Polska w Indonezji

Rys historyczny

Bliskie związki Polski i Timoru Wschodniego wykraczają poza czas timorskiej niepodległości. Datą pamiętaną przez wszystkich Timorczyków jest 12 października 1989 r., kiedy papież Jan Paweł II przybył do Timoru Wschodniego, znajdującego się wówczas pod władzą indonezyjską. Kazanie wygłoszone przez papieża podczas mszy w Dili zostało uznane za dodające nadziei w walce o niepodległość. Na pamiątkę wizyty, w 2008 r. w stolicy kraju odsłonięto pominik Jana Pawła II. W 2019 r. Timor Wschodni ogłosił św. Jana Pawła II patronem edukacji.

Współpraca polityczna III RP

Akredytację na Timor Wschodni posiada Ambasador RP w Dżakarcie. W Dili działa Konsulat Generalny RP kierowany przez Honorowego Konsula Generalnego. W 2004 r. oficjalną wizytę w Polsce złożył minister SZ Timoru Wschodniego José Ramos-Horta, który został przyjęty m.in. przez prezydenta RP oraz wicemarszałków Sejmu i Senatu. W 2016 r. Polskę odwiedził wiceminister spraw zagranicznych Timoru Wschodniego Roberto Soares. W 2008 r. wizytę w Dili złożył wiceminister gospodarki Adam Szejnfeld. 
Od 2013 r. Polska wspiera Timor Wschodni poprzez małe granty przyznawane przez fundusz „Polska Pomoc” i koordynowane przez Ambasadę RP w Dżakarcie.  

Dotychczas przyznano granty na:

• w 2013 r. zakup sprzętu komputerowego dla szkoły zawodowej w Venilale. 
• w 2014 r. zakup generatora prądotwórczego dla tej szkoły, 
• w 2015 r. projekt opieki stomatologicznej w Venilale,
• w 2018 r. szkolenie zawodowe młodzieży z okolic Railaco,
• w 2018-2019 r. szkolenie opiekunów osób niepełnosprawnych w Dili i okolicach. 

Linki
Projekty rozwojowe „Polskiej Pomocy” w Timorze Wschodnim w 2018 r.

Handel pomiędzy Timorem Wschodnim a Polską jest minimalny. Kraj ten jest beneficjentem preferencyjnych warunków handlowych przyznanych przez UE na mocy porozumienia z Cotonou (pozostającego w mocy do 2020 r.; w przyszłości zapewne przedłużonego). Pomimo braku barier handlowych, jedynym, członkiem UE prowadzącym dający się odnotować handel z Timorem W. jest Portugalia. Oprócz niej, handel dominują Indonezja, Chiny, USA, Nowa Zelandia i Australia. UE kieruje też do Timoru W. znaczną pomoc rozwojową (95 mln €. w l. 2014-2020).  Niewielka (choć szybko rosnąca) i uboga populacja oraz oddalenie geograficzne stanowią przeszkody dla handlu na wielką skalę z Polską. Pomimo tego, Timor Wschodni potrzebuje wielu towarów i technologii z zagranicy.

Ambasada RP dostrzega szansę w rozwoju następujących sektorów: 

• rybołówstwa – wody otaczające Timor W. są bogate w ryby. Jednak kraj nie posiada odpowiednich technologii i doświadczenia do ich efektywnego połowu i przetwarzania; 
• nowoczesnych  technologii rolniczych, szczególnie rozwiązań nawadniających i in. zwiększających plony. Timor W. jest krajem suchym, doświadczającym deficytu w handlu żywnością, i w efekcie niedożywienia części populacji; 
• Timor W. potrzebuje przetworzonych produktów spożywczych (nie świeżych, gdyż istnieją problemy z magazynowaniem żywności we właściwych warunkach); 
• przynoszącym dochody sektorem rolniczym jest kawa. Timor Wschodni ma wciąż znaczny potencjał w tym zakresie. Brakuje jednak zakładów przetwórstwa ziaren; 
• rozwiązań związanych z rafinacją ropy i gazu. Timor Wschodni rozpoczął budowę kompleksu rafinacyjnego na swoim południowym wybrzeżu; 
• w związku z budową nowego portu na zachód od Dili, Timor Wschodni będzie potrzebował wyposażenia przeładunkowego, a w przyszłości łodzi i promów; 
• w przyszłości polskie podmioty mogą zainteresować się ulokowaniem zakładów produkcyjnych na rynek Azji Południowo-Wschodniej w specjalnej strefie ekonomicznej w eksklawie Oecusse, oferującej atrakcyjne wakacje podatkowe.  

Polska przyznaje stypendium im. Ignacego Łukasiewicza w zakresie studiów technicznych. Obywatele Timoru Wschodniego, jako kraju-odbiorcy oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA), mogą składać aplikacje na coroczny nabór do programu.  

Linki
Stypendium im. Ignacego Łukasiewicza