Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji

Kampania organizowana przez Centrum Operacyjne Ministra Obrony Narodowej i Akademickie Centrum Komunikacji Strategicznej ma uświadomić, czym jest dezinformacja i fake news, jakie stwarzają zagrożenia i jak się przed nimi bronić.

Zobacz spot

Kampanii towarzyszy publikacja Raportu „Podatność na dezinformację” realizowanego przez Akademickie Centrum Komunikacji Strategicznej, w którym znalazły się wyniki badań przeprowadzonych po zakończeniu stanu wyjątkowego wprowadzonego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego w grudniu 2021 r. Pytania dotyczące postrzegania zarówno fake newsów, jak i prawdziwych informacji dotyczących sytuacji na granicy zadano osobom zamieszkującym strefę objętą stanem wyjątkowym oraz innych regionów Polski. Zbadano również stopień zaufania do przekazów medialnych, znajomość sytuacji na granicy, postrzegania potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa oraz przeprowadzono pogłębione wywiady wśród mieszkańców stanu wyjątkowego dotyczące ich odbioru konfliktu na granicy polsko-białoruskiej.

W odniesieniu do fakenewsów badania pokazały m.in, że:

• wzrasta  znaczenie internetu wraz z wchodzeniem w dorosłość kolejnych cyfrowych tubylców („digital natives”). Ankietowani najczęściej deklarują, że w poszukiwaniu informacji o sytuacji w Polsce i na świecie wykorzystują portale internetowe (63%). Na drugim miejscu znalazła się telewizja TVN24 (42%), na kolejnych radio (40%), media społecznościowe (36%) oraz TVP i Polsat (po 33%);
• w przypadku przeczytania nieprawdziwych, zdaniem badanych, informacji w mediach społecznościowych, najczęściej ignorują oni post (72%). Jedynie 12% ogółu badanych  oraz 14 proc. mieszkańców regionu przygranicznego zamieszcza komentarz, zwracając uwagę, że podana informacja jest fake newsem;
• niespełna co dziesiąty zgłasza zastrzeżenia do posta w celu jego usunięcia, zaś
  co dwudziesty blokuje osobę publikującą go. Nieliczni deklarują, że piszą prywatne wiadomości do osób propagujących nieprawdziwe informacje lub zamieszczają ich sprostowanie na własnych profilach - po 1 proc. wskazań;
•  ci, którzy  ignorują nieprawdziwe informacje ukazujące się w mediach społecznościowych,  robią to przede wszystkim dlatego, że nie chcą się angażować (36%) lub nie wierzą, że ich działania będą skuteczne (26%). Mniej niż co dziesiąty badany deklarował, że brak reakcji na fake newsa wynikał, z tego, że nie wiedział, kto go opublikował - czy była to osoba wiarygodna czy też nie (8%). Z kolei 7% twierdzi, że fake news dotyczył mało istotnych tematów lub, że tematyka nie była interesująca (6%).

Raport zawiera także wyniki badań dotyczących m.in.: znajomości i oceny wiarygodności informacji o sytuacji na granicy polsko-białoruskiej, oceny działań Wojska Polskiego na granicy, czy oceny prawdopodobieństwa wystąpienia tam zagrożeń.