Instytut Łączności

Tytuł projektu: Operational R-Mode Baltic Sea System for Robust Maritime Traffic and New Maritime Applications

Akronim projektu: ORMOBASS

Informacja o współfinansowaniu: Projekt współfinansowany  ze środków Unii Europejskiej w ramach  Programu Interreg  Baltic Sea Region na podstawie Umowy nr #C045 ORMOBASS of Interreg Baltic Sea Region

Cel szczegółowy Programu: Priorytet 2: Water-smart Societies, Cel 2: Blue economy

Opis projektu: Morze Bałtyckie należy do najbardziej “zatłoczonych” akwenów wodnych na świecie i odgrywa ono istotną rolę w globalnych procesach transportu ludzi i towarów. Ze względu na relatywnie niewielką skalę wymiany wody, morze to jest jednak szczególnie narażone np. na zanieczyszczenia będące skutkiem wypadków i incydentów z udziałem statków. Aby minimalizować ryzyko wystąpienia takich incydentów, jednostki pływające muszą dysponować niezawodnymi elektronicznymi systemami nawigacyjnymi, zapewniającymi wydajne i odporne na zakłócenia usługi pozycjonowania, nawigacji i czasu (tj. usługi PNT). Z uwagi na ich rolę, systemy PNT wchodzą w skład pokładowej infrastruktury krytycznej,  niezbędnej dla zapewnienia bezpieczeństwa nawigacji morskiej, zwłaszcza w obszarach o wysokim zagęszczeniu ruchu statków.

Głównym celem projektu jest implementacja na akwenie Morza Bałtyckiego operacyjnego systemu R-Mode, tj. systemu lokalizacji obiektów na morzu dla potrzeb realizacji usługi pozycjonowania, nawigacji i wyznaczania czasu (PNT – Positioning, navigation, timing), który byłby w pełni niezależny od satelitarnych systemów nawigacyjnych. Potrzeba wdrożenia takiego systemu – w szczególności w kontekście państw regionu Bałtyku – wynika z gruntownej analizy specyfiki i charakterystyki tego akwenu.

Dodatkowym celem projektu jest opracowanie urządzeń pokładowych R-Mode, które będą w stanie odbierać zarówno sygnały R-Mode, jak i GNSS, i na ich podstawie realizować algorytmy wyznaczania pozycji. Urządzenia te będą miały ponadto funkcjonalność wykrywania okresowego pogorszenia jakości sygnałów GNSS (i co za tym idzie – ich obniżonej wiarygodności jako źródła danych PNT), a także generowania stosownych ostrzeżeń dla użytkowników. W prace pilotażowe dot. implementacji urządzeń pokładowych R-Mode zaangażowane będą administracje Estonii, Finlandii, Niemiec, Danii, Polski i Szwecji.

Ze strony Instytutu Łączności projekt realizować będzie zespół składający się z pracowników Zakładu Systemów i Sieci Bezprzewodowych (Z-8) w Gdańsku, którego zadaniem będzie, między innymi, opracowanie algorytmów cyfrowego przetwarzania sygnałów (DSP) na potrzeby nowego systemu nawigacji, analiza precyzji i dokładności rozważanych algorytmów pozycjonowania, opracowanie systemu dystrybucji sygnałów czasu, oraz rozwój infrastruktury docelowego systemu – w tym jego długookresowe monitorowanie. Zespół projektowy IŁ-PIB zostanie również zaangażowany w szereg badań symulacyjnych oraz pomiarów realizowanych na obszarze Morza Bałtyckiego (m.in. dla określenia zasięgu systemu VDES R-Mode na Bałtyku).

Przewidywane efekty projektu ORMOBASS:

• poprawa bezpieczeństwa żeglugi w przypadku występowania celowych (jamming, spoofing) lub niezamierzonych zakłóceń sygnałów GNSS;
• rozpowszechnianie wyników w środowisku morskim (maritime community) w formie warsztatów, forów, konferencji lub innych mediów;
• rozbudowa systemu R-Mode, demonstracja jego funkcjonalności na rozległym obszarze Morza Bałtyckiego (w tym wyniki badań długookresowych);
• demonstracja wykorzystania systemu transferu czasu na potrzeby R-mode;
• opracowanie koncepcji i implementacja urządzenia pokładowego R-Mode;
• wsad do odpowiednich zaleceń dotyczących nowych i zaktualizowanych standardów systemów MF oraz stacji bazowych AIS, pozwalający na wdrożenie w nich funkcjonalności systemu R-Mode;
• korzystanie z systemu R-Mode na poziomie europejskim i światowym;
• umocnienie pozycji regionu Morza Bałtyckiego jako obszaru do testowania innowacyjnych rozwiązań dla całego świata.

Całkowity budżet projektu: 3 604 583,30 €, w tym dofinansowanie z UE 2 643 746,63 €

Całkowity budżet projektu IŁ - PIB: 494 343,30 €, w tym dofinansowanie z UE 395 474,64 €

Konsorcjum: w realizację projektu zaangażowane jest Konsorcjum złożone z 13 partnerów reprezentujących sześć państw regionu Morza Bałtyckiego: Niemcy, Szwecję, Finlandię, Polskę, Norwegię i Estonię. Wśród członków konsorcjum znajdują się zarówno instytucje naukowo-badawcze, jednostki administracji państwowej, a także firmy o statusie małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych przedsiębiorstw. Dodatkowo pięć instytucji będzie funkcjonowało w projekcie bezkosztowo - na zasadzie organizacji stowarzyszonej (Associated Organization).

Lider: Deutsches Zentrum für Luft und Raumfahrt (DLR) e.V. (German Aerospace Center)

Czas trwania: 36 miesięcy (od 1 listopada  2023roku.)