Minister Klimatu i Środowiska przy wsparciu NFOŚiGW jako Operator Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu informuje o zawarciu umowy o dofinansowanie projektu Adaptacja do zmian klimatu poprzez rozwój zielonej i niebieskiej infrastruktury w Gryfinie.

Beneficjentem projektu jest Gmina Gryfino.

Projekt uzyskał dofinansowanie w naborze wniosków Realizacja inwestycji w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury w miastach w ramach Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, w obszarze Łagodzenie zmian klimatu i ograniczenie narażenia na tego typu zmiany (link do list rankingowych).

Źródła finansowania

Finansowany jest w 85 % ze środków Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, z czego 85% wsparcia pochodzi z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) a 15% z budżetu państwa.

Wartość projektu

Całkowity koszt projektu wynosi 4,9 mln zł (1,1 mln euro), a przyznane dofinansowanie to 4,1 mln zł (960 tys. euro).

Dodatkowe środki dla projektów w Programie

W wyniku ogłoszonej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska procedury zwiększeń kwota dofinansowania projektu wzrosła i wynosi ok. 4,2 mln zł (ok. 1 mln euro).

Celem projektu jest wzmocnienie odporności miasta Gryfino na negatywne skutki zmian klimatu, a także ograniczenie emisji gazów cieplarnianych na poziomie lokalnym, poprzez inwestycyjne działania mitygacyjne i adaptacyjne, naukę praktycznych umiejętności mieszkańców oraz działania edukacyjno - informacyjne.

Błękitno-zielona infrastruktura w Gryfinie

W ramach projektu zaplanowano realizację 11 inwestycyjnych działań mitygacyjnych i adaptacyjnych (m.in. nasadzenia różnych gatunków roślin celem złagodzenia zmian klimatu i adaptacji ich skutków, wprowadzenie systemu małej retencji wodnej), utworzenie strefy ekologiczno-edukacyjnej w Centrum Wodnym „Laguna”.

Działania edukacyjne

Powstanie portal opisujący m.in. podejmowane w projekcie działania mitygacyjne i adaptacyjne, ogródki edukacyjne oraz adopcję drzew - całoroczne cykliczne działania mające na celu zapewnienie pielęgnacji terenów zielonych w mieście. Odbędą się szkolenia dla osób eksperckich z zakresu wzmocnienia odporności na negatywne skutki zmian klimatu, a także ograniczenia emisji gazów cieplarnianych na poziomie lokalnym, dla społeczności lokalnej nt. zakładania przydomowych ogródków deszczowych oraz budowy domków dla owadów i pszczół, pikniki miejskie, rajdy rowerowe, Zielone Fora Publiczne.

Partnerstwo

Przedsięwzięcie realizowane jest w partnerstwie z islandzką firmą inżynieryjną Verkís. Partner odpowiedzialny będzie za konsultacje dot. projektów architektonicznych zielonych terenów oraz przyjętych przez gminę modeli funkcjonowania zielono-niebieskiej infrastruktury.

Okres realizacji projektu

Umowa o dofinansowanie została zawarta 22 grudnia 2021 roku. Planowana data zakończenia to 31 grudnia 2023 roku.

Więcej o przedsięwzięciu

Strona internetowa projektu

Z dodatkowymi informacjami na temat projektu można zapoznać się na stronie internetowej Klimat Gryfino.

Efekty projektu

Akcja Zaadoptuj drzewo

Akcja Zaadoptuj drzewo polega na zaopiekowaniu się drzewem rosnącym na jednym z obszarów objętych programem. Inicjatywa ta ma na celu naukę odpowiedzialności za publiczne tereny zielone, a w szczególności pielęgnację zieleni. Skierowana jest do społeczności Gminy Gryfino. Osoby chętne do adopcji drzew podpisują umowę określającą zasady opieki nad wybranym drzewem. Zaadoptowane drzewo może zostać oznaczone tabliczką z dowolnie wybranym napisem (szczegóły inicjatywy). Przykłady:

• Mamutowiec olbrzymi rosnący w Parku Miejskim im. Stanisławy Siarkiewicz został zaadoptowany przez Seniorki i seniorów z Dziennego Domu Seniora + (link),
• Aleja Jabłoniowa w Wirowie zyskała opiekę 26 osób (link),
• społeczność ulicy Opolskiej zaadoptowała 19 drzew (link),
• społeczność szkolna zaadoptowała drzewa w Parku Miejskim w Gryfinie (link).

