany stanu wody i wpływa szkodliwie na grunty sąsiednie (zalewanie terenu), najlepiej, jeśli napiszesz pismo do właściwego miejscowo urzędu gminy albo miasta lub wyślesz e-mail, podając swoje dane osobowe. Możesz również skontaktować się osobiście lub zgłosić problem telefonicznie.

Organem takim, odpowiednio do miejsca lokalizacji podmiotu, który stwarza określony problem, jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.

Jeśli Twój problem nadal nie został rozwiązany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – powinieneś napisać pismo do rady gminy, a w przypadku starosty do rady powiatu, składając skargę, której przedmiotem może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez te organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Jeśli organy administracji publicznej do spraw ochrony środowiska rozpoznawały Twoją sprawę, kierowane przez Ciebie skargi do rady gminy (powiatu) nie przyniosły oczekiwanego rezultatu i uważasz, że problem nie został rozwiązany – w Twojej ocenie nadal dzieje się szkoda dla środowiska - wówczas napisz pismo do właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska lub wyślij e-mail, podając swoje dane osobowe. Możesz też skontaktować się osobiście. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska rozpozna sprawę
i spróbuje znaleźć rozwiązanie.

KIEDY SZUKASZ ROZWIĄZANIA „PROBLEMU ŚRODOWISKOWEGO”, NIEZALEŻNIE CZY JESTEŚ PRZY KROKU 1 CZY 2, MIEJ KILKA SPRAW NA UWADZE.

SZCZEGÓŁY
Zawsze podawaj tak wiele szczegółów sprawy, ile potrafisz – Kto? Co?, Kiedy?, Gdzie? Jakie są skutki dla środowiska?

POWTARZANIE
Koniecznym jest powtórzenie swojej interwencji i/lub zgłoszonego telefonicznie problemu, poprzez napisanie pisma lub wysłanie e-mail, z podaniem swoich danych adresowych lub kontakt osobisty. Jest to wymagane przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, abyś otrzymał odpowiedź. Sprawdź, czy zachowałeś sobie kopię tej korespondencji. Takie informacje mogą być istotne w związku z biegiem terminów w kolejnych krokach rozpoznawania interwencji lub skargi.

KONTAKT OSOBISTY
Możesz również skorzystać z bezpośredniego odwiedzenia właściwego organu i złożyć swoją interwencję lub skargę na piśmie lub skontaktować się ze wskazanym pracownikiem organu, który spisze notatkę służbową, co jest przedmiotem problemu i jakiego dotyczy podmiotu. Pamiętaj o szczegółach, które w tej notatce powinny się znaleźć.
Pamiętaj też o zachowaniu kopii takiego dokumentu.

BYĆ NA BIEŻĄCO Z ROZWOJEM SPRAWY
Kiedy składasz interwencję lub skargę, dowiesz się, jaka będzie droga jej rozpoznawania
i w jakim trybie. Niektóre sprawy mogą być rozpoznane bardzo szybko. Jednakże, niektóre środowiskowe problemy, w związku ze swoją „strukturą” i charakterem skomplikowania będą potrzebowały czasu, aby je rozwiązać. Jeśli chciałbyś usłyszeć więcej o rozwoju/postępie Twojej sprawy, skontaktuj się z odpowiednim pracownikiem, który będzie prowadził sprawę.

POUFNOŚĆ
Rozpoznanie sprawy wymaga podania swoich danych osobowych, ponieważ anonimowość interwencji lub skargi powoduje, że nie dowiesz się, w jaki sposób zareagowano na Twoją interwencję. Możesz zawsze zastrzec, aby Twoje dane osobowe były przechowywane jako poufne.

Akta związane z czynnościami dotyczącymi zakładu/podmiotu, który jest przedmiotem interwencji są przechowywane w publicznych aktach, zgodnie z przepisami o publicznym dostępie do informacji. Możesz też poprosić, aby Twoje dane osobowe były poufne i wtedy twoje dane nie będą zamieszczone w aktach publicznie dostępnych.

TWOJA ROLA JAKO ŚWIADEK
Ostatecznie, w niektórych przypadkach, może być konieczne, aby wprowadzić działania sądowe lub administracyjne, które pomogą w rozwiązaniu problemu. Wtedy może się zdarzyć, że zostaniesz poproszony do stawienia się w roli świadka i złożyć zeznanie w sprawie pod rygorem wynikającym z przepisów dotyczących świadków.

KOMPETENCJE
Wszystkie organy administracji publicznej są obowiązane przestrzegać swojej właściwości. Podział kompetencji organów w zakresie ochrony środowiska jest regulowany przepisami odrębnymi. Jeżeli więc zwróciłeś się ze swoją sprawą do niewłaściwego urzędu, zostaniesz poinformowany jaki organ jest właściwy lub sprawa zostanie przekazana do innego organu,
o czym również zostaniesz poinformowany. Może się zdarzyć, że sprawa jest wielowątkowa
i zaangażowane w jej rozwiązanie mogą być różne organy administracji publicznej.

Do kompetencji organów gminy należą zagadnienia wynikające m.in. z:

art. 26 ust 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699, z późn. zm.) który stanowi, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji wydawanej z urzędu, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, z wyjątkiem przypadku, gdy obowiązek usunięcia odpadów jest skutkiem wydania decyzji o cofnięciu decyzji związanej z gospodarką odpadami, stwierdzenia nieważności, uchylenia lub wygaśnięcia decyzji związanej z gospodarką odpadami,
art. 363 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556, z późn. zm.), zgodnie z którym Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazać osobie fizycznej, której działanie negatywnie oddziałuje na środowisko, wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do:

1) ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia;

2) przywrócenia środowiska do stanu właściwego,

art. 234. ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625, z późn. zm.) stanowiący, że jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności,
przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2022 r. poz. 2519, z późn. zm.),
przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916)

Do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego należy zgłaszać nieprawidłowości związane z użytkowaniem obiektów budowlanych np. użytkowanie budynku niezgodnie
z przeznaczeniem lub wybudowanie obiektu bez pozwolenia na budowę.

Do Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy zgłaszać przypadki zagrożenia zdrowia i życia ludzi, zwłaszcza w budynkach mieszkalnych i miejscach pracy.

Do marszałka województwa i starosty należy zgłaszać przypadki wydobywania kopalin bez koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie lub wydobywanie kopalin podstawowych
i pospolitych. Starosta jest organem właściwym do ustalania opłaty eksploatacyjnej w razie wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji.

Do kompetencji organów Inspekcji Ochrony Środowiska należy przede wszystkim kontrola działalności gospodarczej związanej z korzystaniem ze środowiska.

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego:

organy administracji państwowej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej
i miejscowej (art. 19);
jeżeli organ, do którego wniesiono podanie jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego (art. 65);
skargi składa się do organów właściwych do ich rozpatrzenia (art. 228);
organ powinien załatwić sprawę bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca (art. 237);
w przypadku braku odpowiedzi o sposobie załatwienia sprawy, skarżącemu przysługuje prawo wniesienia skargi na bezczynność organu do organu nadrzędnego.

Wszelkie skargi, zgłoszenia oraz interwencje kierowane do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska można zgłosić na adres: