Szczególne miejsce w działalności międzynarodowej Krajowej Rady przypada działaniom związanym z realizacją obowiązków wynikających z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Przedstawiciele KRRiT uczestniczą w pracach następujących organów i gremiów doradczych Komisji Europejskiej.
Europejska Grupa Regulatorów ds. audiowizualnych usług medialnych (ERGA)
ERGA (European Regulators Group for Audiovisual Media Services) została powołana w 2014 r. na podstawie decyzji Komisji Europejskiej, a od 2018 r. jej funkcjonowanie i rolę gwarantuje i precyzuje znowelizowana dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych (art.30b). Grupa doradza Komisji Europejskiej w sprawach mediów elektronicznych oraz prowadzi bieżącą współpracę między europejskimi regulatorami. Członkami ERGA są wysokiej rangi przedstawiciele organów regulacyjnych w dziedzinie audiowizualnych usług medialnych państw członkowskich UE.
Praca bieżąca ERGA odbywa się na poziomie eksperckim w ramach corocznie powoływanych grup roboczych i grup zadaniowych. Podejmowane tematy obejmują bieżące potrzeby oraz identyfikują wyzwania dot. rynku i regulacji mediów elektronicznych w cyfrowym świecie, a także usług i rynków cyfrowych na jednolitym rynku UE. Przykładowo dotyczą one implementacji i egzekwowania przepisów ww. dyrektywy, w tym wobec podmiotów transgranicznych, kwestii dot. zapobiegania i przeciwdziałania dezinformacji w środowisku online, szeroko pojętej tematyki findability, czy skutków ekonomicznych pandemii Covid na rynek medialny w Europie.
Więcej informacji na temat ERGA i jej działań znajduje się pod adresem http://erga-online.eu
Publikacje, raporty i stanowiska ERGA znajdują się pod adresem: http://erga-online.eu/?page_id=14
W 2021 r. główne prace ERGA prowadzone były w trzech grupach roboczych i trzech grupach akcyjnych do spraw:
- spójnego wdrażania i egzekwowania nowych ram prawnych, wyznaczonych przez dyrektywę;
- uzupełnienia ram regulacyjnych UE w zakresie funkcjonowania organizacji medialnych;
- dezinformacji;
- realizacji Protokołu ustaleń zawartego między członkami ERGA;
- ekonomicznych skutków pandemii dla sektora audiowizualnego;
- edukacji medialnej.
Główne stanowiska ERGA dotyczyły:
- wniosku Komisji Europejskiej w sprawie rozporządzenia o usługach cyfrowych (DSA)[1] i rozporządzenia o rynkach cyfrowych (DMA);
- propozycji wzmocnienia rozporządzenia o usługach cyfrowych (DSA) w odniesieniu do regulacji treści online;
- planowanych zmian w Kodeksie Praktyk w sprawie dezinformacji, którego sygnatariuszami są największe transgraniczne platformy internetowe.
Raporty ERGA dotyczyły przedstawienia wytycznych i zaleceń m.in. w zakresie:
- zastosowania proporcjonalnych środków gwarantujących w sposób ciągły zwiększanie dostępności usług audiowizualnych dla osób z niepełnosprawnościami;
- stosowania odpowiednich i proporcjonalnych środków w celu zapewnienia właściwej ekspozycji audiowizualnych usług medialnych, świadczonych w interesie ogólnym oraz integralności sygnału;
- odpowiedniej ekspozycji utworów europejskich w katalogach VoD;
- oceny odpowiedniości stosowania przez dostawców platform udostępniania wideo środków służących ochronie małoletnich przed szkodliwymi dla nich audycjami wideo, stworzonymi przez użytkownika oraz handlowymi przekazami audiowizualnymi, a także służących ochronie ogółu odbiorców przed przekazami, zawierającymi nawoływanie do przemocy lub nienawiści oraz treści, których rozpowszechnianie jest przestępstwem ma mocy prawa unijnego (treści o charakterze terrorystycznym, rasistowskim, ksenofobicznym, pornografia dziecięca) [2];
- regulacji vlogerów i objęcia ich kontrolą regulacyjną;
- zasad i dobrych praktyk dotyczących umiejętności korzystania z mediów oraz rekomendacji dla platform udostępniania wideo w sprawie narzędzi, jakie mogą stosować w celu kształtowania tych umiejętności, a także w celu podnoszenia świadomości użytkowników na temat tych narzędzi;
- działań podejmowanych przez państwa członkowskie UE w sektorze audiowizualnym w związku z kryzysem wywołanym przez pandemię;
- uwag do nowelizacji unijnego Kodeksu praktyk w sprawie dezinformacji, którego sygnatariuszami są największe transgraniczne platformy internetowe;
- raportu wewnętrznego w sprawie kierunków zmian w ERGA, w tym poszerzenia jej mandatu o nowe obszary problemowe, wzmocnienia kompetencji i nowych zasad organizacji prac tego forum.
[1] DSA - Digital Services Act.
[2] Por. art. 28b dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (DAUM).
Komitet Kontaktowy ds. dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych
Komitet Kontaktowy jest ciałem doradczym ustanowionym przy Komisji Europejskiej na mocy przepisów dyrektywy 97/36/WE z dnia 30 czerwca 1997 roku. Jego rola i zadania zawarte są w Dyrektywie 2010/13/UE (art. 29).
Głównym celem działań podejmowanych przez Komitet Kontaktowy jest usprawnianie procesu implementacji dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych oraz ułatwianie wymiany poglądów w sprawach związanych z polityką audiowizualną. Komitet działa pod przewodnictwem Komisji Europejskiej i składa się z przedstawicieli państw członkowskich. W charakterze obserwatorów w obradach Komitetu uczestniczą także przedstawiciele państw kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej. Przedstawiciel KRRiT uczestniczy w posiedzeniach Komitetu Kontaktowego jako członek wspierający przedstawiciela polskiego rządu, tj. Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W 2021 r. ze względu na epidemię koronawirusa odbyły się tylko dwa spotkania online. Podczas tych obrad m.in. omawiano: stan implementacji dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych, w tym wprowadzania dobrych praktyk w zakresie nieobowiązkowego art. 7a (możliwość wdrożenia rozwiązania w zakresie „odpowiedniego eksponowania treści dotyczących interesu ogólnego”), rekomendacje dotyczące prawnego uregulowania sytuacji vlogerów[3], strukturę sprawozdań, które kraje UE są zobowiązane sporządzać, informując o środkach promujących edukację medialną.
[3] Vloger udostępnia w Internecie amatorskie nagrania wideo.
Grupa Robocza ds. audiowizualnych (AUDIO)
Grupa Robocza ds. audiowizualnych przy Radzie Unii Europejskiej działa pod przewodnictwem kraju aktualnie sprawującego Prezydencję w Radzie UE (2021 r. Portugalia i Słowenia, 2022 – Francja i Czechy). Grupa analizuje propozycje projektów unijnych aktów prawnych będących przedmiotem prac Rady UE. Stanowisko Polski, prezentowane na forum tej grupy, jest koordynowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. KRRiT jest instytucją współpracującą.
W 2021 r. Grupa AUDIO przede wszystkim zajmowała się sprawami związanymi z Zaleceniem Komisji Europejskiej w sprawie zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzom i innym pracownikom sektora mediów oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych (akt o usługach cyfrowych DSA).
Grupa Ekspercka ds. Edukacji Medialnej (Media Literacy Expert Group - MLEG)
Grupa MLEG jest ciałem doradczym Komisji Europejskiej. Podstawowy cel działania Grupy to wymiana informacji między Komisją Europejską a państwami członkowskimi UE oraz przegląd najważniejszych, unijnych dokonań i inicjatyw z zakresu edukacji medialnej. Członkami Grupy są przedstawiciele wybranych przez Komisję Europejską organizacji pozarządowych i środowisk akademickich oraz instytucjonalni reprezentanci państw UE. Polskę reprezentuje KRRiT i MKiDN.
W 2021 r. podczas dwóch spotkań Grupy MLEG m.in. zaprezentowano transgraniczne projekty edukacji medialnej, które realizowane były w latach 2018-2020 w ramach pilotażowego programu Media Literacy for all. Przedstawiono informacje o uruchomieniu nowej ścieżki grantowej Media Literacy w ramach międzysektorowego komponentu w ramach programu na lata 2021-2027 pn. Kreatywna Europa. Poinformowano o powołaniu i planowanych działaniach Europejskiego Obserwatorium Mediów Cyfrowych (EDMO), którego celem jest wspieranie krajów UE w walce z dezinformacją. Przedstawiono nową formułę organizacyjną Europejskiego Tygodnia Edukacji Medialnej, a także założenia do opracowania tzw. przybornika (toolbox) dla platform udostępniania plików wideo. Państwa członkowskie oraz Komisja Europejska prezentowały swoje dokonania w zakresie edukacji medialnej, która została uznana jako jedno z najbardziej efektywnych narzędzi w walce z dezinformacją.