Wizyta studyjna i warsztaty

Przedstawicielki i przedstawiciele partenra projektu gościli w Gryfinie. Odwiedzili tereny zielone objęte projektem (zagospodarowani zieleni i budowa małej architektury rekreacyjnej). Odbyły się również warsztaty, których celem było m.in. głębsze zrozumienie potrzeb Gryfina, jego środowiska miejskiego oraz przyszłych planów zarządzania wodami opadowymi w odniesieniu do przyszłego wzrostu zaludnienia i rozwoju miasta. Zaplanowano też przeszkolenie osób z Urzędu Miasta i Gminy w Gryfinie w zakresie wdrażania nowoczesnych i naturalnych rozwiązań dla zielonej i niebieskiej infrastruktury w mieście (relacja).

Warsztaty w Rejkiawiku

W siedzibie islandzkiej firmy Verkis, partnera projektu, zorganizowano dwudniowe szkolenie, mające na celu przeszkolenie osób reprezentujących Urząd Miasta i Gminy w Gryfinie w zakresie wdrażania nowoczesnych i ekologicznych inwestycji w zakresie zielonej i niebieskiej infrastruktury (podsumowanie).

Spacery dendrologiczne

W Parku Miejskim odbyły się spacery dendrologiczne, prowadzone przez osoby specjalizujące się w dziedzinie. Omówiono kilkanaście gatunków drzewa a także rolę drzew w niwelowaniu miejskich wysp ciepła. Poza dawką solidnej wiedzy osoby uczestniczące w spacerach mogły otrzymać także roślinkę do posadzenia.

Rajd rowerowy pn. "Wybieram rower"

W czerwcu 2023 roku zorganizowano rajd rowerowy dla społeczności lokalnej. Celem imprezy było zachęcenie do używania rowerów oraz zmiana codziennych nawyków, a także uświadomienie osobom uczestniczącym że ich wybory mogą mieć realny wpływ na otaczające środowisko (podsumowanie i fotorelacja).

Zielone Forum Publiczne

W czerwcu 2023 roku w ramach Zielonego Forum Publicznego odbył się piknik miejski w Pałacyku Pod Lwami. Wzięły w nim udział również osoby reprezentujące partnera projektu, firmę Verkis hf., które rozdawały rośliny wraz z pakietem informacji nt. zmian klimatu oraz pielęgnacji zieleni. Dzieci i młodzież mogła liczyć na dobrą zabawę w strefie animacji, gdzie odbył się m.in. warsztaty robienia ekologicznych mydełek i bomb nasiennychm (relacja). Podsumowanie wydarzenia dostępne jest na kanale YT oraz w sekcji Materiały poniżej.

Warsztaty pn. "Zakładamy przydomowe ogródki deszczowe"

Spotkania dotyczyły zakładania przydomowych ogródków deszczowych i były przeznaczone m.in. dla instruktorek świetlic wiejskich prowadzonych przez Gryfiński Dom Kultury oraz członkiń Kół Gospodyń Wiejskich. Szczegółowo omówiono m.in. korzyści z założenia własnego ogrodu deszczowego czy rośliny, ich wymagania stanowiskowe, i zagadnienia związane w optymalną lokalizacją ogród. Warsztaty ofbyły się m.in. w Drzeninie, Starych Brynkach, w Sobiemyślu,  

Kącik edukacyjny w Centrum Wodnym Laguna

W ramach realizacji projektu na terenie Aquaparku utworzony został kącik edukacyjny, który ma być miejscem sprzyjającym edukacji ekologicznej oraz integracji społeczności lokalnej. Kolorowe elementy zawierają m.in. układanki, gry logiczne i zręcznościowe (fotogaleria). Zagospodarowana została też przestrzeń na zewnątrz: powstał ogródek społecznościowy w patio „Laguny”.

Szkolenia z budowy domków dla owadów

W szkoleniach wzięły udział instruktorki świetlic wiejskich Gryfińskiego Domu Kultury oraz członkinie Kół Gospodyń Wiejskich z obszaru gminy a także społeczność lokalna. Osoby uczestniczące miały okazję zapoznać się z różnymi gatunkami owadów i ich znaczeniem dla przyrody i człowieka. Na koniec własnoręcznie wykonały domki dla owadów, które można zawiesić np. na balkonie, w przydomowym ogrodzie lub na dowolnym zielonym terenie miejskim (relacja).

