Tlenek węgla - czad
Gromadzący się w pomieszczeniach czad jest niewidoczny i niewyczuwalny dla zmysłów człowieka. Tlenek węgla ma zdolność do wyjątkowo łatwego łączenia się z hemoglobiną (powstaje karboksyhemoglobina CO-Hb) i przez to stanowi zagrożenie dla wszystkich organizmów, które wykorzystują hemoglobinę do transportu tlenu w organizmie.
W przypadku człowieka – wystąpienie charakterystycznych objawów uzależnione jest od stężenia CO w otoczeniu, rodzaju wykonywanej pracy (jest to związane ze współczynnikiem wentylacji płuc) oraz od wielu innych czynników, jak chociażby od ciśnienia atmosferycznego, objętości krwi, zdolności do dyfuzji w płucach. Cechy indywidualne każdego organizmu również decydować będą o szybkości zatrucia i wystąpieniu jego objawów. Za stężenie krytyczne przyjmuje się zawartość karboksyhemoglobiny we krwi na poziomie 60-70 proc.
Objawy:
- przy niskim stężeniu (CO-Hb 10-20%) przymglenie świadomości, niepamięć wsteczna, zawroty głowy, bóle głowy, zaburzenia wzrokowe, uczucie odurzenia, nudności,
- przy średnim stężeniu (CO-Hb 30-50%) znaczne przymglenie świadomości aż do utraty przytomności, wzmożone odruchy, wymioty, wzrost częstości i głębokości oddechu,
- przy wysokim stężeniu (CO-Hb >50%) utrata przytomności, napady drgawek, kurcze mięśni, spadek czynności oddechowej, sinica, wstrząs z przyśpieszoną akcją serca i spadkiem ciśnienia.
W pomieszczeniach zamkniętych, przy bardzo wysokich koncentracjach CO, już po kilku wdechach może nastąpić tzw. zatrucie błyskawiczne, prowadzące do zgonu. Przy takich stężeniach śmierć może nastąpić natychmiast, bez objawów ostrzegawczych, wskutek porażenia układu oddechowego oraz ostrej niewydolności układu krążenia.
Postępowanie w przypadku zatruć tlenkiem węgla (CO):
- wynieść z pomieszczenia, w którym występuje CO, z zapewnieniem własnego bezpieczeństwa (w razie potrzeby akcję ratowniczą przeprowadzi straż pożarna z zastosowaniem sprzętu ochrony dróg oddechowych),
- zapewnić dopływ czystego świeżego powietrza,
- unikać obciążenia wysiłkiem fizycznym,
- jeśli to możliwe podać tlen (10-15 l/min) ? (w porównaniu z powietrzem zwiększa ponad sześciokrotnie eliminację CO),
W celu uniknięcia zagrożenia należy, zatem pamiętać o kilku radach:
- zapalać zapałkę lub zapalarkę przed odkręceniem gazu,
- nie używać przenośnych urządzeń grzewczych bez atestów bezpieczeństwa lub uszkodzonych przewodami elektrycznymi;
- nie pozostawiać urządzeń grzewczych bez dozoru; nie ustawiać ich bezpośrednio na podłożu palnym,
- nie pozostawiać bez nadzoru potraw na włączonej kuchence lub w piekarniku,
- nie rozpalać piecyków, kominków z zastosowaniem płynów łatwozapalnych,
- nie używać urządzeń grzewczych w złym stanie technicznym; mogą powodować powstanie stężeń wybuchowych wskutek ulatniającego się gazu, bądź wydzielanie trującego tlenku węgla;
- dbać o stosowanie skutecznej wentylacji,
- zwróć szczególną uwagę na oświetlenie choinki, zapalone sztuczne ognie,
- nie ogrzewać kuchniami gazowymi pomieszczeń bez odpowiedniej wentylacji, gdyż może spowodować to poważne zatrucie,
- nie składować materiałów palnych, np. opału, makulatury, szmat, śmieci obok pieca, urządzeń grzewczych.
Szczególną dbałość o czystość przewodów powinny wykazywać osoby, które stosują gorsze gatunki węgla, np. miał węglowy. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów ogrzewanych paliwem stałym, ciekłym lub gazowym są obowiązani, zgodnie z prawem, do usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych. Doradzamy korzystanie z usług fachowców.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów:):
- zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej,
- zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych od palenisk opalanych paliwem stałym nie wymienionych w pkt. 1 należy usuwać co najmniej 4 razy w roku,
- zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym nie wymienionych w pkt. 1 należy usuwać co najmniej 2 razy w roku,
- w obiektach, o których mowa w pkt. 1, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych.
Pamiętaj! Twoje życie, jak również być może życie twoich najbliższych może zależeć od tego, czy z należytą powagą potraktujesz nasze słowa!