Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Legionowie

Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy (KSRG) to integralna część organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, mający na celu ratowanie życia, zdrowia, mienia lub środowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń.

System skupia jednostki ochrony przeciwpożarowej, inne służby, inspekcje, straże, instytucje oraz podmioty, które dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych.

Głównym celem KSRG jest zapewnienie ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska, w ramach działań podejmowanych przez PSP i inne podmioty ratownicze (ze szczególnym uwzględnieniem OSP), poprzez:

• gaszenie pożarów,
• likwidację miejscowych zagrożeń (działania ratownicze),
• ratownictwo chemiczne i ekologiczne,
• ratownictwo techniczne,
• ratownictwo medyczne w zakresie udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP).

Krajowy system ratowniczo-gaśniczy, w ramach posiadanych sił i środków, współpracuje z właściwymi organami i podmiotami podczas zdarzeń nadzwyczajnych wywołanych zagrożeniem czynnikiem biologicznym, w tym podczas zdarzeń o charakterze terrorystycznym.

System opiera się na Państwowej Straży Pożarnej, wiodącej i utrzymywanej z budżetu państwa służbie ratowniczej, jak również Ochotniczych Strażach Pożarnych, utrzymywanych z budżetów samorządowych i dotacji z budżetu państwa. Partnerstwo tych służb oparte jest na wzajemnym współdziałaniu, realizowaniu oczekiwanych przez państwo standardów zadaniowych, organizacyjnych, szkoleniowych, sprzętowych i dokumentacyjnych na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z możliwością organizowania pomocy ratowniczej i humanitarnej zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami.

Komendant Główny PSP jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach organizacji KSRG oraz ochrony przeciwpożarowej. Podlega ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, który pełni nadzór nad funkcjonowaniem KSRG.

System działa na trzech poziomach administracyjnych odpowiadających strukturze administracyjnej kraju:

• powiatowym - podstawowy poziom wykonawczy, działania prowadzone są przez siły powiatu,
• wojewódzkim - koordynacja i wsparcie działań ratowniczych, kiedy siły powiatu są niewystarczające,
• krajowym - koordynacja i wsparcie działań ratowniczych, kiedy siły województwa są niewystarczające.

Potencjał KSRG

• 502 jednostki ratowniczo-gaśniczych (ok. 29 739 strażaków – stan na 31.07.2020 r.);
• 4 544 jednostki OSP włączone do ksrg;
• 5 zakładowych straży pożarnych;
• 2 Lotniskowe Służby Ratowniczo-Gaśnicze;
• 19 jednostek Wojskowych Straży Pożarnych.

Gotowość operacyjna sił i środków KSRG, w szczególności dyspozycyjność, wyszkolenie i wyposażenie w sprzęt ratowniczy, umożliwia ich dysponowanie w trybie pilnym, według kryterium obszaru chronionego, tzn. niezbędnych sił i środków do likwidacji lub ograniczania powstałego nagłego zagrożenia, mogących przybyć na miejsce zdarzenia w najkrótszym czasie.

Należy nadmienić, że procent populacji, do której podmioty KSRG docierają w czasie do 15 min. wyniósł 83,63% na koniec 2019 r. Natomiast odsetek interwencji ratowniczych, w których jednostka krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego dotarła na miejsce zdarzenia w czasie krótszym niż 15 min. (w %) wyniósł 89,93% w I półroczu 2020 roku.

Aktualny standard dobowej gotowości operacyjnej KSRG przedstawia się następująco:

1. W PSP - minimum ok. 5 100 strażaków i 5 551 samochodów ratowniczo- gaśniczych i specjalnych w 502 Jednostkach Ratowniczo-Gaśniczych
   KM (KP) PSP.
2. W 4 544 jednostkach OSP w KSRG - ok. 11 131 samochodów ratowniczo- gaśniczych i specjalnych.

Konstrukcja KSRG zakłada także, że procedury realizacji podstawowych zadań ratowniczych są dostosowane do specyfiki rodzaju zdarzeń, również masowych lub katastrof.

Niezależnie od sieci jednostek ochrony przeciwpożarowej, które są przygotowane w zakresie podstawowym do realizacji zadań w każdej dziedzinie ratownictwa, Państwowa Straż Pożarna posiada w swych zasobach wydzielone siły i środki do realizowania specjalistycznych czynności ratowniczych poprzez odpowiednio wyszkolonych strażaków Państwowej Straży Pożarnej z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu ratowniczego.

Wydzielone zasoby ratownicze skupione są w 173 specjalistycznych grupach ratowniczych tj.:

1. grupach wodno-nurkowych (SGRW-N - 47 grup),
2. grupach wysokościowych (SGRW - 32 grupy,)
3. grupach technicznych (SGRT - 23 grupy),
4. grupach poszukiwawczo-ratowniczych (SGPR - 21 grup),
5. grupach chemiczno-ekologicznych (SGRChem-Eko - 50 grup).

Wyznaczone siły i środki z obszaru całego kraju skupione są w ramach Centralnego Odwodu Operacyjnego w:

• kompaniach gaśniczych,
• kompaniach specjalnych,
• pododdziałach logistycznych,
• specjalistycznych grupach ratowniczych,
• modułach ratowniczych do działań międzynarodowych,
• kompaniach szkolnych.

Polska uczestniczy w Unijnym Mechanizmie Ochrony Ludności, w ramach którego zgłoszono do działań międzynarodowych moduły ratownicze do działań międzynarodowych:

• HUSAR lub MUSAR (moduł grupy poszukiwawczo-ratowniczej przeznaczonej do działań na terenach miejskich w konfiguracji ciężkiej lub średniej) - tworzone doraźnie na bazie 7-iu SGPR PSP (Warszawa, Poznań, Łódź, Gdańsk, Kraków, Wałbrzych, Jastrzębie Zdrój),
• HCP (moduł pomp wysokiej wydajności) - 4 moduły (Katowice, Toruń, Rzeszów, Gorzów Wlkp.),
• GFFFV (moduł gaszenia pożarów lasów z ziemi z użyciem pojazdów) - 6 modułów (Kraków, Białystok, Poznań, Olsztyn, Szczecin, Wrocław),

CBRN (moduł wykrywania skażeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i nuklearnych oraz pobierania próbek) - 4 moduły (Warszawa, Katowice, Kraków, Poznań).