Program Ogródki Edukacyjne

W ramach programu każda ze szkół podstawowych na terenie miasta Gryfina dostała pod opiekę teren zielony w celu prowadzenia żywych lekcji przyrody oraz zaangażowania społeczności uczniowskiej w praktyczną naukę pielęgnacji zieleni. Na tych terenach planowane jest wykonanie nowych nasadzeń drzew, krzewów i traw ozdobnych. Zadaniem dzieci jest pielęgnacja nowo nasadzonych roślin (zapowiedź).

Przykładowy ogródek deszczowy na gryfińskim nabrzeżu

Przykładowy ogródek deszczowy na gryfińskim nabrzeżu stworzono wspólnie z partnerami projektu z Islandii oraz Pracownią Przyrodniczą Sosenka. Celem tego działania jest m.in. zachęcenie społeczności lokalnej do zakładania ogródków przy własnych domach i do udziału w szkoleniach z zakresu ogródków deszczowych.

Materiały edukacyjne

W ramach poszczególnych działań projektowych wspólnie z Partnerem Projektu, opracowano materiały edukacyjne, do dystrybucji przy realizacji różnego rodzaju aktywności projektowych:

• Ciekawe dlaczego drzewa i zieleń są ważne – to krótki przewodnik po zmianach klimatu dla najmłodszych wraz z kolorowankami,
• Domy dla owadów – broszura powstała przy okazji organizacji szkoleń z budowy domków dla owadów, znajdują się tu praktyczne informacje jak zbudować taki domek oraz dlaczego owady są pożyteczne,
• Tak się zmienia klimat – materiał edukacyjny przygotowany z myślą o uczniach szkół podstawowych,
• Po co potrzebna nam zieleń miejska – materiał edukacyjny dla dorosłych, który został przygotowany w związku z organizacją Zielonego Forum Publicznego. Materiał tłumaczy co to są zmiany klimatu i jak duże znaczenie w adaptacji do tych zmian ma zieleń miejska,
• Ogrody deszczowe – broszura powstała przy okazji organizacji szkoleń z zakładania przydomowych ogródków deszczowych; na podstawie broszury można założyć własny ogródek deszczowy.

Materiały dostępne są na stronie projektu (link).

Zagospodarowanie zielonego skweru – miejsca pamięci

Przedmiotem zadania było utworzenie zielonego skweru na terenie nowego Cmentarza Komunalnego w Gryfinie. Zasadzono 215 drzew, w tym 125 szt. lip drobnolistnych i 90 szt. brzóz pożytecznych, utworzono ścieżki z materiałów przepuszczalnych oraz skwer rekreacyjny z ławkami parkowymi i pamiątkowym kamieniem ozdobnym, wybudowano studnie chłonne i punkty czerpania wody dla potrzeb nawadniania terenu zielonego (źródło informacji).

Zagospodarowanie skweru przy hali sportowej

W ramach zadania nasadzono lipy drobnolistne Böhlje, które w przyszłości wprowadzić mają znaczną powierzchnię zacienioną i są drzewami miododajnym i przyjaznymi dla owadów. Dodatkowo zagospodarowano skarpę od ulicy Niepodległości, nasadzając jałowiec płożący, tawułę japońską, rozchodnik okazały oraz kocimiętkę (źródło informacji).

Zagospodarowanie nabrzeża w Gryfinie

Projekt miał na celu wprowadzenie piętrowego i zróżnicowanego gatunkowo układu roślinności na gryfińskim nabrzeżu. Zastosowane gatunki są naturalnego pokroju i mają w przyszłości wprowadzić znaczną powierzchnię zacienioną na tym terenie. Nasadzone byliny i trawa ozdobna mają za zadanie zachować naturalny styl przeciwległego brzegu Odry. Natomiast wprowadzona odmiana wierzb wprowadzi dodatkowy efekt sensoryczny. Wszystkie wybrane gatunki roślin użyte w projekcie są miododajne i przyjazne dla owadów (źródło informacji).

Utworzenie łąki kwietnej na terenie na obrzeżach Gryfina

Zagospodarowanie terenu w okolicach wiaduktu przy drodze krajowej nr 31 miało na celu przekształcenie nieużytku w wielką łąkę obsadzoną miododajną roślinnością z naturalnymi hotelami dla pszczół. Zastosowane gatunki drzew są naturalnego pokroju, są to między innymi lipy drobnolistne i klony zwyczajne. Dodatkowo wprowadzono brzozy brodawkowate. Wszystkie gatunki drzew są miododajne i odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne jak i glebowe. W ramach projektu przygotowano zdegradowany teren pod nasadzenia (uprzątnięto śmieci i nawieziono glebę), wykonano nasadzenia drzew: 14 lip drobnolistnych, 10 klonów zwyczajnych i 20 brzóz brodawkowatych, zasiano łąkę kwietną na powierzchni 5 tys. m2, zgromadzono stare pnie drzew, które stanowią naturalne siedliska dla owadów (źródło informacji).

Zagospodarowanie terenu wokół zbiornika retencyjnego

W efekcie działań projektowych zagospodarowano teren zielony wokół zbiornika retencyjnego na osiedlu domków jednorodzinnych. Zaprojektowana roślinność jest ekstensywna tzn. niewymagająca pod względem wymagań wodnych i miejsca nasadzenia. Dodatkowo rośliny będą utrzymywać wilgoć w glebie, co stanowi naturalną bioretencję i zapobiega podtopieniom. W ramach niniejszego zadania wykonano: nasadzenia 11 grabów pospolitych oraz 7 brzóz pożytecznych wokół istniejącego zbiornika retencyjnego, nasadzenia bylin, łącznie 1950 szt., nasadzenia sadzonek trawy selseria jesienna, nasadzenia cebul czosnku olbrzymiego i montaż hotelu dla owadów (źródło informacji).

Zagospodarowanie terenu przy ulicy Fredry

Przy ulicy Fredry powstała niewielka łąka kwietna oraz nasadzono 11 złotokapów pospolitych. Zamontowano również hotel dla owadów. W ten sposób społeczność lokalna może korzystać z małego „ogrodu pszczelego” (źródło informacji).

Zagospodarowanie terenu przy ulicach Mazowieckiej i Mazurskiej

W ramach zadania nasadzono 25 lip drobnolistnych, 736 sadzonek krzewów, 586 sadzonek bylin, 876 szt. sadzonek traw ozdobnych (źródło informacji).

Zagospodarowanie terenu Górki Miłości

W ramach projektu, na przełomie 2022 i 2023 roku teren Górki Miłości oczyszczono z gatunków inwazyjnych drzew w celu ochrony starego drzewostanu i poprawy naturalnej bioretencji na obszarze od Placu Zakochanych do Placu Spotkań. Wykonano schody terenowe na skarpie od ulicy Armii Krajowej oraz barierkę przy ścieżce wejściowej na Plac Zakochanych. Wykonano most w konstrukcji drewnianej z metalowymi barierkami łączący Plac Zakochanych ze ścieżką prowadzącą do Placu Spotkań. Oprócz tego zamontowano tablicę z historią Górki Miłości, drogowskaz drewniany i stojaki rowerowe (źródło informacji).

Ogródek deszczowy w Wirowie

W Wirowie odbyły się warsztaty z zakładania ogródków deszczowych. Społeczność Wirowa posadziła na terenie rekreacyjnym 40 roślin. Wśród nich była m.in. rozplenica japońska i werbena patagońska (źródło informacji).

Konferencja projektowa

W październiku 2023 roku odbyła się konferencja, która podsumowała działania społeczne i inwestycyjne związane z projektem. W spotkaniu uczestniczyli m.in. partnerzy projektu przedstawiciele islandzkiej firmy inżynieryjnej Verkis, przedstawiciele Biura Stowarzyszenia Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego, przedstawiciele miast i gmin zrzeszonych w SOM oraz projektanci i wykonawcy związani z realizacją zadań projektowych. Konferencja była również okazją do wymiany doświadczeń i zaplanowania dalszych działań projektowych (źródło informacji).

Redakcja

• Zobacz projekty realizowane w Programie Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu: BAZA PROJEKTÓW PROGRAMU
• Zobacz projekty realizowane w ramach Funduszy norweskich i EOG w Europie: MEDIATEKA
• Więcej o Funduszach norweskich i EOG: MAPA PROJEKTÓW